Inspectie, bescherm kinderen tegen de invloed van fossiele industrie

Shell loost gif in het onderwijs. De lobbyisten van de energiegigant proberen steeds vaker jonge leerlingen te beïnvloeden met de gedachte dat de wereld niet zonder olie en gas kan. Deze stuiptrekking van een stervende industrie is een nieuwe poging om de energietransitie in Nederland  te traineren. In het jaarplan van de Onderwijsinspectie, waar de Tweede Kamer zich vandaag over buigt, wordt met geen woord gerept over de schadelijke beïnvloeding door multinationals. De onderwijsinspectie zou het als haar kerntaak moeten zien om het onderwijs te beschermen tegen lobbyisten.

De belangen van de jeugd kunnen niet verder af staan van de belangen van de fossiele industrie. Waar voor jongeren een snelle aanpak van klimaatverandering letterlijk van levensbelang is, heeft Shell juist financieel belang bij vertraging van de energietransitie. En dus doet Shell er alles aan om kinderen op zo jong mogelijke leeftijd te voeden met een wereldbeeld dat al ruim over de datum is.

De incidenten stapelen zich op. In lesmateriaal, gastlessen en “techniekfestivals” verspreiden fossiele bedrijven op subtiele wijze een reeks misleidende en aantoonbaar onjuiste boodschappen. Een snelle energietransitie zou “onrealistisch” zijn en aardgas tot in de verre toekomst “onmisbaar” en zelfs een “oplossing” voor het klimaatprobleem. Aardbevingen in Groningen? Volgens het propagandistische lesmateriaal van de NAM gaat het slechts om “licht trillen”. Leerlingen krijgen promotiemateriaal voor ondergrondse CO 2 -opslag aan zich opgedrongen.

Dat Shell weinig moeite heeft met het overschrijden van ethische grenzen zien we onder andere in Nigeria, maar wat ze kinderen in het klaslokaal wijsmaken is ook een grens die ze overgaan. Een wanhoopspoging.

Shell leert kinderen dat in 2050 nog 70% van de energiemix fossiel is. Daarmee zaait Shell bewust twijfel over de noodzaak van de energietransitie en de haalbaarheid van het Klimaatakkoord van Parijs. In feite zegt Shell dan: kolen, olie en gas blijven nog heel lang de normaalste zaak van de wereld. Shell won met deze boodschap zelfs de European Excellence Award for Public Affairs voor “techniekfestival” Generation Discover, een lobbyprijs voor meest geslaagde vorm van beïnvloeding. Alsof het Parijsakkoord niet bestaat. Ondertussen rinkelt de kassa lekker door.

Inspectie moet ingrijpen Wordt er dan helemaal niet gehandhaafd op dubieuze beïnvloeding in het onderwijs? Ja en nee. Het convenant ‘Scholen voor primair en voortgezet onderwijs en sponsoring’ biedt bijvoorbeeld enige aanknopingspunten. Het convenant wordt echter slecht nageleefd, niet landelijk gemonitord en is sanctieloos en dus tandeloos. Over sponsoring van bedrijven beslist de medezeggenschapsraad van een school, maar die blijkt niet altijd op de hoogte van de sponsoring.

Ondertussen weigert de overheid in te grijpen. De aanwezigheid van het bedrijfsleven in het onderwijs wordt zelfs geïnstitutionaliseerd. Met het Techniekpact 2020 heeft de minister van onderwijs de ambitie uitgesproken dat zoveel mogelijk basisscholen gaan samenwerken met het bedrijfsleven. De minister zegt er niet bij hoe leerlingen beschermd moeten worden op het moment dat bedrijfsbelangen botsen met het belang van kinderen.

Onderwijs moet gevrijwaard zijn van bedrijfsbelangen die schadelijk zijn voor de gezondheid en veiligheid van kinderen en de maatschappij, nu en in de toekomst. Leerlingen en hun ouders moeten er blindelings op kunnen vertrouwen dat wat kinderen leren correct is en niet in het belang is van de aandeelhouders van Royal Dutch Shell.

Nu de met olie besmeurde loper is uitgerold voor het bedrijfsleven in het onderwijs, roepen wij de Onderwijsinspectie op om extra toe te zien op de kwaliteit van onderwijs dat in schoolverband wordt geleverd door bedrijven. We hebben reclames voor de tabaksindustrie ook een halt toe kunnen roepen. Voortschrijdend inzicht. Nu is het aan de overheid om kindermarketing van de fossiele industrie aan banden te leggen. De Onderwijsinspectie kan, nee moet hier al haar invloed voor aanwenden.