Journalist zonder antwoorden

Journalisten schromen niet om alles en iedereen de maat te nemen. Vaak is dat terecht. Onlosmakelijk onderdeel van het vak. Een waakhond zonder tanden is een schootkat.

En dat terwijl er genoeg aan ons schort.

Toen de daadwerkelijke ontruiming van het illegale tentenkamp in Ter Apel begon, stond ik met een collega in het kamp. Om ons heen werd de brand- en traangroep van de Mobiele Eenheid opgesteld. Asielzoekers pakten hun mobiele telefoon om te filmen.

Wij lieten ons wegsturen door een voorlichter die vond dat het te gevaarlijk werd.

We sprongen over een droge sloot en namen plaats in het persvak. Tussen de andere journalisten. Hoewel het in dit verband een ongelukkige term is, voelde het wel zo: ‘apies kijken’.

Het was vier uur. Veel journalisten stonden er al vanaf een uur of negen. De pers verzamelde zich in het vak rond de voorlichter die het nieuws bracht dat er geen nieuws was. Een fotograaf klaagde. Hij had nog een collega in het kamp gezien. En dat was niet eerlijk.

Er werd gedold en gelachen. Ons kent ons.

Op nog geen vijftien meter afstand zaten mensen die tegenover een overmacht aan ME’ers geen schijn van kans hadden. Iemand riep dat hij dood wilde. Omdat hij zo ook geen leven had.

Een vertegenwoordiger van de pers klaagde ondertussen tegenover het thuisfront dat hij al veel te lang in de zon stond. Hij vond dat erg. Niet voor ‘de negertjes’ aan de andere kant overigens.

‘Want die zijn het wel gewend’

Er zijn mensen die beweren dat journalisten een controlerende taak hebben. Er zijn ook mensen die menen dat dit heel erg belangrijk is.

Zo belangrijk zelfs dat rechters de deuren wijd open slingeren om die controlerende taak mogelijk te maken. Kom maar kijken hoe wij het doen. U gaat heftige dingen horen. We gaan het hebben over het seksleven van een meisje van vijftien. U mag schrijven wat u wilt.

Ondertussen laten wij ons tijdens een landelijk nieuwsfeit in een persvak drukken. En kijken wij toe hoe de Mobiele Eenheid met busjes probeert het zicht op de ontruiming onmogelijk te maken. Omdat we een camera in handen hebben, protesteren we.

De fotograaf die uren tegen de zin van de politie in het kamp verbleef, was de enige die echt kwaad was.

En terecht.

Want laten we eerlijk zijn. Je kunt kritiek hebben op de politie. Op de afdeling communicatie. Met hun persvak.

Maar uiteindelijk waren wij niet daar waar we moesten zijn.

En wat heeft het voor zin om journalist te zijn als je de antwoorden niet kunt krijgen op vragen die in je hoofd spelen?

Een journalist zonder vragen is een toeschouwer. Een fotograaf met een telelens staat te ver weg.

Daar kun je van alles van vinden.

Je kunt denken dat veiligheid belangrijker is dan journalistiek. Dat de politie ruimte moet hebben om een eveneens belangrijke taak uit te voeren. Dat het niet zo veel uitmaakt of je er tussen staat of op een meter of vijftien afstand. Of dat de aanwezigheid van de pers wellicht escalerend zou kunnen werken.

Je kunt ook zeggen dat ik niet zo moet piepen omdat het uiteindelijk allemaal niet zo gek veel om handen heeft.

Dat kun je zeggen.

Maar je kunt niet zeggen dat wij op die dag een zo volledig mogelijk beeld hebben gekregen van een nieuwsfeit. Van een ontruiming die later door een rechter disproportioneel zou worden genoemd. Die op basis van ondeugdelijke argumenten is uitgevoerd.

Details over de ontruiming kwamen later naar buiten door burgers die nog in het tentenkamp aanwezig waren. Over artsen die werden gearresteerd terwijl ze medische hulp wilden verlenen. Over hoognodige medicijnen en antibiotica-kuren die verloren gingen omdat de politie de tenten tegen de grond werkte.

Ik weet niet of die verhalen kloppen. Ik was er namelijk niet bij.

De waakhond blaft. Maar bijt niet.