IJzeren Hein

Woensdagmiddag sprak minister Piet Hein Donner enkele duizenden gemeentebestuurders toe die voor hun jaarlijkse congres in Ulft bijeenkwamen. Zij waren niet erg geneigd om, zoals Den Haag wil, de verantwoordelijkheid voor de sociale werkplaatsen op zich te nemen als er tegelijkertijd zo sterk wordt bezuinigd op hun budget. Daar is wat voor te zeggen. Het kabinet schept eerst een hoofdpijndossier en gooit dit vervolgens bij de gemeentehuizen naar binnen. Dan heb je toch de neiging om het meteen weer terug te gaan leggen op het Binnenhof, bij de deur van het Torentje.

Donner confronteerde zijn publiek met een inktzwart scenario van wat er zou gebeuren als zij niet akkoord gingen met bovengenoemd plan. Dan, schetste de bewindsman, kan het mis gaan met de kredietwaardigheid van Nederland. Dan raakt ons land in de greep van schuldeisers. Dan moet het geld wat nu nog naar de gemeentes kan, worden gebruikt voor het betalen van de gestegen rente. Als zij, ging hij verder, dat van de sociale werkplaatsen  verwierpen, dan wezen de wethouders wat hem betreft het hele bestuursakkoord af. Ook de talrijke punten waarmee ze geen of minder moeite hadden.

Hiermee gaf Donner een boeiend inkijkje in zijn eigen persoonlijkheid. Hij is buitengewoon intelligent maar het leven heeft hem geleerd dat dit helaas niet voor alle mensen geldt. Dit stelt hem regelmatig voor een probleem. Zo hebben Kamerleden of gemeentebestuurders niet door hoe de zaken in elkaar zitten. Ook lijden zij aan tunnelvisie en ontbreekt het hen aan het talent om het bredere verband te zien. Bij de minister zijn deze vermogens nu juist wel ontwikkeld, althans dat denkt hij zelf. Daarom voelt Piet Hein Donner zich vaak een schoolmeester die de meest voor de hand liggende dingen keer op keer moet uitleggen voor zij tot die botte hersens doordringen.  Met ambtenaren is het makkelijk. Die kun je gewoon dicteren van zo is het en niet anders. Met parlementariërs, raadsleden, wethouders en  met vertegenwoordigers van belangenorganisaties ligt dat anders. Het zijn hinderlijke types en gaan om het minste of het geringste dwars liggen. De minister weet, het is niet anders. Daarom zet hij zich uit arren moede aan de taak om de stof voor de n-de maal te herhalen. Je bent immers niet voor niets een Donner. Het zit in je genen. Je bent mede-uitvoerder van Gods bijzonder plan met Nederland. Het is je plicht.

Dit is een probleem voor wie met Donner in debat gaat. Daar doet de minister namelijk niet aan mee. Hij legt het allemaal nog een keer uit en om het allemaal scherp gestoken te maken als een ets, laat hij de nuance weg.

Ook maakt Donner zichtbaar wat er allemaal zou gebeuren, mochten de misvattingen waarmee hij wordt geconfronteerd, omgezet worden in beleid. Zo krijgen de opponenten het idee dat de minister ze de domste jongetjes (en meisjes) van de klas vindt. Waarschijnlijk hebben ze dan gelijk ook.

Vandaag kregen duizenden gemeentebestuurders te horen hoe vreselijk verkeerd ze het zagen. Donner heeft ze daardoor alleen maar gesterkt in hun eigen gelijk. Als er nog wethouders waren geweest die met de minister mee wilden denken, dan heeft hij ze met dit staaltje van volksmennerij ver van zich afgeslagen. Mensen worden namelijk niet graag behandeld alsof ze onnozel zijn.

En dat doet Donner. Ijzeren Hein die hij is.