Het gaat niet goed met Rotterdam als er afgesloten wijken komen

“Hoe zou het toch met Geert staan?”, vroeg ik mij vanochtend af. Het was lang geleden dat ik hem had gezien. Je leest zijn naam wel wel eens op het internet, want hij is vice-president van De Asia Development Bank in Manila. Geert kwam mij voor de geest omdat ik een bericht las over de Rotterdamse buurtschap Le Medi, die een nieuwe parel schijnt te zijn aan de roestige en gebutste kroon van de wijk Spangen. Hoe ontstaat zo’n connectie? Wat is er onder mijn hersenpan aan de hand?

Welnu, toen Geert serieus verkering kreeg en een huwelijk in zicht kwam, verklaarde zijn geliefde dat zij hun kinderen op een veilige plek wilde opvoeden. Daarom moest Geert verhuizen naar Das Mariñas, een villabuurt in het rijke stadsdeel Makati. Een kwart eeuw geleden was ik ook in Manila,  vale roos van Azië, waar je meteen reddeloos van gaat houden. Take me to your heart Manila,  I am coming home.

Geert vroeg me te eten. “Je kunt beter geen jeepney en dan gaan lopen”, zei hij. “Dat vinden ze vreemd. Pak een taxi”. Ik nam dus een taxi naar het adres dat hij mij opgegeven had. Das Mariñas bleek een ommuurde wijk te zijn en wij stopten voor een slagboom. Gewapende veiligheidsmensen kwamen uit een wachthuisje. Ze keken naar binnen en vroegen mij nog net geen identificatie. De chauffeur moest zijn vergunning inleveren, voor hij mocht optrekken. We reden door zeer verzorgde straatjes naar het vrijstaande huis van Geert en zijn gezin. Hier was het inderdaad veilig. Buiten werd in die dagen op straat de dienst uitgemaakt door de Sigue Sigue Gang, de Sputnik Commandos en de politie. De Sigue Sigue en de Sputnik Commandos waren herkenbaar aan tatouages, maar die droegen ze onder hun kleding. Het voordeel van de politie was dat de agenten geuniformeerd waren. Je kon ze van verre aan zien komen. Van dit alles bleven de welvarende inwoners van Das Mariñas gevrijwaard zo lang ze maar aan hun eigen kant van de slagboom bleven. Ik weet niet hoe het tegenwoordig staat met de bendestructuur van Manila maar de veiligheidssituatie is er zeker niet beter op geworden. Das Mariñas leidt nog steeds een bloeiend bestaan.

Dit was mijn eerste bezoek aan een zogenaamde gated community. In steeds meer landen onttrekken de rijken en de leden van de hogere middenklasse zich aan het leven op straat. Zij betalen duur geld voor een goed bewaakte enclave waar buitenstaanders worden geweerd en het leven is zoals het behoort te zijn: schoon, veilig en zonder de herrie van de grote stad, een paradijs met een prijskaartje.

Daarom bracht ik Geert en Manila in verband met het nieuwe complex Le Medi. Dat staat midden in de Rotterdamse crisiswijk Spangen, waar drugs en misdaad tot voor kort de dienst uitmaakten. Met vernieuwbouw en het aantrekken van duurder publiek tracht de gemeente  het ongunstig tij te keren.

Wat is Le Medi? Het is een complex van 93 woningen, gebaseerd op de sfeervolle architectuurui uit de landen rond de Middellandse Zee, zegt de website lemedi.nl. De foto’s maken méér duidelijk. De architect is duidelijk op vakantie geweest naar Marrakech, waar hij is getroffen door de beroemde markt in het hart van de stad.

Maar daar gaat het niet om. Het gaat om een van de verkoopargumenten: 5 toegangspoorten die ’s- avonds afgesloten kunnen worden. De verkoopprijzen beginnen bij twee en een halve ton Euro: Rotterdams eerste gated community is een feit. Middenin Bospolder/Tussendijken, middenin de deelgemeente Delfshaven met zijn gigantische sociale problemen, verrijst een afgesloten enclave, een klein paradijsje voor wie het kan betalen, een plek waar de grotestadsproblematiek en de gewone mensen buiten de deur worden gehouden..

Net als in Manila. Daarom moest in aan Geert denken. Als er afsluitbare wijken worden gebouwd, geven de middenklasse en de rijken de stad op. Op het Arabische binnenplein van Le Medi hoor je de kinderen spelen, zie je de buurman buiten zitten in de zwoele avond en van verre komt het gerommel van de echte stad, kreten, flarden muziek, sirenes. Maar jij bent veilig. De poorten zijn afgesloten. Nee, het gaat niet goed met Rotterdam.

PS. Op 30 juni wordt “Noynoy” Aquino geïnaugureerd als vijftiende president van de Filipijnen. Hij is een zoon van Corazon Aquino, die in de jaren tachtig president werd nadat een grote volksbeweging een eind had gemaakt aan de dictatuur van Marcos. Noynoy houdt van schieten en biljarten. Hij drinkt niet maar rookt drie pakjes sigaretten per dag. Hij vertegenwoordigt de Liberale Partij en verklaarde tegenover een journalist dat de Filipijnen prima wetten heeft, maar dat het erom gaat ze ook uit te voeren. De Aquino’s behoren tot de dertig families die op de Filipijnen de politiek overheersen. Zij hebben onder andere grote belangen in de suikerindustrie.