Hoe voorkom je schulden? Door ze sneller kwijt te schelden!

De grootste babbelkous van het kabinet, minister Wopke Hoekstra, was deze maandag bij Goedemorgen Nederland te gast. Hij had een waarschuwing voor alle Nederlanders: wij sluiten fluitend het ene abonnement na het andere af zodat het op den duur niet meer duidelijk is hoeveel vaste bedragen er elke maand de deur uitgaan want we geven dan ook nog toestemming voor automatische afschrijving.

Als er dan, zo vertelde de minister, problemen komen zoals een kapotte wasmachine of werkloosheid, dan zit je toch maar mooi aan al die verplichtingen vast en beginnen de problemen. Hij wees er bovendien op dat een televisie van vijfhonderd euro niet goedkoper wordt als je hem op afbetaling koopt maar juist duurder. En dat terwijl we toch het tijdvak van de negatieve rentes ingaan.

Ik moest aan mijn moeder denken die vroeger bij het passeren van bepaalde winkels misprijzend zei: “Dat is een afbetalingszaak”. Daar kochten wij niet. Mijn vader bracht elke week een of twee rijksdaalders naar de Christelijke Volksbank en daar kochten we dan de grote stukken van.

Het ging ook tegenwoordig zo gemakkelijk, klaagden Hoekstra en zijn partner in crime Maxime Verhagen, de opperlobbyist van de bouwsector. Toen zij nog student waren, betaalden zij met contant geld en was een lege portemonnee een lege portemonnee. Nu echter gaat alles online en elektronisch. Dan merk je pas te laat dat je bezig bent het ene gat met het andere te vullen.

De campagne van het NIBUD heette PortemoJa PortemonNee en richtte zich vooral op jongeren. Men dacht in drie weken de natie wel bewust te kunnen maken van de financiële val die voor zovelen dreigt. Hoofdpunten: maak één keer per jaar een financiële analyse van je situatie. Probeer van je inkomsten tien procent achter de hand te houden voor noodgevallen.

Als je in de schulden raakt omdat er aan de inkomstenkant iets misloopt, volgen al gauw de aanmaningen en wordt de zaak overgedragen aan een goed ontwikkelde schuldenindustrie, die met innningskosten van allerlei aard de schuld laat exploderen. De overheid geeft daarbij het voorbeeld zoals keer op keer uit schrijnende reportages in de media blijkt.

In dit land is het heel gemakkelijk om financiële verplichtingen op je te nemen. Je wordt als het ware de hele dag uitgenodigd om dat te doen. Als het daarna op innen aankomt, blijken de crediteuren en de incasso-industrie uitermate hardnekkig. Dat is ook de moeite waard want het kost insolvente burgers grote moeite om van hun schulden af te komen. Je wordt nog net niet op de slavenmarkt aan de hoogst biedende verkocht.

Daar zit een belangrijk deel van het probleem. Dát pakt ex-bankier Wopke Hoekstra niet aan: een zakelijk contract is een overeenkomst tussen twee partijen die daarbij allebei een risico nemen. Als ik U een telefoonabonnement aansmeer, heb je kans dat U niet aan Uw verplichtingen kunt voldoen en daardoor in een financieel gat valt. Dat is dan niet alleen Uw schuld maar ook die van mij want ik heb onvoldoende nagegaan of U wel in staat bent de kosten van dat telefoonabonnement met de allermodernste I-phone te dragen.

Integendeel, ik heb zelfs geprobeerd U het duurste contract te laten tekenen. Tegenover hoge inkomsten in de toekomst, hoort het nemen van een groot risico te staan. Als de klant niet meer kan betalen, ben ik mijn geld kwijt. Punt uit. Had ik maar eerst beter na moeten denken. Bezint eer gij begint.

Het zou in Nederland veel gemakkelijker moeten worden om door een faillissement van je schulden af te komen. Wie niet kan betalen, zal niet betalen. Houd de schijn niet langer op maar haal middels een bankroet voorgoed een streep door alle schulden.

Dat klinkt heel onrechtvaardig. Dat moedigt mensen immers aan om er maar op los te leven. Toch is het een goede oplossing. Crediteuren weten nu immers dat ze grote kans lopen hun geld kwijt te raken als ze een klant ongezien volhangen met abonnementen of dure aankopen op afbetaling. Wie niet nagaat of een relatie werkelijk aan zijn of haar verplichtingen kan voldoen, verbrandt de billen en moet op de blaren zitten. Dan blijf je uit de buurt van de kachel.

Een wetgeving die schuldenaren in staat stelt om snel en gemakkelijk met een schone lei te beginnen, zal een eind maken aan een hoop agressieve verkoopmethodes. Dat worden dan immers onverantwoorde risico’s. Ook verliest de schuldenindustrie een deel van zijn verdienmodel waar de maatschappij zeer bij gebaat is. Onverantwoordelijke mensen die er maar op los willen leven, wordt de pas meteen afgesneden. Geen mens zal ze immers nog krediet geven.

Uiteraard had mijn moeder groot gelijk: loop aan de etalages van afbetalingszaken voorbij.