Hyperlinken wordt heel duur

Buma/Stemra juicht, want de bijl is aan de wortel van internet gezet. 19 December jl. besliste de rechtbank in Den Haag dat Buma/Stemra voortaan facturen mag sturen aan degenen die linken naar muziek. Het fundament van internet is niet langer vrij.

Internet is een fantastisch medium, onder andere voor artiesten die dit medium gebruiken voor gratis promotie van hun werk. Aan die gratis promotie is nu een einde gekomen.

Buma/Stemra had een bodemprocedure aangespannen tegen radioportal Nederland.FM omdat deze website naar radiostations linkt via zogenaamde embedding. Bij embedding wordt de audiostream van het radiostation via een mediaplayer in de website afgespeeld. Daarnaast was een andere website in het geding, Op.FM, die niets embedt, maar slechts een hyperlink aanbiedt: na een klik wordt een pop-up geopend van een pagina van het radiostation zelf en wordt de audiostream daarin afgespeeld.

Buma/Stemra mag alleen licenties bedenken voor die gevallen waarop de Auteurswet betrekking heeft en dat is bij openbaarmaking en verveelvoudiging. Hamvraag is dus of het bieden van een hyperlink als een openbaarmaking kan worden beschouwd.

Opmerkelijk is dat de rechter inderdaad vindt dat het bieden van een hyperlink gezien kan worden als een openbaarmaking. Als gevolg hiervan moet degene die een hyperlink aanbiedt (dat niets anders bevat dan het internetadres van het radiostation) zo goed als evenveel betalen als het radiostation zelf.

Een absurde beslissing die volkomen buiten de digitale werkelijkheid staat: een klein radiostation met een capaciteit van vijf luisteraars dat gelinkt wordt op duizend radioportals betekent voor Buma/Stemra meer dan duizend keer incasseren voor vijf daadwerkelijk afgenomen streams.

Dit praktijkvoorbeeld laat zien dat een hyperlink geen openbaarmaking kan zijn, maar slechts een uitnodiging aan de gebruiker is om te klikken en daarmee een openbaarmaking bij de bron, namelijk het radiostation zelf, in gang te zetten.

In 2009 moest Buma/Stemra de zogenaamde YouTube Tax terugdraaien, omdat die licentie veel maatschappelijke commotie veroorzaakte. Iedereen embedt wel eens een filmpje op Facebook of op zijn weblog. Maar de nieuwe “hyperlink tax” gaat veel verder dan dit. Een prijskaartje aan hyperlinks tast de vrijheid van elke internetgebruiker aan om te informeren en geïnformeerd te worden.

Deze nieuwe licentievorm schreeuwt om een politieke oplossing. En oplossingen liggen voor het oprapen, waarin de Auteurswet zonder schade aan het algemeen belang kan worden gehandhaafd.