'Ik ben okee, jij bent de lul'

De wensdroom van menig Rutte-, Verhagen-, Bleker- en Wildersfan is een economie die uitsluitend bestaat uit ZZP-ers. Alleen hijzelf is dat dan niet. Hij is anders. Hij staat met een megafoon op een verhoging en roept: “Voor elk van jullie tien anderen!”.

Met de hartelijke steun van de PVV in de rug is het kabinet bezig zo’n economie tot stand te brengen. Het wordt toegejuicht door het ‘Ik ben okee, jij bent de lul’-volk, want er zijn nu eenmaal heel veel Nederlanders die zich aangepraat hebben dat zij niet alleen okee zijn, maar ook altijd okee zullen blijven. Juist nu de crisis weer aanzwelt en zich opmaakt om zonder erbarmen mensen van hun bestaansbasis te beroven, klampen zij zich aan die opvatting over hun eigen succes vast.

Mensen horen nu eenmaal niet graag dat zij de lul zijn. Ze voelen zich veel liever okee en daarom knikken zij ijverig als iemand op de televisie verkondigt dat de markten nu hervormingen eisen. ‘Ja’, roepen zij, ‘Hervormingen! Die zijn nodig’.

De betekenis van dat woord is echter de afgelopen maanden verschoven. Het woord ‘hervorming’ kwam vroeger voor in combinaties als kiesrechthervormingen of sociale hervormingen. Zij waren bedoeld om de samenleving democratischer te maken en om het levenspeil van de minder bedeelden te verhogen.

Tegenwoordig betekent ‘hervormingen’ iets heel anders: de term is een verzamelbegrip voor maatregelen die gewone mensen van hun zekerheden beroven. Het moet mogelijk zijn om ze van de ene op de andere dag te ontslaan. Het moet ze – leren we deze week – lastig gemaakt worden als ze algemeen verbindend verklaarde collectieve arbeidsovereenkomsten nastreven. Hun pensioen hoort onzeker te zijn, hun eigen risico bij de dokter wordt hoger. Waarom moet dat? Dat eisen ‘de markten’.

Die markten maken sinds een paar maanden pas deel uit van het algemeen spraakgebruik. Vroeger hadden ze het altijd maar over één markt, zoals in: ‘de markt’ zal het oplossen. Nu zijn het de markten.

Blijkbaar is de democratie vervangen door de almacht van ‘de markten’. Vroeger zei men: ‘De droomwens van een slaaf is een markt waar hij zijn eigen meester mag uitzoeken’. Nu is het: ‘De droomwens van elke slaaf is het om zelf te bepalen op welke markt hij zal worden verkocht’.

Ondertussen weet hij feilloos naar beneden te trappen, die ‘ik ben okee, jij bent de lul’-slaaf: bijstandsmoeders, asielzoekerskindertjes, vluchtelingen, ontvangers van ontwikkelingshulp, gehandicapten met een persoonlijk budget, noem maar op. Zij zijn de lul. Hij niet. Hij nooit. Hij is okee.

Okee of niet: Volg Joop op Twitter , vind Joop leuk op Facebook