In de toekomst staat iedereen op beeld als de Terrasmeisjes

Ophef over twee vrouwen die ‘arrogant’ en ‘kwaadwillend’ zouden zijn.

Een op Dumpert verschenen opname dat deze twee dames hevig discussiërend met een oudere man op een terras laat zien is inmiddels meer dan 2 miljoen keer bekeken. Zelfs de NOS vond het noodzakelijk om er duiding aan te geven. De vele reacties op het gebeuren laten zien dat het hoog zit. Van beledigende opmerkingen naar de dames toe, tot de vraag of je dit wel zou moeten mogen filmen dan wel publiceren. Waar echter niemand mee rekening houdt, is dat dit in korte tijd wel eens de standaard kan zijn. Altijd en overal gefilmd en gecontroleerd worden. Dat is namelijk de grote wens van de politie.

Predictive policing Onlangs schreef Anne Schepers voor de Correspondent een artikel over de toekomstvisie van de politie. Het boek Predictive policing , kansen voor een veiligere toekomst staat daarin centraal. In dit boek schetst Rutger Rienks hoe we Nederland een veiliger land zouden kunnen maken. Zijn voorstel is om alle camerabeelden die in Nederland gemaakt worden, ook die van particuliere bedrijven, te koppelen aan een database en zo de gang van iedere Nederlander in kaart te brengen. Door zo van iedereen een profiel op te maken, kan een systeem snel afwijkend gedrag opmerken en een signaal uitgeven aan de politie. Geen gek idee, om zo criminelen snel achter de tralies te krijgen, toch?

Route Helaas laat een eenvoudig voorbeeld direct zien waarom het nog niet zo makkelijk is om ‘afwijkend gedrag’ in kaart te brengen. Stel dat je dagelijks van huis heen en terug naar werk met de auto reist. Op een dag wijk je af van de route. Je rijdt naar een verlaten industrieterrein. Het systeem geeft een melding. De politie volgt je en houd je staande. Waar was je naar op weg? Een drugsdeal sluiten op een afgelegen plek, zoals Rutger Rienks in zijn boek stelt? Of ben je juist onderweg naar je grootmoeder, die in het afgelegen gebied woont, zoals critici van het systeem de mogelijkheid van een drugsdeal uitsluiten. Het systeem geeft immers niet aan wat je gaat doen, alleen dat je iets anders dan normaal doet. Maar is dat in werkelijkheid ook altijd gedrag dat tegen de wet in gaat?

Slimme camera Niet alleen een afwijkende route kan in de toekomst alarmbellen doen laten rinkelen. Ook een verkeerde gezichtsuitdrukking zou je in problemen kunnen brengen. Slimme camera’s kunnen in de toekomst emoties herkennen. Is iemand in een drukke ruimte boos? Wederom krijgt de politie een bericht dat er misschien iets uit de hand kan gaan lopen. En daarmee kom ik terug bij de twee vrouwen die zowel op afgunst als op steun kunnen rekenen. Wellicht had het in deze gevallen kunnen helpen om de politie snel ter plaatse te laten zijn. In dat geval had het nooit zo uit de hand hoeven lopen waarbij, zo laat een ander filmpje zien, een medestandster een trap in haar buik krijgt en de dader een glas tegen zijn hoofd.

Disciplineren Wanneer de politie in de toekomst de mogelijkheid heeft over deze nieuwe technieken, kunnen we heel veel van dit soort opstootjes voorkomen. Wanneer mensen zich bovendien bewust zijn van het feit dat ze continu in beeld zijn, zullen ze hun handelingen beter overpeinzen. Wie gedraagt zich immers niet wanneer je weet dat je in korte tijd politie voor de deur kunt verwachten, of zelfs op het plaats delict staande wordt gehouden? Zo laten we ons door deze nieuwe mogelijkheden disciplineren, en zorgen we er voor dat we wat liever met elkaar omgaan. Wie wil er nu niet in een wereld leven, waar niemand ooit nog uit zijn vel springt, zich laat opfokken en iets doet wat hij of zij later wellicht betreurt?

Optimistisch Of is dit een te optimistische gedachte over wat camera’s kunnen en hoe zij de politie in hun werkzaamheden in de toekomst zullen bijstaan? En wat betekent het voor hoe de politie ons mensen ziet? Zijn wij in de toekomst niet bij voorbaat verdacht, in plaats van dat er nu daadwerkelijk iets gebeuren moet alvorens de politie ons met allerlei middelen mag volgen? Waar ligt, kortom, de grens van wat wij wel en wat wij niet beschikbaar aan technische middelen aan onze politiemacht? Vragen waar we een antwoord op dienen te hebben alvorens het toekomstperspectief van Rutger Rienks werkelijkheid wordt. Tot die tijd, moeten we het doen met eigen gemaakte filmpjes. En misschien bewerken die ook al heel wat. Wie durft er immers nog zo uit zijn dak te gaan op een terras? Voor je het weet, trek jij 2 miljoen kijkers die allemaal een mening over je hebben. Geen fijn idee, toch?