Het moreel kompas van Samsom is stuk

Beste Diederik en Hans,

Ik ben het helemaal met jullie eens. Als je je woord gegeven hebt, moet je je daaraan houden. Afspraak is inderdaad afspraak. Daarom wil ik jullie oproepen je woord na te leven.

Want Diederik, je hebt in de campagne weliswaar aangegeven geen harde garanties te kunnen geven – en laten we eerlijk zijn, dat is voor een politicus ook een realiteit – maar je beloofde ons te varen op je moreel kompas. Een briljante vondst. Eén die mij vertrouwen gaf te maken te hebben met een eerlijke lijsttrekker die ook inderdaad het eerlijke verhaal vertolkt. Bij de politieke ledenraad op 22 september jongstleden benadrukte je het nog eens. Je zei: “Ik garandeer u wel het volgende: ik zal altijd zal vasthouden aan mijn kompas (…). Dat kompas geldt voor mij als het onwrikbare hart van de sociaaldemocratie.”

Dat is de afspraak waar ik je graag aan wil houden.

Heus Diederik, ik geloof echt wel dat je geen voorstander bent van het strafbaar stellen van illegaliteit. Het straalde van je af tijdens je toespraak. En dat filmpje laatst sprak ook boekdelen. Des te meer reden wat mij betreft om bij jezelf te blijven en te doen wat juist is. Volg je sociaal-democratische hart.

En Hans, als vleesgeworden exponent van het concept ledendemocratie, vraag ik mij af hoe je aankijkt tegen het vertoonde schouwspel op het congres. De overweldigende meerderheid op het congres die het initiatief van Sander Terphuis omarmde, heeft gesproken. Een initiatief van onderop. Ledendemocratie in optima forma, waarvan ik altijd dacht dat dat hetgeen was waar je je hard voor maakte.

Jullie waren redelijk fel over het congres waar het regeerakkoord behandeld werd. Laten we eerlijk zijn. Het regeerakkoord werd weliswaar besproken, maar was niet amendeerbaar. “Dit is het,” kregen we te horen. Vervolgens heeft de VVD nog wel het regeerakkoord aan mogen passen, maar niet voordat Diederik de coalitiepartner tegemoet kwam en een nobele helpende hand uitstak.

Oh ja: hoe moeten we nu als leden tegen het congres als instituut aankijken? Het staat nog steeds op de website als eerste regel bij het congres: “Het congres is het hoogste orgaan van de PvdA.” Het is ook het eerste wat ik vertelde aan mijn Rosa Leergang coachgroep (een leergang voor nieuwe leden die actief willen worden voor de PvdA, VvdV). Buiten de strafbaarstelling van illegaliteit is er daarom nog een belangrijke tweede issue toegevoegd aan het partijdebat. Het gaat er nu namelijk ook om welke rol ledendemocratie echt inneemt binnen onze partij. Of is het alleen ledendemocratie wanneer het de partijtop uitkomt? Het begrip “hoogste” blijkt in ieder geval erg relatief te zijn.

Beste Diederik en Hans. Ik ben geen Marcel van Dam of Bram Peper. Ik denk dat veel partijgenoten mij eerder zullen typeren als iemand die zich trouw schaart achter ingeslagen paden, dan als iemand die snel klaagt over landelijke besluiten of visies. Maar vandaag even niet, want wanneer het moreel kompas niet meer naar links lijkt te wijzen en de garantie verlopen lijkt, moet je je kompas repareren. Of vervangen.

Met vriendelijke groet, Vincent van der Vlies