Het allochtonenprobleem

Even maakte ik woensdagmorgen een sprongetje toen ik las dat ambtenaren in Amsterdam het woord allochtoon en autochtoon niet meer zullen gebruiken in hun communicatie. Hoera! Een stap dichter bij gelijkwaardigheid, dacht ik. Zélfs wanneer het woord ‘allochtoon’ wordt vervangen door ‘van buitenlandse afkomst’, of in mijn geval; ‘Marokkaanse komaf’. Dat het onderscheid nog steeds wordt gemaakt is vervelend, maar we zijn in ieder geval af van de negatieve lading van het woord ‘allochtoon’.

Reacties op de Amsterdamse maatregel stroomden binnen. Kortweg is de kritiek dat wanneer we het woord niet meer gebruiken, het niet automatisch betekent dat de problemen met allochtonen zullen verdwijnen. Zie daar de crux van dit dilemma.  Allochtoon betekent in feite niets meer en niets minder dan ‘iemand van elders afkomstig’. Aan die definitie hebben we, als samenleving, de waarde ‘problemen’ opgehangen, waarmee we uiteindelijk pas écht een probleem hebben gekweekt. Een allochtonenprobleem.

Niet geheel verrassend is het dat voornamelijk rechts Nederland valt over de maatregel. De initiatiefnemers van de PvdA wordt verweten de kop in het zand te steken voor – daar is het woord weer – de problemen met niet-Nederlanders. De grap is dat rechts Nederland ons enerzijds wil inlijven, maar anderzijds wil blijven benadrukken dat we niet hetzelfde zijn; niet gesneden uit hetzelfde materiaal. Ik kan assimileren wat ik wil, écht erbij horen zal ik toch nooit doen.

In dat licht doet het er eigenlijk niet toe hoe je me noemt. Allochtoon, Marokkaanse Nederlander of Nederlandse Marokkaan. Voor mijn part noem je me een kut-Marokkaan om te benadrukken dat ik bij ‘die ander’ hoor. Zolang we blijven spreken in groepen, blijven we uitsluiten en problemen aan de ander toeschrijven, om vooral onze eigen handen schoon te kunnen wassen. Zo hebben we inmiddels bijvoorbeeld een ‘Marokkanenprobleem’, maar ook een ‘Eindhovensprobleem’. Daarmee steken we wat mij betreft pas echt onze kop in het zand.

Het wordt tijd dat het tot eenieder in Nederland doordringt dat Ali, Mohammed, Wai en Quito hier niet tijdelijk zijn. Dit is ook hún land. We kunnen oneindig doorgaan met elkaar in hokjes stoppen, met labels plakken en segregeren terwijl we juist een samen-leving voor ogen hebben, of we accepteren dat we er qua uiterlijk niet altijd hetzelfde uitzien, en zelfs dat ons normbesef misschien niet altijd gelijk is. Wanneer we realiseren dat we sámen, in al onze diversiteit, Nederland vormen, dán kunnen we al die problemen misschien constructief oplossen.

Dit artikel staat ook op de website van Hasna El Maroudi

Volg Hasna ook op Twitter