Het woud van compromissen

Het land wil een sterke leider. Rutte houdt niet van een visie. Dinsdag komen de 6 miljard bezuinigingen op tafel en het steekspel van compromissen kan beginnen. Ondanks de crisis blijven we alles hetzelfde doen, hopend op een beter resultaat.

Het is opvallend hoe kort de politiek en menig kiezer van geheugen zijn. In 2008 ontsnapte de westerse wereld ternauwernood aan een enorme financiële ramp die onze maatschappij compleet had kunnen ontwrichten. Vijf jaar na dato poogt dit kabinet Rutte de problemen op te lossen met een recept uit de jaren tachtig. Met droge ogen beweert dit kabinet dat gewoon weer bezuinigen en lastenverzwaringen en wat extra toezicht op banken, de problemen zich vanzelf oplossen. Ja, wordt er nadrukkelijk gewaarschuwd, de groei van vroeger komt niet terug. Zonder trouwens dat dit werkelijk wordt verklaard.

Het doemscenario werd [nog] niet bewaarheid door de enorme financiële ingrepen van overheden, die massaal geld bijdrukten om financiële instellingen te redden die een enorme zeepbel hadden gecreëerd. De sector wist van tevoren dat zij ‘too big to fail’ waren en dat de steun uiteindelijk wel op tafel zou komen.

Direct na het uitbreken van de crisis schreeuwden politici om het hardst, gesteund door de kiezer, dat het financiële systeem radicaal moest veranderen. Dit nooit meer! Maar wat is daar nu van terecht gekomen? Banken moeten wat extra kapitaal in kas houden, waardoor de geldhoeveelheid in de maatschappij wordt afgeknepen. De ECB houdt wat extra toezicht en landen die zwaar in de schulden zitten, worden gedwongen keihard te bezuinigen en immense lastenverzwaringen door te voeren over de rug van hun kiezers.

De architectuur van de financiële wereld is niet veranderd. Die gaat weer op de oude voet verder alsof er niets is gebeurd. Nota bene Nederland is een van de dwarsliggers in Europa. De Tobin-tax, eurobonds, betere rol voor de ECB en splitsing van de banken worden door Nederland consequent tegengehouden in Europa. De oorzaken van de puinhoop staan nog fier overeind met dank aan politici die het lef en de visie ontberen om zaken te veranderen.

En niet alleen in de financiële sector speelt dit probleem. Kijk naar de gezondheidszorg waar sinds de invoering van marktwerking in de periode 2003-2006 [Hoogervorst – VVD] de kosten progressief zijn gestegen in Nederland, waar andere landen het veel beter deden. Ondanks verschillende rapporten en diverse aanbevelingen blijven we ook in deze sector op de oude voet doorgaan.

Einstein definieerde waanzin als steeds hetzelfde opnieuw doen en hopen op een nieuw resultaat. Een probleem laat zich zelden oplossen in dezelfde context als waarbinnen het is ontstaan. En zij die [mede]verantwoordelijk zijn voor de problemen zijn vaak niet de juiste mensen om de noodzakelijke veranderingen door te voeren.

Dit kabinet zoekt naargeestig naar steun voor haar plannen omdat de Eerste Kamer dreigt het voet dwars te zetten. De oppositie ruikt haar kans en legt haar eisen op tafel. Dat wordt weer een woud aan deelakkoorden en waterige compromissen. Maar de consequentie is dat de werkelijke verandering die noodzakelijk is niet wordt gerealiseerd. Misschien roept de Nederlandse kiezer daarom wel om een sterke leider. Niet omdat Nederlanders zo ondemocratisch zijn, maar omdat wij het gewoon beu zijn dat de politiek niet in staat is zichzelf te veranderen, laat staan de financiële sector. Een politiek systeem dat elke dag haar eigen waanzin bewijst. Voor de kiezer de opdracht om bij de volgende verkiezingen, duidelijk andere keuzes te maken.

Dit artikel verscheen op het weblog van Hans Groen. Volg Hans ook op Twitter