Heel Nederland moet haar ontslag indienen bij de koning

Wij hadden het over Forum voor Democratie. Ik was nog altijd verbaasd dat in Katwijk, in maart 2019 , deze partij “glorieus heeft gewonnen”. Vreemdelingenhaat, islamofobie en antisemitisme zijn onverenigbaar met die duinen, die golven, die promenade en die ene dierbare collega die daar woont. Mijn kennis komt ook uit een Zuid-Hollands dorp. “Was FVD ook daar de grootste?” Zijn categorische ‘nee’ klonk alsof mijn vraag hem beledigd had. “Nee. De VVD, vroeger ook wel veel CDA, maar het is de VVD.” (FVD was wel een dikke tweede, maar dat wist ik toen niet en de kennis wilde het blijkbaar niet weten) “Waarom stemmen mensen eigenlijk op VVD?” “Omdat ze denken daarmee minder belasting te gaan betalen.”

Zijn humor begrijp ik niet altijd. Trouwens de Groningse ook niet. Meestal lach ik gewoon mee, want als ik mijn onbegrip toegeef kan me men mij gauw afschrijven als een domme gans. Ik schitter liever in een ander licht. Waar het kan, verberg ik mijn gebreken graag. Vaak met succes. Wie niet.

VVD De laatste gevierde Koningsdag ging ik in mijn eentje het feest bewonderen. Heerlijk slenteren door het bruisende Amsterdam. Her en der kocht ik wat bij de geïmproviseerde kraampjes: zelfgemaakte Marokkaanse harcha, biologische worteltaart, chocolademelk, kinderarmbandjes. Ik deed mee aan allerlei spelletjes, voor een euro. Bij Met-de-Hamer-Tomaat-Slaan had ik bijna gewonnen. Een knulleke van niet meer dan zeventien jaar wilde ook meedoen. Hij betaalde zijn drie rondjes vooraf, met een brief van vijftig euro. Om meteen, met wisselgeld van 47 € weg te rennen. Waarna velen van ons achter hem aan gingen. Er kwamen ook andere opgelichte kraampjes mee joggen. Tevergeefs. Vals geld heeft de jongen gewisseld en weg was hij. Met een beetje waardeverlies. Van tevoren ingecalculeerd? Jong geleerd is oud gedaan.

In het café Welling achter het Vondelpark zou Het Koninginnenkoor zo beginnen en voor de tweede keer rende ik me kapot om hun optreden niet te missen. Hijgend heb ik een glas wijn en een pontificale plek bemachtigd. Staande genoot ik verder. En waar ik stond, ging ik uiteindelijk zitten.

De man in een Gaastra jas en een geruite das om zijn nek nodigde me uit om aan hun tafel te komen schuiven. Zodra mijn accent van de lippen afdruppelt, komen de vragen. Vervolgd door veel gezelligheid en vaak discussies. “Jij bent geen Nederlandse.” “Ja wel. Maar wel ergens vandaan.” Zelden gaat het over “kutjes en kalfjes” (zulke taalfouten maak ik trouwens niet meer). Meestal gaan de gesprekken over de wereld en de politiek. “Ik ben van de PvdA.” “Ik ben van de VVD. Wel een goede VVD’er, he.” Heb ik mee gelachen? Ja. Heb ik deze grap wel begrepen? O, ja.

“De VVD blijft de partij met de meeste en de ernstigste integriteitsaffaires”. Wangedrag, fraude, leugens en manipulaties. Het lijstje kan zo tot eeuwigheid door.

Teruglopend naar huis kreeg ik spijt. De grap was eigenlijk helemaal niet grappig. Door mee te lachen bagatelliseer ik het schaamteloze en onacceptabele karakter van de top van ons land. Die burgers marginaliseert tot winstgevend speelgoed, hen onder het mom van individuele vrijheid juist de vrijheid ontneemt, door hen te kleineren en afhankelijk te maken.

De VVD-beginselen dat de staat zich niet dient te bemoeien met de individuele vrijheden is een denkmantel van een notoire en brutale geldmachine over de ruggen van haar burgers. Wie dicht bij de macht en geld staat wordt in gelegenheid gesteld (en gefaciliteerd) om van de “kleine mens” te profiteren. Hoe kleiner die mens, hoe groter de winst. Hupsakee.

