Hipster-racisme

En dit is waarom Rob Wijnberg en ook Wieteke van Zeil de roze bril waarmee ze naar Nederland kijken maar beter moeten afzetten. Ontmenselijkende stereotypen als onschuldige teksthandelingen voorstellen en het niet gebruiken van woorden als racisme en seksisme zijn niet de oplossingen voor het huidig Nederland. We hebben het niet meer over mensen die niet beter weten. Nee. Dit zijn rationele mensen die de draak steken met de uitsluiting en onderdrukking van anderen.

Hipster-racisme Dit is heel duidelijk hipster-racisme. Met een ironische bedoeling iets onderuit halen. Zogenaamd staat het boven de schermutseling en geeft het commentaar op. Maar de actie hierboven is niet het tegenovergestelde van wat er op het Malieveld gebeurde. Het staat juist in het verlengde daarvan. Dit is eenzelfde soort ‘grap’ waarbij de klemtoon anders wordt gezet in het woord negeren. Het is een definitieve bevestiging van een bevoorrechte positie in onze samenleving van waaruit naar beneden getrapt kan worden. Het is geweld. (Foto: AT5)

Het bijgeleverde onderschrift haakt aan op een punt dat ook De Telegraaf constant probeerde te maken. Het aantal mensen dat racisme aankaarten wordt gehekeld. De meerderheid bepaalt en ethiek of het erkennen van historische patronen maakt niks uit:

Gister was er een grootschalig protest op de Dam naar aanleiding van het racistische karakter dat het kerstfeest met zich meedraagt. Hier een foto van één van de duizenden actievoerders.

De onwetendheid rondom zaken wordt bejubeld en het niveau wordt weer omlaag gehaald omdat velen de tijd en de investering niet willen maken om zich in racisme te verdiepen. Waarom haalde Wijnberg Fiske aan niet Gloria Wekker, Kwame Nimako, Philomena Essed of Isabel Hoving om maar een paar te noemen? De Wijnbergs van de wereld willen dat mensen zich koest houden en niet dingen benoemen om de orde in de samenleving te bewaken. Maar wat als die orde gebaseerd is op uitbuiting en onderdrukking? Op gewelddadige ontneming van vrijheden in onze samenleving?

Grapje Bij MART Radio hebben ze een pakket ontvangen dat aan mij geadresseerd was. Op het pakket stond dat het 25 kilogram woog en op de meegekomen leverbrief stond mijn naam verkeerd gespeld en Zwarte Piet. Na het bellen van de politie kwamen een explosievenspecialist uit Amstelveen en een hond uit de Zaanstreek om te onderzoeken wat er in zat. Het gebouw werd ontruimd en de straat werd afgezet. Het bleek om strooizout te gaan. De explosievenspecialist was lichtelijk geïrriteerd dat hij hiervoor gebeld werd en ik voelde een aantasting van mijn veiligheid door het ‘grapje’.   De orde waar Wijnberg en van Zeil het over hebben is er een waarin anderen het recht hebben om sommigen het zwijgen op te leggen. Of daarmee te dreigen. Uitsluiting gaat om macht. Ridiculiseren gaat om macht. Bagatelliseren gaat om macht. Dreigen gaat om macht.

Macht Toen Jack Spijkerman aan tafel bij Humberto Tan hem vertelde dat hij niet alleen donker maar ook dom was, was dat een teken van macht. Spijkerman was daar om zijn nieuwe televisieprogramma te promoten. Hij was terecht overtuigd dat RTL hem niet zou berispen na de investering die ze hadden gedaan. Toen Gordon als jurylid Xiao Wang treiterde en bleef vergelijken met een kelner uit een Chinees restaurant was het een teken van macht. Doordat RTL het uitzond, alsof het een van de zoveelste fratsen van Gordon was, werd die macht nog eens verankerd. Zijn xenofobische uitleg aan Giel Beelen ten spijt werd hij gewoon gesteund door RTL. Tegen Connie Breukhoven was hij echter niet opgewassen zoals we te weten kwamen.

En dan zo ook weer Zwarte Piet. Toen de organisatie van de Sinterklaasintocht in Amsterdam aangaf aan hun vrijwilligers te verzoeken om geen gouden oorringen te dragen was dat een teken van macht. Het probleem werd verschoven en er werd daarna dankbaarheid en empathie gevraagd van de mensen die de figuur een walgelijk racistische vertoning van kolonialisme vinden. Het was een teken van macht dat de College voor de Rechten van de Mensen niet werd gevraagd naar hun positie over de figuur of die zelf naar buiten brachten via een persbericht. Zij onderschrijven het feit dat het een racistische karikatuur is.

Communicatie? Van Zeil vindt dat we elkaar de tijd moeten gunnen om te wennen aan het idee van de pluralistische samenleving, met alle gevolgen van dien. Maar is dat ook niet weer een teken van macht? De slachtoffers wordt verteld om maar beter over hun pijnpunten te communiceren. Maar het gaat niet om communicatie maar om de wil om naar de ander te luisteren. Het door haar aangehaalde voorbeeld over de winkelketen die haar speelgoed van traditionele sekserollen had ontdaan, toont dat veranderingen in een handomdraai doorgevoerd kunnen worden wanneer mensen hun macht inzetten tot de verbetering van de samenleving voor ons allemaal.

De communicatie over racisme en seksisme was het afgelopen jaar helder en duidelijk. De wil om daarnaar te luisteren en te handelen echter niet. Zoals ik ook tijdens Hufftingpost Live zei, zijn wij als land een diep conservatief land dat eigenlijk pas dingen verandert wanneer het in haar voordeel is om dat te doen. Wij veranderen dingen alleen als onze bevoorrechte comfortzone niet aangetast wordt. Dat gevoel moeten we mee afrekenen als samenleving.

Laten we de oncomfortabele gesprekken met elkaar voeren. Hoe kunnen we mensen van het idee afhalen om zondebokken aan te wijzen terwijl hun echte problemen door hele andere andere dingen worden veroorzaakt? Laten we de kloof dichten tussen onze ervaringen en kennis. Hoe kunnen we Wijnberg en invloedrijke intellectuelen met onderzoeken over racisme en de erfenis van het koloniale stelsel in Nederland in contact mee brengen? Laten we ervoor zorgen dat we niet op dwaalsporen worden geleid door treiteraars en mensen die profijt halen uit het ophitsen van mensen. Hoe kunnen we media steunen die inclusiviteit en diversiteit als een kernwaarde van hun organisatie zien en daarnaar handelen in hun producten?

In 2013 zijn de posities duidelijk gemaakt en 2014 is het zaak om door te pakken.

Dit artikel verscheen ook op de website van activistisch collectief Roet in het Eten