Hoe meer mensen er zijn, hoe onzelfzuchtiger we worden

Ivan Wolffers schrijft elke dag een gezond weetje, gebaseerd op onderzoeken met merkwaardige en soms ongelofelijke uitkomsten. Door de weetjes van Wolffers leer je van alles over bijvoorbeeld verschillende ziektes, medicijngebruik en gezond afvallen, maar ook over de vaak komische verschillen tussen mannen en vrouwen.

Voor mensen die geloven in een samenleving waar mensen beschaafd met elkaar leren omgaan is dit interessant nieuws: uit onderzoek blijkt dat altruïstische mensen meer grijze cellen in de hersenen hebben.

Evolutiedeskundigen hebben veel energie gestopt in het verklaren waarom mensen niet uitsluitend egoïstisch zijn. In the strijd om het overleven lijkt egoïsme het handigst. Er moet toch een reden zijn dat altruïsme zich ontwikkelde. Het lijkt belangrijk te zijn voor behoorlijke samenwerking in groepen en hoe dichter we boven op elkaar zitten des te nuttiger dat lijkt te zijn. Neurowetenschappers van de Universiteit van Zurich werpen met hun onderzoek nu meer licht op deze zaak. 

Geslacht, inkomen of opvoeding hebben nauwelijks invloed en het is gewoon een kwestie van meer grijze stof op een speciale plek in de hersenen (vlak achter het oor). Het werd gedaan via de tegenwoordig voor onderzoek onmisbare hersenscans, die bij spelletjes waarbij geld gedeeld moest worden werden afgenomen. Bij zelfzuchtige mensen is dat gebied al heel actief als de kosten van het delen helemaal nog niet zo hoog zijn, terwijl bij altruïstische mensen dat deel van de hersenen pas actief wordt als de kosten van het delen heel hoog zijn. Maar die altruïstische mensen hebben in dat hersendeel dan ook veel grijze cellen en die blijken dus verbonden te zijn met de grenzen van de bereidheid tot delen. Dit gebeurt dan vermoedelijk als er noodzaak is om de eigen zelfzuchtigheid te overstijgen.

Over je eigen schaduw heenstappen? Na het lezen over zo’n onderzoek vraag ik me af of een slecht ontwikkeld stukje achter het oor niet een ziekte genoemd moet worden, want het duidt op niet aangepast zijn aan een moderne overbevolkte samenleving. Die mensen zouden dus behandeld moeten worden, net als mensen die wat druk zijn en zich niet kunnen focussen. Die zijn ook erg onhandig in de samenleving – geheel tot eigen en andermans verdriet. Ik zou zeggen heel asociaal gedrag ten opzichte van andere kwetsbare mensen in de samenleving – bijvoorbeeld het weigeren van kinderen van asielzoekers die al vele jaren in Nederland wonen – zou een reden kunnen worden voor opname in een speciale kliniek.