Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Happy World Ocean Day!

  •  
08-06-2013
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
RTEmagicC_small__3043484224.jpg
Wat geef jij de oceaan terug in ruil voor zuurstof?
De oceaan is ons grootste ecosysteem op Aarde. Onze planeet bestaat voor tweederde uit water en daar komt zo’n 70 procent van onze zuurstof vandaan. Dit mooie ecosysteem wordt echter in rap tempo afgebroken door onze manier van leven.
Zo’n 50 tot 60 procent van onze visvoorraad wordt overbevist, 90 procent van onze roofvissen is verdwenen en de opwarming van de aarde maakt het ecosysteem aan alle kanten kapot.  Onderzoekers menen zelfs dat over 30 jaar de zee is leeggevist. Vandaag is het ‘World Ocean Day’. Een dag waarop ik er bij stil sta hoe we de achteruitgang van onze oceanen stoppen. Wat geef jij de oceaan terug in ruil voor zuurstof?
De meeste mensen zullen dit mooie weekend naar de Noordzee trekken. Deze zee was lang geleden nog helder, maar inmiddels is het één grote modderige plomp geworden. In Wijk aan Zee waaien ook nog eens de toxines van TATA Steel door je haren en wie het waagt een duik in het water te nemen zal het ijzer proeven. Lekker schoon is wat anders. In de Middellandse Zee waar de meeste Nederlandse gezinnen deze zomer naartoe gaan is het niet anders. Het water ziet er misschien nog schoon uit, maar vis zul je er niet vinden, 80 procent van de Middellandse Zee wordt overbevist en jaarlijks raken 100.000 walvisachtigen en schildpadden verstrikt in netten.
Omdat ik bezig ben met een groot research project naar de overbevissing in onze oceanen heb ik afgelopen week een aantal cijfers op een rijtje gezet. Al mijn ontdekkingen waren even schokkend, maar één cijfer in het bijzonder is deze keer goed blijven hangen. Slechts 1 procent van onze oceanen is beschermd natuurgebied. Dat terwijl op land, waar de Aarde maar voor één derde deel uit bestaat, 10 tot 15 procent beschermd wordt. Dit is wellicht logisch te verklaren omdat de mens op het land leeft. We vergeten echter hoe beestachtig we te werk gaan in onze oceanen en hoeveel die ons eigenlijk teruggeven.
Een andere schokkende ontdekking vind ik nog altijd dat zo’n 30 tot 40 procent van de wereldwijde visvangst wordt gebruikt om varkens, kippen, huisdieren en kweekvis te voeren. Onze duurzame kweekzalm wordt gevoed door miljoenen sardientjes. In Europa geldt dat we geen dieren mogen voeden met andere dieren. Er is echter één uitzondering. Als het om vis gaat is het wel ok. Wie ziet hier een duurzame logica anders dan een economische?
Van alle bedrijfstakken was de visserij de afgelopen eeuw de meest verborgen industrie waar miljarden in om gaan. Wie ZEMBLA heeft gezien weet dat het niet gaat om ‘vissers’ die zich netjes aan de regels houden. Het zijn business mannetjes. Er wordt gesjoemeld met logboeken waarin de visvangst genoteerd wordt en goede vis wordt weer overboord gegooid omdat ze het niet kunnen verkopen. In ruil daarvoor hebben wij een goedkoop visje op ons bord terwijl een aantal heren in pak heel erg rijk worden.
Nederlanders zijn niet de grootste viseters, maar dat betekent niet dat we geen invloed hebben. In de 16de en 17de eeuw hebben Nederlandse vloten goud geld verdiend met de haringvisserij. We speelden een rol in de walvisindustrie en tegenwoordig legen grote trawlers met Nederlandse vlag elders de oceanen. De Portugese zeebioloog Thomas Dellinger vertelde me afgelopen week dat Portugal zit te azen op extra zeewater. Niet alleen om zelf in te vissen, maar vooral voor de verkoop. Het land dat gebukt gaat onder de trojka moet ergens zijn centjes vandaan halen… Nederlandse vloten zijn vast geïnteresseerd.
Je kunt je afvragen of je nog wel vis moet eten en zo ja, welke dan welke dan? Ik heb deze vraag de afgelopen week gesteld aan een aantal zeebiologen. De meesten eten het nog wel, maar zeer beperkt. “Te veel toxines”, is het antwoord. Toproofdieren zoals paling, tonijn en zwaardvis zitten vol met kwik, dus die kan je sowieso beter niet te veel eten. Daarnaast vertelde Dellinger een andere goeie tip. Als je vis wil eten, eet dan alleen verse vis. Die is lokaal gevangen, dus niet door een grote industriële vloot. Bevroren vis of vis in blik komt over het algemeen van grote industriële vissers. Duurzame vis is volgens de Britse oceaanjournalist Frank Pope al lang een illusie. Wereldwijd zijn er slechts 107 vissers die écht duurzaam te werk gaan en samen vangen zij zo’n 8 procent van de vis die wij eten.
Op theworldoceanproject.org kun je meer informatie vinden hoe je onze oceanen kunt steunen. Om persoonlijke redenen steun ik vandaag een meer lokaal project. The Black Fish , een Nederlandse zeebeschermingsorgansitatie met Amsterdamse roots inspecteert momenteel vissersvloten in de Middellandse Zee. Dat doen ze niet alleen met boten, maar ook met drones. Het is werk dat hard nodig is omdat nog veel Zuid-Europese vissers verboden netten gebruiken of toch op de beschermde blauwvintonijn jagen. Lidstaten en de Europese Unie zeggen dat ze te weinig geld hebben voor mankracht om de zee te inspecteren, dus moeten we dat zelf gaan doen. Op hun blog vind je meer informatie over de werkzaamheden van The Black Fish in de Middellandse Zee.
Dit artikel is ook te lezen op het weblog van Margaux. Volg Margaux op Facebook of Twitter.
photo credit: Hani Amir via photopin cc

Meer over:

opinie, groen
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.