Integratie is meer dan alleen maar Nederlands spreken

Het inburgeringsstelsel voor asielmigranten is de afgelopen jaren vaak onderwerp van discussie geweest. Sinds 2013 zijn asielmigranten verantwoordelijk voor hun eigen inburgering. Voor de cursus die ze daarvoor uitzoeken, kunnen ze een lening krijgen van maximaal 10.000 euro. Minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid erkende op 2 juli jl. dat de huidige aanpak niet werkt.

Eigen verantwoordelijkheid? Juist die eigen verantwoordelijkheid van asielmigranten wordt als een van de grootste struikelblokken gezien voor een geslaagde integratie. ‘Mensen die snel de taal leren en daarna lekker aan de gang gaan, dat is een minderheid. De meesten kunnen die zelfredzaamheid niet aan’, aldus wethouder Froukje de Jonge uit Almere en voorzitter van de themagroep vergunninghouder van de G32.

Integreren is meer dan alleen Nederlands leren. Het huidige inburgeringsstelsel helpt nieuwkomers en vluchtelingen niet om met succes te integreren. Natuurlijk is het goed om hen aan te spreken op hun verantwoordelijkheden. Maar de overheid vergeet dat deze mensen onbekend zijn met het Nederlandse systeem. Nieuwe asielmigranten worden in de armen geduwd van bureaus die misbruik kunnen maken van hun wankele positie. Sommige van hen hebben ernstige trauma’s opgelopen tijdens of voor hun vlucht. Er zitten mensen tussen die niet kunnen lezen en schrijven.

Leenstelsel afgeschaft Het is daarom zeer verstandig van minister Koolmees dat hij ervoor kiest om de integratie te ondersteunen en de verantwoordelijk voor de inburgering van nieuwkomers terug bij de gemeenten te leggen. Koolmees maakte bekend dat asielmigranten vanaf 2020 niet langer hun eigen inburgeringscursus hoeven te zoeken. Het leenstelsel waarmee ze die cursus nu bekostigen, wordt afgeschaft. Ik vraag me wel af wat te doen met of voor de inburgeraar van 2013-2020. Krijgt die een herkansing en valt die in de nieuwe regeling?

Bij hun aanpak zullen gemeenten vooral hun gezonde, nuchtere verstand moeten gebruiken, gevoed door het besef dat het om mensen gaat. Dat zij te maken krijgen met mensen die zich wel degelijk willen aanpassen aan hun nieuwe omgeving en daarvoor hard leren, werken en socialiseren, maar dat er ook asielmigranten zijn die weinig tot niets terug willen doen voor hun verblijf hier. Zij ontvangen liever een uitkering, waarnaast ze zwart kunnen werken, en kijken de hele dag op de satelliettelevisie naar de series en gebeurtenissen in het land waaruit ze zijn gevlucht.

Verwachtingen Gemeenten mogen (moeten) van de asielmigranten verwachten dat ze zelf ook iets doen voor hun toekomst hier, en dat ze niet alleen lichamelijk maar ook geestelijk in Nederland zijn. Gemeenten mogen (moeten) de migranten er op wijzen dat vrijwilligerswerk een leuke en effectieve manier is om Nederlands te leren en Nederlanders te leren kennen. Gemeenten mogen (moeten) migranten erop wijzen dat de satelliet hun integratie in de weg staat. Gemeenten mogen (moeten) erkennen dat integratie niet makkelijk is, maar zichzelf en de migranten blijven voorhouden dat er een weg is, waar een wil is.

Gemeenten hoeven niet alle wielen zelf uit te vinden. Er zijn zeer actieve organisaties op het gebied integratie van migranten en vluchtelingen. Weloverwogen inzet van de kennis en kunde van die organisaties werkt bij het inburgeringstraject als de trapondersteuning bij elektrische fietsen: je moet zelf sturen en blijven trappen, maar het fietsen gaat wel een stuk prettiger.