Hollywood, seksisme en de dictatuur van de fanboy

James Rolfe gaat niet naar de nieuwe Ghostbusters. Rolfe, populair recensent van games en films op YouTube, licht zijn beslissing toe op twee vlogs van bij elkaar 20 minuten. En hij is niet alleen in zijn gebrekkige enthousiasme voor de komende film. De trailer heeft op youtube een record aantal dislikes gekregen en social media loopt over van de hatelijk reacties: “Hou op mijn jeugd te verkrachten” en andere bekende platitudes uit het fanboy-vocabulaire. Voor wie het niet weet, Ghostbusters was een immens populaire blockbuster uit 1984 die op ongeëvenaard wijze komedie combineerde met special effects-avontuur. Na een succesvolle animatieserie en een wisselvallige sequel, werd het stil, maar het origineel bleef ongekend populair bij meerdere generaties filmfans. Komende maand verschijnt de remake, die dus uiterst negatief wordt ontvangen voor dat iemand hem heeft gezien.

Seksisme Waar kom deze afkeer vandaan? Seksisme, luidt de verklaring van de makers. De door mannen gedomineerde wereld van fans kan het niet hebben dat de rollen van vier grappige mannen wordt overgenomen door vier grappige vrouwen. En wie sommige commentaren leest, kan dit argument zeker niet ontkennen. Maar wat Rolfe betreft, als vrouwenhaat zijn onderhuidse motief is, dan weet hij het goed te verbergen.

Overigens beweren Rolfe en enkele andere bloggers dat ze er geen probleem mee zouden hebben als de nieuwe Ghostbusters geen remake zou zijn maar een deel drie, waarin de oude garde de fakkel overgeeft aan een nieuwe generatie (waar best wat vrouwen tussen zouden mogen zitten). Ik bekijk deze bewering met enige scepsis, maar dit onthult wel iets van de werkelijke onderliggende motivatie achter alle hysterische kritiek.

Claimgedrag In een sterk blog van Jesse Hassenberg op AV Club wordt ingegaan op de culture of entitlement onder fans. Fans die hun favoriete films talloze malen terugkijken, memorabilia sparen en discussies voeden op internet, hebben decennialang van makers te horen gekregen dat “zij het allemaal mogelijk maken” en dat ze “de nieuwe films voor hen maken”. Dit heeft geleid tot een vreemd soort claimgedrag van fans op hun favoriete franchises. Ze hopen niet meer dat filmmakers komen met een goede, nieuwe film. Sequels, prequels, remakes en reboots moeten voldoen aan hún eisen en als een film niet zo goed uitvalt als gehoopt of de makers – hoe durven ze! – het wagen iets nieuws te proberen, gedragen ze zich als verraden slachtoffers. En dat laten ze merken ook!

“Ze hebben het origineel voor mij bedorven”, is een veel gehoorde klacht. Dat roept twijfels op over hoe sterk die liefde voor het origineel was. “Zo wordt fancultuur tamelijk anti-artistiek en promoot een conservatieve status quo”, aldus Hassenberg. James Bond mag niet blond zijn. Mad Max mag geen orders aannemen van een vrouw. Star Wars moet niet te multicultureel worden. Vrouwen in Ghostbusters moeten er zijn om door de helden te worden gered.

Punt Maar we moeten ook niet te snel zijn met een oordeel over Rolfe Hij heeft een punt. Meer dan 25 jaar lang is er gepraat over een nieuwe Ghostbusters-film. Speculaties, aankondigingen en hints van de makers liepen steeds uit op niets (met name, zo schijnt het, omdat Bill Murray dwars lag). Met de dood van schrijver/acteur Harold Ramis twee jaar geleden leek het doek definitief te zijn gevallen. En toen ineens kwam die nieuwe film eraan.

Hoe je het wendt of keert, de trailer ziet er niet heel veelbelovend uit. De grappen zijn slecht getimed en de special effects ogen goedkoop. Het voelt of de studio met de rechten zat en er maar zo gauw mogelijk iets er uit heeft gescheten voor het lucratieve zomerseizoen. “Michael Bay blijft Transformers films maken, omdat ze geld binnenbrengen, hoe slecht ze ook zijn”, aldus Rolfe. “Het moet een keer ophouden en dat gebeurt alleen als we er niet meer heen gaan”.

Voor dit argument kan ik begrip opbrengen. Maar toch knaagt er iets. De nieuwe Ghostbusters is geregisseerd door Paul Feig, de getalenteerde regisseur van Bridesmaids, The Heat en Spy. Hoofdrollen worden gespeeld door onder andere Melissa McCarthy en Kristen Wiig, twee van de beste komische actrices van dit moment. Moet een echte filmliefhebber hen misschien niet het voordeel van de twijfel gunnen? Gewoon gaan en hopen op het beste?

Maar nog belangrijker: met zijn beslissing om Ghosterbusters bij voorbaat niet te gaan zien, laat Rolfe een onprofessionele filmcriticus zien. Een filmcriticus bekijkt iedere film met een open mind, ongeacht slechte verwachtingen. Hij loopt nooit halverwege de zaal uit, geeft de film zijn volle aandacht en probeert serieus te doorgronden wat de makers wilden en te oordelen of ze daar in zijn geslaagd. Fans verwachten veel van filmmakers, en terecht, maar ik verwacht ook wat van filmcritici: respect voor zijn vak en voor zijn publiek. James Rolfe is misschien een principieel fan maar als criticus is hij geen knip voor de neus waard.

Afbeeldingen: screenshots Ghostbusters