Het is oorlog in de wildparken in Afrika, Azië en Zuid-Amerika

De Conventie voor de internationale handel in bedreigde soorten (CITES) vierde deze week in Bangkok haar veertigste verjaardag. Opgericht in 1972, om de alarmerende snelheid waarmee diersoorten uitsterven, te stoppen door de handel te reguleren. Ook deze week stonden tijdens de driejaarlijkse vergadering veel plant- en diersoorten op de nominatie om onder strengere in- en uitvoerregels te vallen. Met succes: voor enkele haaiensoorten, waarvan er jaarlijks zo’n 100 miljoen worden gedood enkel en alleen voor de vinnen, is de internationale handel aan banden gelegd. Maar ook veel plantsoorten, die doorgaans minder aandacht krijgen, genieten vanaf nu betere bescherming. CITES kan met recht een groot succes genoemd worden. In 40 jaar heeft de overeenkomst bijgedragen aan een betere bescherming van de natuur.

Desondanks heeft CITES geen antwoord op de toenemende stroperij en illegale handel in bedreigde diersoorten: ofwel wildlife crime. Terwijl nieuwe regels worden opgesteld voor legale handel, zijn criminele bendes, rebellengroepen en terroristische organisaties bezig met een ongekende slachting onder olifanten-, neushoorn- en tijgerpopulaties. Aangetrokken door de miljoenen die vooral Aziatische kopers bereid zijn te betalen voor ivoor, hoorn en botten. De hoorn van een neushoorn, van hetzelfde materiaal als paardenhoeven, levert al een half miljoen euro op. Meer dan cocaïne en twee keer zoveel als hetzelfde gewicht in goud. Het poeder zou niet alleen potentieverhogend werken, maar zelfs kwalen als kanker genezen, gelooft men in Azië.

Het is duidelijk dat internationale regels niet bestand zijn tegen de groeiende vraag en illegale handel. Daarom woedt er een oorlog in en buiten de wildparken van Afrika, Azië en Zuid-Amerika. Een oorlog tussen zwaarbewapende bendes in helikopters tegen een handjevol rangers in jeeps. Een oorlog die de wereld dreigt te verliezen. Dit zou het einde betekenen van iconische wilde dieren. In 2012 werden 25.000 tot 40.000 Afrikaanse olifanten afgeslacht. 10% van de totale populatie. De snelheid waarmee dit gebeurt neemt dramatisch toe. Werden in 2007 in Zuid-Afrika 13 neushoorns gestroopt, in 2012 waren dat er bijna 700.

Ook werkt deze oorlog ontwrichtend in grote delen van de wereld. Om die reden heeft Hillary Clinton als voormalig Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken wildlife crime als een prioriteit aangewezen. Europa moet hetzelfde doen. Wildlife criminaliteit heeft zich in korte tijd ontplooid tot een illegale handelsactiviteit, gelijk aan mensen- en drugshandel. Alleen vertrouwen in het internationale recht van CITES zou naïef zijn. Een Europees actieplan zou uit drie hoofdelementen moeten bestaan. Een: de vraag naar wildlife producten moet omlaag door middel van grote publiekscampagnes in Europa, de VS en Azië. Twee: opsporing en straffen moeten sterk verzwaard worden, zowel in Europa en de VS als in Afrika, Azië en Zuid-Amerika. Een crimineel die in Zuid-Afrika voor enkele grammen cocaïne vijf jaar het gevang in moet en voor de illegale handel in bedreigde diersoorten met een boete van 10.000 euro wegkomt, heeft zijn keuze van specialisatie snel gemaakt. Drie: het probleem van wildlife crime moet internationaal hoog op de politieke agenda komen. De Europese Commissie en Raad moeten het met de Amerikanen agenderen in internationale fora als ASEAN, Afrikaanse Unie en de Verenigde Naties.

Aangezien het met recht een oorlog genoemd mag worden, moet het probleem ook als een oorlog benaderd worden. Daarom is vanuit de VS de CIA erbij betrokken. En daarom moet ook Europese intelligence actief worden. Europol en nationale geheime diensten moeten hiervoor speciale units oprichten.

Ik roep de Europese Commissie en Raad op een dergelijk actieplan met hoge prioriteit te ontwikkelen en uit te voeren. Alleen voldoende politieke wil kan het uitsterven van veel diersoorten voorkomen en de financieringsbron van criminelen, rebellen en terroristen droogleggen.