Onder leiding van de heer Rutte is de overheid niet smaller, maar juist enorm en veel machtiger geworden. De brokstukken van de vernielde verzorgingsstaat zijn in de handen gelegd van de sluwe en winstmakende ondernemingen. Kijk naar onze (jeugd)zorg en welzijn, kijk naar onderwijs, kijk naar heel onze publieke sector.

Alles wat burgers nodig hebben of waar ze recht op hebben, staat via lange paden kilometers bij van hen vandaan. En bij elk loket, elk formulier, elk gezicht moeten ze de bijbehorende vernederingen slikken, welke met miljarden uitbesteed zijn aan de poppetjes gestationeerd helemaal onderaan, op elke versnipperde post in onze (sub) systemen en die voor een schamel salaris de opdrachten volgen. Hen valt niks te verwijten. Zij doen hun werk. Mij gaat het om de “dans”, niet om de “dansers”. Zo vaak denk ik terug aan de film ‘The Reader’. Zo werkt het. Ja. Zo werkt het.

PvdA Alles waar Mark Rutte en zijn compagnons voor staan, inclusief hun moraal en hun karakter, wordt samengevat in de kinderopvangtoeslagenaffaire: klopjacht op burgers gebaseerd op insinuaties, geïnjecteerd door wantrouwen, minachting en racisme, gestimuleerd door hebzucht naar electorale winst of prestige en door leugens en manipulaties weggemoffeld voor het publieke oog.

Mijn partij deed er ook aan mee. Maar hoe? En wat? Het vervult mij met schaamte , het is het gevoel dat me net als Lodewijk Asscher doet blozen. De schaamte is niet genoeg, nee. Wij kunnen al de verantwoordelijkheid op ons nemen, immers wij deden mee aan een fout systeem, maar hoe rechtvaardig is dat? En wat lossen we daarmee op?

Bij schuld en boete hoort ook redelijkheid. Door een zondebok aan te wijzen worden we afgeleid van de kern van het probleem, en dat is de fundering van ons systeem en de (morele) waarden die wij samen met Rutte weglachen en stilzwijgend goedkeuren en stimuleren. Die knul uit het Vondelpark, waarom mag hij niet de boel oplichten als anderen het wel doen? Tast toe, toch? Het zich mengen in een fout systeem wordt je als zonde aangerekend wanneer je niet in je missie slaagt. Of als je de zaken mist. Of onvoldoende aanpakt. Of omdat het gewoon niet lukt.

“Om mijn werk te kunnen doen moet ik bijna elke dag activistisch zijn.”, krijste laatst een collega in de jeugdzorg vanuit een bodemloze put vol dubieuze procedures en papierenwerk en overbodige poppetjes, die wel zeggenschap genieten maar geen enkele verantwoordelijkheid dragen. Opgeven? Nee. Je er niet in mengen is een bij voorbaat verloren strijd. Bang om te benoemen of de fouten te maken moet niet leidend zijn, voor geen enkel fatsoenlijk en integer mens of partij. Voor nu en altijd gaat het om de ‘Rutte dans’ en niet om de ‘dansers’. Alleen steeds losse ‘dansers’ opofferen verandert het systeem niet.

En niet te onderschatten en niet te vergeten: voor deze toeslagenaffaire (en er zijn er nog tig van zulke, gelooft u mij) zijn we collectief verantwoordelijk en er aan schuldig. Van overheid tot onze slapende Kamerleden (op twee na), medewerkers op de werkvloer die of blind zijn voor het onrecht of onverschillig of bang om op te staan, de journalisten die druk zijn met een naakte Baudet … Alle koppen er af? Ja, misschien moeten we als samenleving in het geheel aftreden.

Goed doen in een fout systeem is onmogelijk. Daarom, laten we (wie wil) samen de bron van ellende aanpakken. Weg met de cultuur van zelfverrijking en hebzucht over de ruggen van de burgers, van weglachen, misbruiken, liegen, bedriegen, frauderen en manipuleren. Weg met de haat jegens een ander. Weg met racisme en minachting. Jaag elkaar de duinen niet op, maar start gezamenlijk de klopjacht die de deugd, gewoon simpele eerlijkheid en rechtvaardigheid weer onder ons brengt. Zodat we bij de volgende Koningsdag niet achter de oplichters hoeven aan te rennen.

Een hele goede jaarwisseling, lieve mensen!