Het duivelse dilemma rond Twitter en Trump

Een duivels dilemma. Mogen bedrijven als Twitter, Google en Facebook vrije informatie censureren? Natuurlijk zijn we het er over eens als een volslagen losgeslagen president van de VS aanzet tot een coup in een eens zo stabiele wereldmacht. En als die de sociale media gebruikt om het gepeupel met een IQ van een bermpaal zo op te hitsen dat ze een symbolische gooi naar de macht doen. Maar uiteraard rijst altijd de vraag: als dit het begin is waar eindigt het dan? En vervolgens zien we dan ook dat de leider van Duitsland – waar het door hitsende media een kleine negentig jaar geleden ook behoorlijk misliep – het moet opnemen voor een gevaarlijke gek als Trump. Merkel plaatst haar vraagtekens bij het verwijderen van de sociale media-accounts van Trump. Maar ze vindt ook dat er iets moet gebeuren aan de ongebreidelde macht van Big Tech.

Eigenlijk hebben we – met het Trump-incident – alleen maar te maken met een oppervlakkige uitwas van een fenomeen dat al decennia een bedreiging vormt voor onze democratie. Een duivels dilemma dat al veel eerder onder een vergrootglas had moeten liggen bij ons huidig bestuur. Want er zijn steeds minder mensen die nog geloven dat er vrijheid van meningsuiting is op de sociale media. Logaritmes bepalen wat we wel of niet te horen krijgen. Logaritmes ie ervoor zorgen dat we te zien krijgen wat we willen zien. Als je een afwijkende mening hebt kun je nog beter op een zeepkist in de hoek van een park gaan staan dan die op een sociaal mediakanaal te posten. Als je tenminste niet alleen voor eigen parochie wilt preken. . Zo blijven we op de sociale media allemaal veilig in onze eigen bubbel. En de bubbel die de meeste advertentie-inkomsten oplevert wordt het grootst en bepaalt wie er in de echte wereld het meest aandacht krijgt, en daarmee de macht.

Ik heb 1500 ‘vrienden’ op Facebook en druk regelmatig op de knop onderaan dit bericht om mijn columns met hen te delen. Ik heb niet de illusie dat mijn pennenvrucht bij veel van hen terecht komt. Dat wordt noch door hen, noch door mij bepaald. Misschien als ik bereid ben om er een marketingbudget voor vrij te maken en mijn berichten betaald te pushen, maar dan word je meer een verkoper van je eigen koekjes.

Hoe het precies allemaal werkt? Daar zijn talloze boeken en artikelen over verschenen en onderzoeken naar gedaan, maar de echte werking en hoe die elke dag steeds weer een graadje erger wordt, weten ze alleen in Silicon Valley. Natuurlijk zijn er in de slipstream talloze specialisten die zichzelf verkopen om in die wapenwedloop mee te kunnen. SEO-techneuten, internetmarketeers, content-managers en botprogrammeurs zorgen dat de mensen met het meeste geld veel mensen kunnen bereiken met hun boodschap.

Is het nog te stoppen? Dat zal best moeilijk worden, hoewel Angela er nog goede hoop op heeft. Er zijn twee essentiële dingen voor nodig die bijna niet meer uit dit systeem te bannen zijn. Enerzijds het waarborgen van de eigen vrije keuze door wie je welke informatie krijgt voorgeschoteld en anderzijds door de berichtenstroom te onderwerpen aan wetgeving die ook van toepassing is op klassieke media.

Een minuut voor twaalf: stop haat zaaien en fake news.