Kabinet maakt nu ook de publieke omroep kapot

Dit kabinet – dat langzaamaan wel een gruwelkabinet mag heten – maakt ook al de publieke omroep kapot. Voortaan, maakte staatssecretaris Sander Dekker bekend, worden zij niet meer naar rato van het aantal leden gefinancierd maar op grond van de “kwaliteit” van hun programma’s. De omroepen krijgen elk hetzelfde minimumbedrag en moeten voor meer in het gevlei komen bij het bestuur van de overkoepelende organisatie Nederlandse Publieke Omroep (NPO). De Raad van Toezicht van deze NPO wordt samengesteld door het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen. Die benoemt op zijn beurt weer de leden van de Raad van Bestuur, waarbij de instemming van de minister van OCW noodzakelijk is.

Dat betekent op zijn slechtst een staatsomroep, die zijn huik naar de wind van de politieke meerderheid moet laten hangen en op zijn best een vlees- noch visprogrammering waar niemand zich aan mag stoten, omdat bij het minste of het geringste een of andere publiciteitsgeile idioot in de Tweede Kamer een spoeddebat aanvraagt.

Het Nederlandse omroepbestel wortelt in de verzuiling maar heeft zich altijd aan weten te passen bij de eisen van de tijd. Tegenwoordig onderscheiden de omroepen zich niet meer van elkaar door een levensbeschouwing, maar door toon en stijl. Wie van hossen houdt gaat voor de Tros, wie stijldansen prefereert en niet al te ingewikkelde klassieke muziek, voor de AVRO en liefhebbers van het experiment kiezen voor de VPRO. Het (herstel van het uiteengevallen) gezin is de focus van de EO, terwijl de VARA… Ach vier voorbeelden zijn wel duidelijk genoeg. De kracht en de zendtijd van de omroepen worden door de ledentallen bepaald. Heel democratisch.

Het publiek betuigt tot op de huidige dag zijn ingenomenheid met dit stelsel door zich massaal bij een omroep aan te sluiten. En terecht, want dankzij dit bestel kent Nederland zo ongeveer de meest pluriforme en gediversifieerde publieke bestel ter wereld. Nergens anders zou bijvoorbeeld een Joost Eerdmans programma’s mogen maken. Veel te uitgesproken, veel te controversieel.

Staatssecretaris Dekker laat het daar niet bij. In het kader van oude compromissen kent Nederland ook nog een paar kerkelijke zendgemachtigden, die hier en daar een hoekje van de zendtijd mogen invullen. Dat zijn de CVK, de IKON, het RKK en, indien Dekker consequent is, ook Human. Hun programma’s staan meestal in het teken van bezinning. Daarbij snijden ze grote maatschappelijke en sociaal-culturele problemen aan, die door een ethisch-religieuze bril worden bekeken.

Deze programma’s vormen tegelijkertijd een soort rustpunt en als je het over kwaliteit hebt, valt er voor beschaafde mensen niets op aan te merken. Volgens het Nederlands Dagblad wil Dekker ze hun zendmachtiging ontnemen. Zo’n vaart schijnt het nog niet te lopen, maar toch blijkt uit zijn mededeling dat hun bestaansrecht ter discussie wordt gesteld.

Er is geen enkele reden om juist deze kleurrijke vogels uit de lucht te schieten, tenzij ze anders te zeer zouden opvallen bij de grauwheid die het NPO-bestuur gaat opleggen.

Wat nog erger wordt dan dit kabinetsbesluit zelve zullen de drogredeneringen van de PvdA zijn om het goed te praten.