Hoe Europees ras-denken landen verscheurt

Recentelijk, schreef Ilyas Fdis een onthullende open brief op Joop over de schokkende situatie in ‘s lands voormalig kolonie (nu ‘Bijzondere Gemeente’) Bonaire. Hij schrijft hoe scheidingen rond etnische lijnen volgens oud Nederlands apartheidsgebruik daar nog steeds zorgen voor een witte elite, terwijl mensen met melanine in hun huid voornamelijk in armoe leven. Dit is iets dat mij niet verbaast. Ik heb over heel de wereld gewoond en heb de enorme schade aangericht door het Europese ras-denken met eigen ogen mogen zien. De ravage, zowel psychologisch als maatschappelijk, die de cultuur van huidskleurobsessie heeft achtergelaten in landen over heel de wereld is letterlijk pijnlijk om te ervaren. Ik ben dan ook verheugd dat de nieuwe generatie Nederlanders zoals Ilyas, in tegenstelling tot de wegkijkers en ontkenners die voor hen kwamen, zich steeds meer laten horen en verzetten tegen dit systematische onrecht over heel de wereld.

Als we kijken naar de babyboomgeneratie, grotendeels de mensen die nu onze politieke elite vormen, dan kunnen we tot de conclusie komen dat het veel van hen niet lukt om het ras-denken eruit te krijgen. Al sinds vóór de jaren tachtig komen er jaarlijks onderzoeken naar buiten die ons met de neus op de feiten drukken: arbeidsdiscriminatie, politiediscriminatie, armoedeverschillen naar etniciteit, onderrepresentatie in media en politiek, enzovoorts. Onze politici moraliseren vervolgens hoe dit ‘niet staat voor onze waarden’, zeggen ‘ach, wee, foei’ en ‘schandalig’, en gaan vervolgens weer over tot de orde van de dag. Een jaar later herhaalt het circus zich weer.

Ondertussen heb je als geboren Nederlander met een niet-Westerse naam of wat melanine in de huid in het jaar 2021 nog steeds structureel minder kansen in je leven, word je als zwarte vrouwelijke politica met de dood bedreigd als je racisme aankaart, en spreken we nog steeds niet over de verschrikkingen en het maatschappelijke na-effect van Nederlands kolonialisme en apartheid.

Wat Ilyas schrijft over Bonaire, is iets dat zichtbaar is over heel de wereld in landen waar Europeanen zich hebben gevestigd: scheidingen naar huidskleur waarbij donkerdere mensen als tweede- en derderangsburgers moeten leven. We zien het in Zuid-Afrika waar naar Nederlands apartheidsmodel de witte boeren ’s lands economische elite zijn, terwijl de zwarte bevolking nog steeds mag spartelen. We zien het in Brazilië waar witte rechtsextremisten met Jair Bolsonaro aan het roer, het land en de natuur de afgrond in richten terwijl Afro-Brazilianen in krotten wonen en inheemse indianen het Amazonegebied worden uitgebrand. We zien het in Canada waar kortgeleden in het nieuws kwam dat er massagraven zijn gevonden van ontelbare inheemse kinderen die werden uitgemoord of massaal mishandeld en seksueel misbruikt in mensonterende christelijke internaten. We zien het in de Verenigde State n waar de Europese elite het land nog steeds bestuurt en inheemse Amerikanen als dieren in reservaten wonen terwijl zwarte mannen wekelijks door de politie worden doodgeschoten. We zien het in Nieuw-Zeeland waar de Maori’s nog steeds structureel worden achtergesteld. We aanschouwen het in Australië met de catastrofale behandeling van haar Aboriginals. Maar ook in landen als Chili waar nog in de twintigste eeuw het immigratiebeleid gebaseerd was op witheid, zo extreem en obsessief dat zelfs Italianen als niet-wit werden beschouwd. Dit zijn maar enkele voorbeelden uit vele, vele voorbeelden over heel de wereld. Met andere woorden, het is geen toeval dat in ieder land op onze aarde waar Europeanen zich hebben gevestigd, mensen met zonnebescherming in hun huid tergend slecht worden behandeld.

Dan hebben we het nog enkel over de interne aangelegenheden van die landen en niet eens over het buitenlandbeleid van Amerika, vaak met steun van Europa, dat volgens voormalig New York Times- journalist Chris Hedges gezien mag worden als de “externe expressie van wit suprematisme” , namelijk: de enorme schade die de door het Westen gesteunde oorlogen aanrichten in landen met niet-Europese populaties zoals Irak, Libië, Afghanistan, Somalië, Yemen, Syrië, etc. Het menselijk leed (en schade aan het klimaat), zogenaamd uit naam van vrijheid maar daadwerkelijk voor behoud van economische dominantie, is met geen pen te beschrijven. Dit geldt ook voor de genocidale sancties op landen als Cuba en Iran die resulteren in honderdduizenden onschuldige doden per jaar omdat het Westen hen verbiedt voedsel en medicijnen te importeren.

Frappant is echter dat dit alles buiten het Westerse debat over ‘mensenrechten’ wordt gehouden en er enkel wordt gesproken over autoritaire niet-Westerse landen waar we een appeltje mee te schillen hebben, zoals voormalige koloniën die meer onafhankelijkheid opeisen. Ook hier zien we dus een hiërarchie gebaseerd op koloniaal ras-denken dat de benarde situatie van gekleurde mensen over heel de wereld, inclusief Nederland, negeert.

Noam Chomsky heeft er een scherpe term voor , die hij leent van George Orwell: ‘ Unpeople’. Unpeople zijn niet-Europese mensen zoals zwarte Afrikanen en mensen uit het Midden-Oosten. Dit zijn mensen wiens pijn niet gezien wordt en wiens lijden niet onderkend wordt door het Westen, omdat zij niet als volwaardig mens worden gezien. Unpeople worden daarom altijd op de automatische piloot buiten het mensenrechtendebat gehouden, iets dat de hypocrisie van het Westen en de farce van mensenrechten haarfijn onderschrijft.