Het Rijk dwarsboomt steden in verbeteren van luchtkwaliteit

Er wordt steeds meer duidelijk over de gezondheidsschade door luchtvervuiling veroorzaakt door verkeer. De uitstoot zorgt voor longklachten, hart- en vaatziekten en problemen als astma en bronchitis. Luchtvervuiling door het verkeer zorgt voor meer gezondheidsschade dan alle andere soorten milieuvervuiling bij elkaar. Het is dan ook goed dat veel steden hard aan de slag zijn met het verbeteren van de luchtkwaliteit. Het helpt niet dat het rijk als een anker aan deze ambities hangt en juist extra vervuilende maatregelen neemt. Woensdag 3 april debatteert de Tweede Kamer over de grote tegenvallers in het luchtkwaliteitsbeleid van minister Schultz van Haegen.

Amsterdam, Rotterdam en Utrecht werken aan extra maatregelen voor schonere en gezondere lucht. Zo voert Utrecht als eerste stad van Nederland een milieuzone in die niet alleen de vuilste vrachtwagens weert, maar ook bestelbusjes en personenauto’s die niet aan de normen voldoen. Goed voor de longen in de binnenstad.

Rotterdam wil specifiek de uitstoot van het schadelijke roet aanpakken. Voor roet is nu nog geen wet- en regelgeving, maar voor Rotterdam is gezondheid belangrijker dan papier. In Amsterdam zet men in op een autoluwe stad met meer ruimte voor fietsers.

Het is opvallend dat de hoofdstad ook werkt aan een eigen herijking van het nationale rekenmodel, waarmee berekend wordt hoe vies de lucht is. Die herijking zou door het rijk moeten gebeuren, maar dat is al vijf jaar niet gedaan. De meetstations laten zien dat de lucht op veel plekken feitelijk veel viezer is dan wat de rekenmodellen voorspellen. Maar dat heeft verkeersminister Schultz er niet toe bewogen om het rekenmodel eindelijk te verbeteren. Ze gebruikt ongeloofwaardig optimistische voorspellingen om haar beleid van asfalt en harder rijden uit te kunnen voeren, maar wel ten koste van de gezondheid van burgers.

Vieze lucht, daar moet je met de autoramen dicht maar zo snel mogelijk doorheen rijden. Zoals op de stadssnelwegen in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag, waar de snelheidsverhoging volgens de rekenmachine van Schultz prima kan, terwijl uit metingen blijkt dat de lucht er niet aan de Europese normen voldoet. De hogere snelheden leiden er tot meer vervuiling, omdat een motor nou eenmaal harder moet werken bij een grotere luchtweerstand, waardoor een auto meer uitstoot.

Honderdduizenden woningen, maar ook scholen, ziekenhuizen en kantoren staan binnen enkele honderden meters van de snelwegen. Al die mensen worden dag in dag uit blootgesteld aan ongezonde concentraties uitlaatgassen. De steden nemen meer en meer hun verantwoordelijkheid en doen hun best om de luchtkwaliteit te verbeteren, maar worden tegengewerkt door het rijk. Milieudefensie, maar ook Amsterdam en Rotterdam, procederen bij de rechter tegen de snelheidsverhoging op de stadssnelwegen. Maar uiteindelijk is het aan de Tweede Kamer om het kabinet ter verantwoording te roepen.

Het doel van het luchtkwaliteitsbeleid moet de gezondheid van mensen zijn, niet het zo veel mogelijk en hard mogelijk autorijden. De Tweede Kamer moet zich geen roet in de ogen laten strooien. Laat de steden niet stikken en maak nu echt werk van gezonde lucht.

Ivo Stumpe, campagneleider verkeer Milieudefensie. Volg hem ook op Twitter