Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Iraanse verkiezingen, gaan stemmen of niet?

  •  
19-05-2017
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
33420304794_46454e99df_k

© cc-foto: Evgeniy Isaev, een affiche voor Rouhani in Teheran.

Met opstandig zwijgen en van de zijlijn toekijken heeft een bevolking nooit haar lot kunnen bepalen
Het is de dag van de presidentsverkiezingen in Iran. De strijd is tussen de gematigde Rouhani voor de tweede termijn en zijn conservatieve uitdager Ebrahim Raisi, een van de belangrijke geestelijken in het land. Een reformist tegen een hardliner.
Er wordt hevig gespeculeerd dat de hardliners via deze verkiezingen Raisi willen klaarstomen voor de functie van de hoogste leider van Iran die de absolute macht in zijn handen heeft. Als de huidige hoogste leider Ayatollah Khamenei komt te overlijden, heeft de president de macht. Raisi heeft de politieke rugdekking van de conservatieve hardliners die niets liever zien dan de eigen positie te verzekeren. Aan Rouhanis zijde werd een gelegenheidscoalitie van reformisten gevormd.
In de afgelopen 4 jaar wist Rouhani de desastreuze onbekwaamheid van de vorige president, Ahmadinejad, tot op zekere hoogte te herstellen. Onder zijn bewind daalde de inflatie van bijna 30 procent naar rond de 10 procent. De economische sancties zijn door de nucleaire deal met het Westen opgeheven. Ondanks dat de economie daardoor is aangetrokken, zit nog steeds een kwart van de beroepsbevolking zonder werk. Onder jongeren is dat zelfs bijna één derde.
Het donkere verleden van uitdager Raisi is de Iraanse bevolking niet onbekend. Hij was in de jaren ‘80 plaatsvervangend procureur van het Revolutionaire Hof van Teheran. Zijn rol bij de beruchte executietribunalen van 1988 ligt nog vers in het geheugen. Naar schatting zijn meer dan 3000 tegenstanders van de regering binnen enkele dagen geëxecuteerd en in het geheim begraven. De nabestaanden kregen pas duidelijkheid over het lot van hun dierbaren nadat deze graven ‘toevallig’ werden ontdekt. De plek waar ze begraven liggen, Khavaran, werd door de regering “de verdomde plek” genoemd en nabestaanden werd de toegang ontzegd.
Verdeeldheid en onzekerheid heerst. Voor veel Iraniërs speelt de verdedigbare vraag of zij naar de hun stem moeten uitbrengen. Een stem die volgens velen geen invloed heeft omdat “dit geen verkiezing maar een aanstelling is”. Boycotten van de verkiezingen zien zij als een krachtig tegengeluid.
Gezien zijn verleden en de merkwaardigheid van het kandidaatschap van Raisi, is het boycotten van de verkiezingen geen reële optie. Iedere regering, zelfs een religieuze dictatuur als de Iraanse regering zonder enige democratische beginselen, heeft zijn aanhangers en die zullen op hun kandidaat stemmen.
Een verkiezingsboycot werkt alleen wanneer deze op nationaal niveau is georganiseerd en het stemmen een democratische waarde geniet. Op een half pitje wachtend op betere tijden en met zo veel opgetelde soorten van onvermogen, verkeert de Iraanse bevolking in overlevingsstand.
In de maatschappij klinkt de roep om verbeteringen van mensenrechten, maatschappelijke voorzieningen en economische groei. Het institutionele kader van de economie behoeft politieke hervormingen. Het falen van de politiek maakt de burgers onzeker en angstig.
Met opstandig zwijgen en van de zijlijn toekijken heeft een bevolking nooit haar lot kunnen bepalen. De huidige politieke situatie van Iran vraagt om het benutten van de gelegenheden om het collectieve ongenoegen te uiten. Onder de huidige omstandigheden krijgt stemmen een bredere betekenis. Met stemmen verschaft het electoraat geen legitimiteit aan de regering, maar creëert het juist een mogelijkheid om onder beter wordende economische omstandigheden, na te denken over de politieke toekomst en de basis voor deze veranderingen te leggen.
Een presidentschap van Raisi, met kans op het opperste leiderschap van het land, is een optie die de bevolking zich niet kan permitteren als zij zich betere dagen voor de toekomst mogelijk wil houden. Rouhani mag dan ook geen voorkeurskandidaat zijn van velen, maar om te voorkomen dat het land nog verder achteruit gaat en de economie verslechtert, om actief aan het collectieve lot van het land deel te nemen, is het stemmen enorm van belang.
De houdbaarheidsdatum van de Iraanse regering is verlopen. Als de Iraanse bevolking in haar eigen belang wil handelen om de hardliners buitenspel te zetten en te proberen het leiderschap van Raisi te voorkomen is stemmen op Rouhani de meest strategische zet.
De Iraanse regering lijdt meer dan ooit aan legitimiteitsverlies en met kans op fraude kan de regering zich geen politieke crisis veroorloven. Het onzalige idee dat fraude wordt gepleegd, een déjà vu van de verkiezingen van 2009, maakt deze verkiezingen nog spannender. De praktische onmogelijkheid van structurele veranderingen maakt deelname aan de verkiezingen noodzakelijk.
Ideologisch religieus gezien kan Raisi de belangen van de conservatieven behartigen. Economisch gezien kan Rouhani meer voor het land betekenen. Het is afwachten wie onder de absolute macht van de huidige hoogste leider het land mag regeren. Er is meer hoop dan zekerheid. Meer niet.

Meer over:

iran, opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.