'Groot is mooi' is niet het juiste adagium voor de universiteit

De universiteiten van Delft, Leiden en Rotterdam willen fuseren. Na het plan voor een fusie tussen de UvA en de VU, zou daarmee een tweede mega-universiteit ontstaan. Blijkbaar hebben de universiteitsbestuurders niets geleerd van Hogeschool InHolland, waar vele fusies de onderwijskwaliteit hebben geschaad.

De fusie zou nodig zijn vanwege de internationale concurrentie en om buitenlandse studenten aan te trekken. Blijkbaar zien de collegevoorzitters universiteiten als bedrijven die vooral hoger moeten scoren op internationale ranglijstjes. Maar welke fusie bracht een hogere kwaliteit van onderwijs en onderzoek? Schaalvergroting heeft vooral geleid tot een afname van de keuzevrijheid, meer bureaucratie en een verlies aan betrokkenheid. De bestuurders lijken te leven in de jaren negentig, toen ‘hoe groter hoe beter’ nog de maatstaf was.

Door een fusie verdwijnen de belangen van studenten en docenten verder naar de achtergrond. Studenten worden in massa-studies gereduceerd tot nummer, docenten verzuipen in de enorme organisatie waar niemand elkaar nog kent. De enige winnaars zijn de bestuurders zelf omdat zij kunnen pronken met hogere rendementen en dito budgetten.

In plaats van schaalvergroting en eenheidsworst, moeten we werk maken van schaalverkleining met intensief onderwijs waar studenten en docenten elkaar kennen. Er is niets tegen samenwerking tussen universiteiten, maar dat is heel wat anders dan fuseren tot één mega-universiteit met een College van Bestuur dat mijlenver verwijderd staat van de collegezaal. Staatssecretaris Zijlstra dient deze fusie dan ook tegen te houden. Het is zonde om drie universiteiten met een uniek karakter om zeep te helpen vanwege een wedstrijdje ver plassen.

Ook als de regering de fusie niet wil of durft te stoppen, is op zijn minst instemming nodig van personeel en studenten. Een dergelijk ingrijpend besluit moet immers op draagvlak kunnen rekenen en kan er niet doorheen gedrukt worden omdat een klein clubje bestuurders verblind wordt door grootheidswaan. Het zou de bestuurders dan ook sieren als zij de geplande fusie democratisch voorleggen aan iedereen die er werkt of studeert. Mocht men daartoe overgaan, dan zien wij het resultaat van dat besluit met vertrouwen tegemoet.

Dit artikel is mede geschreven door Leon Botter , voorzitter van SP-jongerenorganisatie ROOD, en verscheen eerder in de Volkskrant van 27 juli 2011