Het nieuwe onbehagen, van vrouw en man

Een aantal jaar geleden kwam ik met een schok tot de conclusie dat ik een feminist ben. Een activistische nog wel. Jaren lang zag ik feministen als zure vrouwen die wraak wilden nemen op mannen. Zeker toen de feministen hun tuinbroeken voor mantelpakjes en extreem korte jurkjes verruilden, kreeg ik de zenuwen van ze. Dat ik nergens last van had, was volgens hen een illusie, zo begreep ik uit hun mantra. Ik had wel degelijk last van onderdrukking, alleen was ik zo geïndoctrineerd dat het me niet opviel. Als ik mijn kinderen volledig zou uitbesteden en mee zou concurreren met de ‘echte’ mannen, dan zou het goed komen. Dan was ik lekker geëmancipeerd bezig.

Ik heb mij heus afgevraagd of er een kern van waarheid in hun boodschap zit, maar mijn kinderen zijn toch echt voortgekomen uit mijn kinderwens. Net zoals het mijn wens is om tijd en aandacht aan ze te besteden. Anders had ik net zo goed de kinderen van de buren kunnen lenen. Ik wil de zorg voor mijn kinderen combineren met een baan, flexibel en anders parttime. Ook Joost, mijn partner en vader van mijn kinderen, wil dat. Hij wil geen huisvrouw en zelf geen traditionele zondagsvaders zijn. Wij willen samen het beste van beide omdat wij daarvan genieten. Ik kon daar geen indoctrinatie in herkennen en besloot de feministische boodschap naast me neer te leggen.

Dat ging tijdenlang prima. We mochten niet klagen en deden dat ook niet. We accepteerden de wachtlijsten bij crèches, scholen en zwemles. We planden het krijgen van ons tweede kind zo dat we gebruik konden maken van de voorrangsregel voor broertjes en zusjes waardoor we de wachtlijsten omzeilden. Bij gebrek aan een betaalbare gezinswoning bouwden we een alkoof in ons huis. We negeerden de oma’s die vertelde dat ík minder en Joost meer moest werken omdat een kind behoefte heeft aan een moeder en mannelijke vader en dat de crèche een verschrikking voor een kind is. Ook negeerde ik mijn baas die mij kleineerde, omdat ik hoger opgeleid ben en het feit dat ik parttime betaald werd maar feitelijk fulltime werkte. Ik zeurde niet want ik was geen stampende feminist maar een moderne supervrouw.

De kink kwam pas in de kabel toen ik tijdens mijn werk stiekem mijn voicemail afluisterde. Stiekem omdat mijn werk er geen last van mocht hebben dat ik kinderen heb. Daar hoorde ik dat de juf zich, uren geleden, afvroeg of mijn vierjarige zoon nog opgehaald zou worden. De grond leek werkelijk onder mij vandaan te glijden. Ergens onderweg was iets goed mis gegaan. Hoe graag ik het mannenkartel ook wilde beschuldigen, aan Joost lag het niet, hij deed zijn deel met overgave. De enige die steken had laten vallen was ik zelf. Wat had ik verkeerd gedaan? Had ik minder moeten werken, mij meer op mijn kinderen moeten richten? Of had ik juist meer moeten werken zodat ik genoeg geld verdiende om de zorg volledig uit te kunnen besteden? Welke steek had ik laten vallen en was ik de enige die het niet vol had weten te houden?

Met deze vragen begon mijn zoektocht die ik in het boek ‘Fuck ik ben een feminist’ beschrijf. De samenleving lijkt nog niet klaar voor werkende ouders en zorgende werknemers. Een groeiende groep ouders zit in de knel, en een nog sneller groeiende groep jongeren stelt de kinderwens daarom maar uit of af. Was dit de bedoeling van de Dolle Mina’s; baas in oude lege buik, maar wel financieel onafhankelijk?

Joke Smit zag het verbeteren van de combinatie van werk en zorg toch ook als voorwaarde voor een eerlijker taakverdeling tussen mannen en vrouwen waarbij kinderen een belangrijke rol hadden? Wat was er met dat feminisme gebeurd? Voor het huidige Opzij- en powerfeminisme lijkt werk de hoofdzaak en zorg voor kinderen de bijzaak te zijn geworden, is dat wat we willen?

Om er achter te komen waar het hedendaagse onbehagen nu uit bestaat sprak ik met vrouwen en mannen. Omdat mijn grachtengordel omgeving natuurlijk niet representatief is sprak ik ook autochtonen en allochtonen, stedelingen en dorpsbewoners, jong en oud, mensen met en zonder kinderen. Ik vroeg waar zij tegenaan lopen. Wat hun ambities, hun idealen en hun problemen zijn. Hoe zij de rollen nu (willen) verdelen en wat de basisvoorwaarden zijn om aan kinderen te beginnen? Hoe ziet de ideale werkweek er (dan) uit?

Met hun antwoorden ga ik op bezoek bij een aantal werkgevers en werkgeversverenigingen. Ook hier hoor ik mooie verhalen over wil en onwil, kunde en onkunde en de behoefte aan verandering die hand in hand gaat met de angst daarvoor.

Eén ding wordt duidelijk; ik ben niet de enige die werk en privé dusdanig wil combineren dat mijn kinderen (noch mijn werk) in een bijzaak veranderen. Die behoefte geldt voor een groeiende groep mensen, zowel hoog- als laag- opgeleid, zowel in de stad als op het platteland. Natuurlijk zijn er vrouwen die naar de top willen en mannen die daar willen blijven, maar de groep die het werk en zorg harmonieus wil combineren groeit gestaag. Het wordt daarom tijd dat deze groep hun stem laat horen en de vrouwenbeweging plaats vrijmaakt voor een emancipatiebeweging. Het hedendaagse onbehagen wordt niet veroorzaakt door een mannenkartel maar door een kartel van conservatieve mannen én vrouwen dat de traditionele rolpatronen in stand houdt. Het ‘glazenplafond’ waar vrouwen tegenaan stoten, bestaat uit een ‘glazenvloer’ voor mannen, en ondertussen zitten onze kinderen in een ‘glazen kooi’.

Daarom besloot ik na het verschijnen van mijn boek een femanistisch manifest te schrijven. Het wordt tijd dat wij van ons laten horen! Wij, moderne mannen en vrouwen moeten zorgen voor verandering, niet demonstrerend vanaf het plein, maar vanaf de onderhandelingstafel! Want pas als we dat gezamenlijk doen zullen de behoudende gezagsdragers beseffen dat het doorbreken van traditionele rolpatronen nu ten onrechte wordt afgedaan als ‘vrouwenprobleem’ of als het luxe gezeur van een kleine minderheid. Laat van je horen want het politieke is persoonlijk en het persoonlijke is nog steeds politiek!  Onderteken het femanistisch manifest op www.rooswouters.nl

Lees meer van Roos Wouters op Joop