Hugo de Jonge heeft met deze baan duidelijk te hoog gegrepen

Als wethouder van Rotterdam was Hugo de Jonge al een grijze muis, zijn huidige positie is duidelijk te hoog gegrepen. Dat bleek overduidelijk uit de Kamerdebatten van woensdag. Daar verschool hij zich achter het Outbreak Management Team (OMT) toen een politieke donderbui uitbrak over zijn onberaden plan om onder strafbedreiging burgers te dwingen in quarantaine te gaan.

Hij zal van een koude kermis thuis komen als deze raad van experts tenminste ruggengraat heeft en de leden beseffen dat het niet hun opdracht is bewindslieden uit de wind te houden. Het OMT doet op wetenschappelijk bewijsmateriaal gegronde uitspraken over wat er moet gebeuren en op welke schaal. Niet hoe.

Zolang er tegen het coronavirus geen kruid gewassen is, kunnen we als samenleving alleen maar proberen besmetting tegen te gaan. Daarvoor gebruiken wij methodes die al in de middeleeuwen zijn ontwikkeld: quarantaines, lockdowns, afstand houden. De vormgeving van dit alles is een zaak van politiek en bestuur. Hugo de Jonge en het kabinet moeten bij zichzelf te rade gaan. Daar zijn ze voor. Zij moeten de keuze maken tussen overreding en strafbedreiging, niet de experts.

Diezelfde woensdag werd duidelijk wat tot dit voorstel had geleid: het was een paniekmaatregel. Na de persconferentie van verleden week was meteen gebleken dat de GGD en de hele gezondheidszorg bij lange na nog niet klaar zijn voor een tweede coronagolf , terwijl de politiek had besloten na zoveel vermoeienissen eens lekker te gaan uitblazen op de camping. Van het tot hielen likken geneigde gedeelte van het journaille kreeg Hugo de Jonge nog complimenten omdat hij de hele tijd “vanuit zijn voortent” met een videoverbinding had zitten regeren.

De gevolgen daarvan zijn inmiddels duidelijk: in de ziekenhuizen is men nog steeds niet bekomen van de eerste coronagolf. Geen mens weet hoe men straks de boel overeind houdt als corona opnieuw toeslaat: of de pogingen daartoe wéér ten koste gaan van andersoortige zorg en de behandeling van levensbedreigende ziekten. En of dan bij gebrek aan voldoende IC-bedden je moet dobbelen voor je leven.

Behalve applaus en de eretitel “zorghelden” heeft het personeel in de gezondheidszorg en de oudeliedengestichten geen bal gekregen. Zelfs een eenmalige bonus wist men in Den Haag niet voor elkaar te krijgen, laat staan de reeds jaren noodzakelijke salarisverhoging.

Het argument “geen geld” gaat niet op. Daarvoor staat er een te grote blauw geschilderde Boeing in de kamer. Dit leidde woensdagavond tot een gênante farce. Een groot aantal kamerleden van de regeringspartijen verliet ijlings het Kamergebouw toen een motie in stemming dreigde te komen over een onmiddellijke en structurele salarisverbetering. Liever dan bij hand opsteken tégen te stemmen, namen zij de vlucht. Bij Op1 liet Diederik Gommers tussen de regels door weten dat men van mensen die zó behandeld worden, geen wonderen kan verwachten.

Was dat het? De regering blijkt ook nog eens op het verkeerde been te zijn gezet door de leiding van de GGD. Deze dienst heeft maandenlang volgehouden in staat te zijn om de bevolking massaal op corona te testen terwijl de leiding wist dat het tegendeel het geval was. Dat blijkt uit interne stukken in handen van het NOS Journaal. De dag na Ruttes persconferentie kwam de aap uit de mouw toen bleek dat het in Amsterdam en Rotterdam uit de hand liep met het contactonderzoek. De GGD kreeg dat niet meer voor elkaar en riep daarom de geteste burgers op dat massaal rondbellen en adviseren tot quarantaine dan zelf maar ter hand te nemen. Detail: men zoekt voor de nabel-teams personen met een hbo denk- en werkniveau. Beloning voor dit tijdelijke werk: 11 euro bruto per uur. Misschien moeten er bij de GGD eens wat ontslagen vallen of, zoals ze het aan de top meestal doen, enkele suggesties aan specifieke dames en heren uitgaan om de eer aan zichzelf te houden. Daar zal het evenwel niet van komen want je wordt er niet zo snel uitgerot op dit soort functieniveaus.

Zouden ze bij de regering cynisch genoeg zijn te denken: laat de tijd zijn werk doen? Als het over een paar maanden ontslagen regent, zijn ze blij met deze fooi? En dan bedenkt het zorgpersoneel zich wel drie keer voor het wegloopt van een vaste baan. Laat die loonsverhoging nog maar even wachten.

Het publiek kijkt met toenemende verbijstering toe. Inmiddels is niet langer Hugo de Jonge de ster aan het fundament maar de 94-jarige Jan Hoek die de jeugd met een beroep op zijn miserabele jeugd vol oorlog en geweld tot voorzichtigheid maant.

Hij kreeg onmiddellijk applaus van de bewindsman. Zo worden de jongeren tot zondebok gemaakt en er zijn natuurlijk  altijd wel wat verwaten tieners te vinden die voor de draaiende camera domme opmerkingen willen maken. Dat zou met boomers op het leugenbankje net zo goed lukken maar zij ontspringen de dans. Datzelfde geldt voor de honderdduizenden die met dit mooie weer elke dag bij elkaar kruipen op het stand.

Natuurlijk: er worden wel voorbeelden gesteld: een klein supermarktmannetje (en niet Albert Heijn) moet veertien dagen dicht omdat hij te veel klanten tegelijk tussen de schappen had lopen. Café’s gaan op slot omdat de kasteleins de coronaregels onvoldoende gehandhaafd hebben. Het is al jaren zo dat de overheid haar centrale taak, wetshandhaving op deelgebieden aan burgers uitbesteedt en vervolgens sancties oplegt als deze amateurs er te weinig van bakken.

Zo blijft er van het vertrouwen in de overheid weinig over.

Het is alles bij elkaar een trieste vertoning. De vlucht van zoveel politici toen kleur bekend moest worden en consequenties getrokken, was maatgevend voor de stand van het land.