Jongeren dreigen door avondklok in isolement te raken

De nieuwe coronamaatregelen hebben extra impact gehad op jongeren. In de afgelopen maanden ging het vaak over het gedrag van jongeren in de openbare ruimte en de omgangsmaatregelen. Mark Rutte richtte zich vanaf het begin tot jongeren om met ideeën, suggesties en opbouwende kritiek te komen om de coronasamenleving beter in te richten. Vijftien burgemeesters die vorig jaar een manifest presenteerden aan drie bewindslieden, wezen ook op de moeilijke sociale omstandigheden van jongeren. Ze signaleerden dat jongeren in de kwetsbare woonwijken hard getroffen zijn door de coronacrisis.

Zelfs de voorzitter van veiligheidsraad Hubert Bruls pleitte in november voor nieuwjaarfeestjes voor jongeren om stoom af te blazen. Nu worden jongeren, vanaf zaterdag, geconfronteerd met een avondklok. Een avondklok die doelgericht nodig is om illegale feestjes van groepen jongeren tegen te gaan. Deze avondklok is een andere vorm van een straatverbod die begint om 20.30 uur tot vroeg in de ochtend. Volgens het OMT en andere bronnen leveren jongeren op dit moment de grootste bijdrage aan de verspreiding van het coronavirus.

Deze drie verschillende beleidslijnen van Mark Rutte (“we willen de jongeren betrekken”), de voorzitter van de veiligheidsraad (“we moeten feestjes voor jongeren organiseren”) en de avondklok zijn moeilijk met elkaar te rijmen en komen bij mij over als een paniekreactie van bestuurders die alleen bezig zijn met kortetermijndenken: “hoe zorg ik dat jongeren niet gaan rellen en illegaal feestjes organiseren”. Een beleid dat weinig perspectief biedt voor jongeren en in het bijzonder voor jongeren die moeite hebben met de complexiteit van de samenleving, jongeren die meer sturing en geborgenheid nodig hebben en momenteel te weinig vrijetijdsbesteding hebben.

Neem bijvoorbeeld kwetsbare jongeren met zorgen op het gebied van onderwijs, arbeidsmarkt en veiligheid. Voor deze doelgroep is een optimale verbinding met de samenleving van cruciaal belang, maar door deze zware maatregelen lopen ze een groot risico om in een isolement terecht te komen en de verbinding totaal kwijt te raken.

Met de aankondiging van een avondklok worden jongeren gedwongen tot avonden met een zak chips, series en films op Netflix. Dit wordt moeilijk om lang vol te houden.

Ik vraag me af wat deze avondklok gaat veranderen aan het gedrag en de houding van de jongeren. Deels zal deze avondklok zeker bijdragen aan het verminderen van aantal besmettingen. Ik vermoed ook dat er bij veel jongeren niets gaat veranderen aan hun bezigheden. Jongeren zullen altijd een manier vinden om de regels te omzeilen. Ik zie een avondklok met verschillende uitzonderingen die alleen meer verwarring oproepen en de geloofwaardigheid van deze zware maatregel aantasten.

Wij zijn beland in een andere fase. Een fase van meer aandacht voor de inhoudelijke veranderingen en een ander koers varen, een fase van omdenken en jongeren serieus betrekken bij de ontwikkelingen en besluitvorming rondom de coronacrisis in plaats van alleen maar naar hun gedrag te wijzen. In deze nieuwe context kunnen de frontlinie-professionals een cruciale rol spelen vanwege hun preventiekracht en de verbindingsrol tussen jongeren en hun omgeving. Deze professionals bewegen zich in het veld van instellingen, politie, zorg, hulpverlening, jongerenwerk, onderwijs, arbeid, sport en vrije tijd.

Het structurele gesprek aangaan met jongeren is nooit van de grond gekomen en dat is een zeer grote gemiste kans om samen met jongeren een doelgerichte campagne te ontwikkelen. Een campagne voor en door jongeren. Want de urgentie is groot. De coronacrisis heeft de moeilijke positie van jongeren zichtbaar gemaakt. Of beter gezegd: ons zorg- en jeugdstelsel is door covid-19 ontrafeld.