Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Het CDA zou onder Omtzigt niet heel anders zijn geworden

  •  
27-10-2020
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
50 keer bekeken
  •  
omtzigtanp
Omtzigt zit al sinds 2003 vrijwel onafgebroken voor het CDA in de Kamer. In al die tijd heeft hij zich niet verzet tegen de partijkoers.
Het CDA heeft vanmiddag zijn kandidatenlijst voor de komende Tweede Kamerverkiezingen gepresenteerd. Aan de top (en verder kijken de meeste kiezers echt niet) biedt die geen verrassingen. Dat kon ook niet, want de bezetting van eerste twee plaatsen werd in augustus al bepaald in een ledenraadpleging. Op nummer 1 staat vicepremier Hugo de Jonge en op de tweede plek Kamerlid Pieter Omtzigt. Het verschil tussen beiden in de lijsttrekkersverkiezing was zeer nipt. Vandaar dat De Jonge Omtzigt onmiddellijk uitriep tot ‘running mate’. Die laatste functie bestaat in het Nederlandse kiesstelsel weliswaar niet, maar De Jonge wilde maar duidelijk maken dat zijn rivaal zich allermist gepasseerd hoeft te voelen. Bij het vormgeven van het partijbeleid krijgt Omtzigt een belangrijke rol.
Meteen wees iedereen er destijds op dat dat ingewikkeld zal worden. Anders dan bij veel andere lijsttrekkersverkiezingen was de strijd tussen De Jonge en Omtzigt niet alleen een ‘schoonheidswedstrijd’ tussen twee politici met min of meer dezelfde opvattingen. Het was een richtingenstrijd. Omtzigts denkbeelden wijken sterk af van die van De Jonge. Hij is ‘rechts’, zijn opponent ‘links’. Niet voor niets geniet Omtzigt grote populariteit in populistische kring. Velen uit dit kamp verklaarden zich zelfs bereid op het CDA te stemmen als Omtzigt lijsttrekker zou worden. Hij geldt niet alleen als een uitstekend Kamerlid dat zich durft te verzetten tegen de bestuurlijke elite, maar ook als iemand die zeer kritisch staat tegenover het door populisten verafschuwde ‘Brussel’.
Het is echter de vraag of het verschil zo enorm groot is. Omtzigt zit al sinds 2003 vrijwel onafgebroken voor het CDA in de Kamer. Hij vertegenwoordigde die partij toen de christendemocraten met de VVD en D66 regeerden, met de PvdA en de ChristenUnie, in de gedoogconstructie met de PVV en in de huidige coalitie met VVD, D66 en ChristenUnie. Ook was hij Kamerlid tussen 2012 en 2017, toen het CDA in de oppositie zat.
In al die tijd heeft Omtzigt zich niet verzet tegen de partijkoers, ook niet als het EU-kwesties betrof. Steeds stemde hij braaf mee met zijn fractiegenoten. In 2012 legde hij zich er niet bij neer dat het partijbestuur hem aanvankelijk niet op de kieslijst zette. Hij stapte toen echter niet over naar een andere partij, zoals je van een rebel zou verwachten. Hij zorgde er met steun van enkele afdelingen voor dat hij toch een (lage) plaats op de lijst kreeg. Vervolgens wist hij dankzij voorkeurstemmen opnieuw in de Kamer te komen.
Is dit het gedrag van een dwarsligger? Eerder van een vasthoudende partijman, dunkt me.
Eind 2017 raakte Omtzigt in opspraak toen hij tijdens een MH17-bijeenkomst een Oekraïense nepgetuige twijfel liet zaaien over het neerschieten van het vliegtuig. Een actie die de als pro-Russisch te boek staande populisten in de kaart leek te spelen. Maar wat deed Omtzigt? Hij bood zijn excuses aan voor zijn ‘onzorgvuldige’ gedrag en legde het MH17-woordvoerderschap zonder enig protest neer. Hij betoonde zich, met andere woorden, loyaal aan de partijlijn.
Het klopt dat Omtzigt als Kamerlid van een regeringspartij geen blad voor de mond neemt en bewindslieden hard aanpakt als hij daarvoor redenen ziet. Maar wat valt daaruit af te leiden, behalve dan dat de CDA’er gericht is op de inhoud en niet op politieke spelletjes?  Dat hij, anders gezegd, doet wat elk Kamerlid zou moeten doen?
Dat Omtzigt dit jaar deelnam aan de lijsttrekkersverkiezing van zijn partij was voor zowat iedereen een verrassing. Maar misschien wel even verrassend was dat hij zich vrijwel zonder morren neerlegde bij de voor hem negatieve uitslag. Hoewel er toch heel wat aanleiding was die uitslag, waarin hij nog geen anderhalf procent tekort kwam, te betwisten. Diverse deskundigen hebben betoogd dat bij een zo klein verschil tussen de winnaar en nummer 2 de verkiezingen overgedaan zouden moeten worden, zeker omdat het interne referendum bepaald niet vlekkeloos verliep. Maar Omtzigt kwam niet in opstand toen het partijbestuur liet weten dat er ‘geen grove onregelmatigheden’ hadden plaatsgevonden. Niet al te grove onregelmatigheden vormden voor hem blijkbaar geen aanleiding om op een herkansing aan te dringen.
Stel dat Omtzigt had gewonnen, zou het CDA dan een heel andere partij zijn geworden dan het opportunistische vlees-noch-vis-gezelschap van afgelopen decennia? Zou het zijn opgeschoven richting PVV of FvD? Nogal wat aanhangers van deze partijen denken kennelijk van wel. Maar het verleden van Omtzigt biedt daarvoor geen aanknopingspunten.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.