Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Met jetlag-gevoel in de schoolbanken

  •  
01-06-2017
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
SCHOOL-KLAS-STOELEN

© 2008-01-13 00:00:00 HAARLEM - Een klaslokaal van een basisschool in het weekend. De stoelen op de tafels. ANP PHOTO XTRA KOEN SUYK

Een ‘dutjesruimte’ zou een prachtig experiment kunnen zijn voor scholen
Iedereen weet dat een goede nachtrust van essentieel belang is voor het functioneren overdag. Uit het onderzoek ‘Jij en je gezondheid’ , dat de GGD elk jaar uitvoert, kwam onlangs naar voren dat een derde van de Amsterdamse vijftien- en zestienjarige scholieren kampt met een slaaptekort en een vijfde van de dertien- en veertienjarigen. Opmerkelijk was dat het hierbij vooral ging om meisjes en dat dit niet slechts een Amsterdams probleem betreft.
Veel kinderen zeggen dat ze meestal pas na middernacht proberen te gaan slapen, wat uiteindelijk nog niet zo makkelijk blijkt te zijn in de praktijk. Vaak duurt inslapen lang door overmatig gepieker of een druk gevoel in het hoofd. Externe factoren spelen tegenwoordig ook een rol. Zoals bijvoorbeeld het urenlange gebruik van de smartphone, waarbij het app-verkeer ook laat in de avond en ’s nachts non-stop doorgaat, net als het kijken van series via Netflix. Deze ‘schermarbeid’ heeft naast een verslavende werking ook nadelige gevolgen voor de aanmaak van melatonine, een stofje dat ’s avonds wordt aangemaakt en helpt bij de regulering van het slaap-waakritme. Daarnaast wordt deze stof in de puberteit en de adolescentie door veranderingen in het lichaam steeds later afgescheiden, waardoor de jongeren hun slaapritme verschuiven. Het gevolg is dat ze elke ochtend in meer of mindere mate kampen met een soort jetlag-gevoel.
Naast deze natuurlijke slaapstofjes in het lijf is ook het gepersonaliseerd consumeren een boosdoener in dit geheel. Het gaat wellicht te ver om de huidige technologieën verwijten te maken met betrekking tot verminderd presteren van leerlingen op school. Dat ze bijdragen aan minder concentratie, vermoeidheid en een verstoord slaapritme is echter evident aan het geschetste probleem. Dat we continu en overal met elkaar in contact (kunnen) staan, werkt ook bijkomende problemen in de hand die het welbevinden van jeugdigen kunnen aantasten. Denk aan online schelden, buitensluiten en een verkeerde interpretatie van bepaalde teksten en/of emoticons die kunnen verschijnen op het beeldscherm. Dit kan kinderen kwetsbaar en onzeker maken. Tevens is de drang om niets te missen erg aanwezig. De term ‘FOMO’ (Fear Of Missing Out) heeft dit probleem zelfs een officieuze naam gegeven. Ook het eindeloos ‘on demand’ kunnen kijken van series en films, onuitputtelijk muziek downloaden of 24/7 kunnen gamen speelt mee. Het is een oneerlijke competitie in de vorm van vraag en aanbod, waarbij de jeugdige consument helaas vaak het onderspit zal delven, ten opzichte van het aanbod.
Naast experimenten met het verleggen van de aanvangstijden op scholen, spelen wereldwijd tegenwoordig ook grote bedrijven als Google, Uber en Ben&Jerry’s en zelfs chemiebedrijf Sabic in Bergen op Zoom in op het zoeken naar balans tussen rust en arbeid. Zogenaamde ‘dutjesruimtes’ zouden moeten zorgen voor een betere productiviteit onder het personeel. De rustplekken mogen maximaal een half uur worden gebruikt voor een power-napje, waarna een wekker afgaat en men weer als herboren aan de arbeid mag. Het dutje geeft een productiviteitsboost, meer concentratie, minder stress en meer creativiteit. Met deze kennis zou het toch een prachtig experiment zijn wanneer scholen zouden kunnen voldoen aan deze faciliteiten. Een pilot ‘luieren na de lunch’ is hierbij dan bijvoorbeeld ook een voorstel voor scholen die zich geroepen voelen om tegemoet te komen aan de veranderende slaapbehoefte van de puber en adolescent en het werkethos van het personeel. Een half uur hiervoor inlassen moet roostertechnisch ook haalbaar zijn. Want tegen de gepersonaliseerde online wereld kunnen we niet meer opboksen. Het bieden van kansen in de vorm van een rustmoment ten behoeve van de concentratie moet echter haalbaar zijn. Mits de telefoons en tablets eveneens voor een half uurtje in de slaapstand staan natuurlijk.
 
 

Meer over:

opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.