Het Enigma Benedict Cumberbatch

In structuur en in uitvoering heeft The Imitation Game wat weg van een goed BBC tv-drama. Het toont maar weer eens aan dat drama, ideeën en een fantastische hoofdrolspeler de zaken zijn die een film zo goed maken als hij is.

The Imitation Game is het verhaal van Alan Turing, de Engelse wiskundige die tijdens de Tweede Wereldoorlog erin slaagde de Enigma code, waarmee het Duitse leger communiceerde, te kraken. Daarmee heeft hij waarschijnlijk het getij voor de geallieerden weten te keren, maar op dankbaarheid van zijn vaderland hoefde hij niet te rekenen. Turing was homoseksueel – tot ver in de jaren vijftig strafbaar in Engeland – werd een paria en kwam tragisch aan zijn einde. Met The Imitation Game wordt hij alsnog geëerd.

De film concentreert zich op Turing’s oorlogsjaren. Hoewel er af en toe korte uitstapjes naar het slagveld worden gemaakt, zijn dit vreemd genoeg de minst interessante scènes. Het verhaal speelt zich hoofdzakelijk af in kantoren waarin ballerige mannen hun hoofd breken over onbegrijpelijke materie en het is een indrukwekkende prestatie hoe scenarioschrijver Graham Moore en regisseur Morten Tyldum dit zo boeiend hebben weten te brengen.

Aanvankelijk wordt de kijker meegesleept door een avontuurlijke, kwajongensachtige sfeer binnen het Tuning team, maar na hun grote sprong voorwaarts krijgt hun werk ineens een grimmige wending. Omdat Duitsers niet mochten weten dat hun code was gekraakt, moeten er kille calculaties worden gemaakt met mensenlevens. Het is het klassieke oorlogsdilemma: hoeveel kwaad kan er worden gedaan om nog meer kwaad te voorkomen? In die zin zijn Turing en zijn collega’s niet anders dan zoveel mannen van hun generatie die aan het front vochten en sneuvelden.

Er zijn wat momenten waarop The Imitation Game het er allemaal iets te dik bovenop legt en uitlegt wat al lang duidelijk is. Daartegenover staat een fenomenale enigmatische hoofdrol van Benedict Cumberbatch. Als een John Le Carré-personage raakt Turing verstrikt in een ondoordringbaar web van professionele en persoonlijke geheimen en intriges. Hierdoor is Cumberbatch vooral bezig met het proberen te verbergen wat Turing doormaakt in plaats van het te tonen, wat een van de grootste uitdagingen is voor een acteur. Hiermee bewijst hij zich definitief als een van de meest fascinerende acteurs van dit moment.