Het verouderen kunnen omkeren kan sneller dan je denkt

Er komt een revolutie op ons af. Ik spreek niet over de vierde industriële revolutie , maar over de biotechnologische revolutie. De 20 ste eeuw was de eeuw van de fysica (met de opkomst van computers, scanners en deeltjesversnellers). De 21 ste eeuw zal de eeuw worden van de biotechnologie. Waar we vorige eeuw machines maakten en programmeerden, zullen we nu ons lichaam hermaken en programmeren.

We gaan methoden bedenken om ziektes veel beter te behandelen. En we zullen niet enkel het verouderingsproces vertragen, maar zelfs omkeren. Dat laatste is interessant. Veroudering omkeren, of mensen weer jonger maken, is heel wat anders dan het verouderingsproces gewoon trager doen verlopen. Veroudering vertragen kan gebeuren via gezonde voeding, regelmatige lichaamsbeweging, niet roken, stress-reductie en voldoende slaap. Je kan dan heel wat gezonde jaren winnen. Maar veroudering omkeren, dat is van een andere orde.

Veroudering omkeren is niet zo vergezocht als het lijkt. Wetenschappers zijn erin geslaagd om in allerlei proefdieren het verouderingsproces, of bepaalde aspecten ervan, om te keren en de levensduur te verlengen. Ze geven muizen crosslink-brekers, die de taaie verbindingen (crosslinks) doorknippen die zich vormen tussen onze weefsels bij het ouder worden. Op die manier werden stijve bloedvaten weer elastisch, en kon het hart weer krachtig bloed rondpompen. Ook rimpels kunnen verdwijnen, omdat ze mede ontstaan door dit proces.

Je kan mensen stoffen geven die de verbrandingsovens van onze cellen (de lysosomen) een opknapbeurt geven. Bij het ouder worden functioneren die verbrandingsovens minder goed, zodat allerlei afval dat normaal gezien verbrand dient te worden zich opstapelt in onze cellen. Maar dit proces kan je omkeren door bepaalde lysosomale enzymen in te spuiten, die de lysosomen weer herstellen. Deze stoffen worden nu al gebruikt om voorheen dodelijke ziektes te behandelen. Alleen kost een dergelijke behandeling nog een paar honderdduizend euro per jaar per patiënt. Maar in de toekomst zullen deze stoffen snel goedkoper worden.

Of wat dacht je van vaccins tegen Alzheimer of kanker? Misschien krijgen mensen in de toekomst om de tien jaar een vaccin toegediend, om te verhinderen dat hun geheugen achteruitgaat of ze kanker krijgen.

CRISPR is een nieuwe methode om het bouwplan van ons lichaam, ons DNA, snel en nauwkeurig te herschrijven. Vroeger –lees enkele jaren geleden- was het nog bijzonder omslachtig en moeilijk om een stukje DNA (gen) te veranderen in het lichaam. CRISPR werkt veel sneller, eenvoudiger en nauwkeuriger. We kunnen zo het lichaam herprogrammeren om langer gezond te blijven en minder snel te verouderen.

Dit is nog maar het topje van de ijsberg van biotechnologische omwentelingen die op ons afstevenen. Waar artsen vroeger exact konden zeggen wat er mis was in je lichaam (bijvoorbeeld een bepaalde mutatie in een gen), maar niet de mogelijkheid hadden om er iets aan te doen, zullen ze nu eindelijk de instrumenten hebben om je DNA te herprogrammeren, je cel-onderdelen te vernieuwen of je lichaam te verjongen.

Veel grote bedrijven weten dat deze biotechnologische revolutie op handen is. Daarom dat Google het dochterbedrijf Calico heeft opgericht, dat veroudering wil behandelen. Om mensen langer en gezonder te laten leven, heeft Google de verschillende slimste koppen in verouderingsonderzoek ter wereld verzameld.

Google heeft ook een deal gesloten met het farma-bedrijf Abbvie, ter waarde van 1,5 miljard dollar, om nieuwe levensverlengende technologieën te ontwikkelen. De ondernemer en miljardair Craig Venter heeft Human Longevity opgericht, een bedrijf dat via supercomputers ons genetisch materiaal wil scannen om manieren te vinden om het verouderingsproces te vertragen.

Ook aan talloze universiteiten en wetenschappelijke instituten wordt onderzocht hoe het verouderingsproces vertraagd kan worden. De komende decennia zullen op een nooit eerder gezien tempo technologieën ontwikkeld worden om mensen langer gezond te houden en langer te laten leven.

Combineer deze biotechnologische revolutie met de vierde industriële revolutie (artificiële intelligentie, cloud-computing, the internet of things), en je krijgt een krachtig synergetisch effect dat ertoe zal leiden dat we ziekte, lijden en zelfs de dood drastisch kunnen uitstellen.

Zijn we klaar voor deze omwentelingen, als mens en als maatschappij?

foto: The Curious Case of Benjamin Button