Help! De huurder in de Haagse regio verzuipt

Het aantal betaalbare woningen dat momenteel wordt gebouwd in de Haagse regio is bedroevend laag. Nog niet de helft van wat nodig is om de trek van mensen naar onze populaire regio te kunnen huisvesten. De investeringscapaciteit van corporaties het laagst van Nederland. Gemeenten kijken ondertussen afwachtend naar elkaar, hebben de ijdele hoop dat de bevolkingsgroei afneemt en dat een ander de handschoen oppakt. De grote verliezer? De oudere die kleiner wil wonen. Het gezin met een modaal inkomen dat verhuizen wil. De starter die in onze regio steeds moeilijker een betaalbaar huis vindt.

De cijfers spreken voor zich. In Den Haag verdubbelde de wachttijd voor een sociale huurwoning de afgelopen vier jaar. Het afgelopen jaar steeg de koopprijs van een gemiddeld huis met 20 procent. Als er niets gedaan wordt, zullen huurders over vier jaar ruim 7 jaar moeten wachten op hun huis; en zal de koopprijs verdubbeld zijn. Amsterdamse toestanden? Misschien wel erger.

De afwachtende houding van gemeenten is funest. Neem de behoudzuchtige en rechtse koers in veel kleinere gemeenten. Gemeenten die vaak rijk worden van de migranten die in de kassen werken, weigert te investeren in betaalbare huisvesting voor diezelfde migranten. Deze moeten uitwijken naar Den Haag, waar ze geregeld ten prooi vallen van huisjesmelkers. De Wassenaarse politiek gooit liever zijn villadorp op slot, en weigert betaalbare woningen te bouwen. In Den Haag worden nieuwbouwplannen voor sociale huurwoningen bij elk vleugje weerstand onder druk van rechtse partijen in de koelkast gezet.

Waar vroeger in Haaglandenverband afspraken werden gemaakt over het bouwen van woningen in de hele regio, is dat verband opgeheven en gaat iedere gemeente zijn eigen weg. Tel er de crisis en het debacle bij woningcorporatie Vestia, voormalig grootinvesteerder in de regio, bij op; en het is niet verwonderlijk dat de Haagse regio de minste investeringscapaciteit heeft van Nederland.

Er moet wat gebeuren, willen we de woningnood die zich aandient, voor zijn. De eerste stap is keihard en glasheldere afspraken over aantallen woningen. Het recent gesloten akkoord tussen gemeenten en corporaties in Haaglanden is een eerste begin, maar de ambitie onvoldoende. Er zullen niet 12.000 maar 24.000 sociale woningen bij moeten om de vraag aan te kunnen. Dat geldt ook voor middeldure huur- en koop. Ook hier is een ambitie van 24.000 woningen op zijn plaats. Rijk en provincie zullen de ambities naar rato moeten verdelen en moeten toezien dat het niet blijft bij goede voornemens, maar dat er écht gebouwd wordt.

Dat vraagt om geld. De Haaglandencorporaties zijn nagenoeg platzak, dus er is investeringscapaciteit van buiten nodig. Gemeenten, provincie en Rijk kunnen hiervoor zorgen, een deel zal uit de markt moeten komen. En waar tot op heden nog nauwelijks over gesproken is, is het uitnodigen van corporaties van buiten de regio met meer financiële armslag. Zij zouden het verschil kunnen maken.

Rest nog een impuls in de kwaliteit van woningen. Het is tijd dat er een serieus fonds komt voor de verduurzaming van huurwoningen. Ook hier zal de overheid een voortrekkersrol moeten vervullen. Vermogende woningbezitters verduurzamen nu op eigen kracht hun woning, terwijl huurwoningen achterblijven. Corporaties doen hun best, maar halen de prestatieafspraken niet. Ook particuliere verhuurders blijven ver achter. Willen we de verduurzamingsslag maken, zullen lage energierekening en verduurzamingsmaatregelen hand in hand moeten gaan. De overheid staat garant voor de investeringen, de lasten en huren voor de huurders blijven gelijk.

Er moet wat gebeuren. De overheid moet doen wat de markt niet oplost. De zwakke corporaties in Haaglanden kunnen het niet aan. Willen we dat onze regio aantrekkelijk blijft voor mensen met een modaal inkomen en de woningnood afwenden? Dan is wegkijken en naar elkaar wijzen niet langer een optie, en moeten we samen aan de slag.

Martijn Balster, lijsttrekker PvdA Den Haag​ Henk Nijboer, woordvoerder wonen, Tweede Kamerlid PvdA Margot Kraneveldt, lijsttrekker PvdA Zoetermeer Ron Hillebrand, fractievoorzitter PvdA Zuid-Holland