Groen, maar niet in mijn achtertuin

Hoe mooi de belofte van een groene economie ook is, er is altijd een keerzijde. Deze manifesteert zich als windmolenparken op het land geplaatst worden. Eerst het enorme verzet in Urk en nu ondervinden de plannen voor een windmolenpark in Drenthe grote weerstand. Het nimby effect is ook van toepassing op duurzame veranderingen. Vroegtijdig overleg met de bewoners is essentieel om veranderingen te realiseren.

Wat de discussie in Urk en in Drenthe allebei kenmerkt is dat de perceptie en het sentiment snel de overhand kreeg. In Urk wist de plaatselijke actiegroep een ‘misvormd’ beeld te creëren omtrent de gezichtsvervuiling. Het park komt namelijk niet direct in lijn met de dorpsuitzicht te staan, maar staat en profiel ten opzichte van het dorp. Ook het park in Drenthe kende een soortgelijke discussie. Men vreest de grote molens waarvan men meent dat deze het uitzicht zwaar vervuilen. Aanvullend probleem in Drenthe is de realisatie van het project Lofar, waarmee het park in conflict komt.

In beide gevallen gaat het op het zelfde punt mis. Men betrekt niet de burger bij de ontwikkeling van de plannen. De burger komt pas in beeld als er al een concept op tafel ligt. Niet zelden is het uiterst moeilijk om dergelijke concepten van tafel te krijgen. Overheidsinstanties hebben dan al vaak behoorlijke onderzoeksinvesteringen achter de rug en verkeren in de veronderstelling dat het plan best wel goed is. De druk vanuit de Overheidsinstanties om toch vooral vast te houden aan het concept is dan ook groot. Hierdoor zetten beide partijen de hakken in het zand en lopen de emoties bij de bijeenkomsten hoog op. Zo ook in Drenthe.

Overheden hebben vaak weinig besef hoe de burger zijn omgeving percipieert. Welk woongenot en vertrouwdheid daaraan wordt toegekend. Plotse inbreuk op deze status quo zorgt direct voor enorme weerstand. Er wordt ook te weinig gekeken naar de architectonische inpasbaarheid van dergelijke grote projecten. Wat is de oorsprong van het gebied waar de plannen worden gerealiseerd? Sluit dat aan bij de historische achtergrond van het gebied en welke toekomstbeleving hebben de bewoners bij het gebied? Verwachten ze een vlak land of toenemende bebossing of heide gebieden? En hoe past een windmolenpark daarin? De voornaamste overweging voor de huidige locatie in Drenthe is de lage bebouwingsgraad en het open landschap. Maar wil je dat wel verstoren? En zijn meerdere kleinere parken niet beter geschikt op het land?

Het verduurzamen van onze maatschappij is juist een lokale aangelegenheid. Zonnepanelen op huizen, windmolens, kleinschalige biomassa centrales. De betrokkenheid en samenwerking met bewoners is essentieel om verduurzaming te realiseren. De Overheid dient terughoudendheid te zijn om haar plannen centraal gestuurd te ontwikkelen en door te voeren. Vanaf het eerste idee dienen de bewoners meegenomen te worden in de ontwikkeling van de plannen. Beter is het nog om in te haken op lokale initiatieven die reeds bestaan en deze aan te moedigen en waar nodig financieel te ondersteunen. Daarmee voorkom je dat het nimby effect ontstaat en geef je lokale bewoners zeggenschap over de toekomstige ontwikkeling van hun omgeving. Want de weerstand is niet zozeer tegen het verduurzamen van onze maatschappij, maar jegens de wijze waarop dit wordt vormgegeven en gerealiseerd.

Dit artikel staat ook op de website van Hans Groen