Invloed belangrijker dan macht

In de hectiek van de lijsttrekkerverkiezing maar ook het Lenteakkoord staat binnen GroenLinks het streven naar macht centraal. Met dit uitgangspunt maakt GroenLinks zich nodeloos kwetsbaar en past zich een houding aan die niet conform haar politieke positie is.

Het streven doet prachtig aan. Vanuit een politieke machtspositie eindelijk die zaken verwezenlijken die GroenLinks al jaren wil. Met het Lente-akkoord heeft Jolande Sap absoluut goede zaken gedaan als het gaat om de eerste stappen naar vergroening van de economie. Maar die mogelijkheid ontstond door het vacuüm door het wegvallen van de steun van de PVV voor het Rutte-I kabinet en het aarzelen van de PvdA. Met dit resultaat mag GroenLinks blij zijn, maar een reality check is wel op zijn plaats. Door de focus teveel op het machtsstreven te leggen, verliest GroenLinks de basis op lokaal niveau waar juist door uitoefening van invloed veel meer gewonnen kan worden. Het gevaar schuilt in het feit dat het machtsstreven na de verkiezingen niet gerealiseerd wordt. Dan blijft de kater en een groot gat met de basis.

Macht is het vermogen om het gedrag van anderen te sturen. Iedereen heeft macht: we realiseren ons dat alleen niet vaak genoeg. Macht is relatief en situationeel gebonden. Met andere woorden. Hoe machtig je bent, is afhankelijk van de situatie en van degene met wie je jezelf vergelijkt. Invloed is minder direct. Wie invloed heeft op iemand kan niet direct iemands gedrag sturen maar wel iemands mening veranderen. En omdat je mening grotendeels je gedrag regelt, betekent invloed vaak ook macht. Wie iets doet omdat het moet, steekt in die arbeid minder energie en liefde dan wie iets doet omdat hij dat zelf wil. Invloed heeft dus meer impact.

Het belang van invloed aan de basis is juist voor GroenLinks belangrijker dan politieke macht. Het verduurzamen van de samenleving, het kernpunt van GroenLinks, laat zich juist aan de basis het beste realiseren. Lokale initiatieven, zoals een wijk die gezamenlijk zonnepanelen koopt, zijn van groter belang dan regelgeving vanuit Den Haag. Het lokale initiatief zorgt voor een stuk verduurzaming, het is concreet en de noodzakelijke burgerlijke betrokkenheid is direct een feit. Wat is er beter dan burgers zelf de ruimte te geven om duurzaamheid in te vullen in plaats van een dictaat vanuit de politiek. Absoluut is het zo dat de politiek wel de voorwaarden dient te scheppen, maar ook dient vanuit de politiek een actieve houding te zijn die burgers aanmoedigt het pad op te gaan. Lokale politieke initiatieven zijn daar van grote waarde.

En daar laat GroenLinks de bal liggen. Niet dat de lokale GroenLinks afdelingen daar niet mee bezig zijn, maar alle ogen zijn gericht op ‘de macht’, waardoor er minder aandacht is voor juist die basis. Een basis die GroenLinks ook vanuit electoraal oogpunt keihard nodig heeft. De focus op macht in Den Haag werd tijdens het eerste debat pijnlijk duidelijk toen Tofik refereerde aan de schrijnende situatie in Ter Apel. Hij vond dat GroenLinks zich daarop moest richten. Feit is dat lokaal GroenLinks samen met SP, PVDA maar ook CU gezien en vele onafhankelijke vrijwilligers en andere betrokken organisaties zich al weken keihard inzetten voor Ter Apel. Afgelopen weekend was er zelfs een gezamenlijke inzamelingsactie die zeer succesvol was. De GroenLinks-fractie doet er dus goed aan om de focus te verleggen, het woord macht niet meer in de mond te nemen en haar invloed te vergroten in de maatschappij door zich te richten op de burger. Door gezamenlijk met die burger aan de slag te gaan. Dan komt de electorale steun vanzelf.

Dit artikel verscheen eerder op de weblog van Hans Groen