Kiezers zien gedoogsteun Wilders zitten? Welnee!

Je hoeft maar naar de verkiezingsuitslag te kijken om te weten dat de cijfers van Maurice de Hond en andere peilers geen representatief beeld geven van wat ‘de kiezers’ willen. Maar wanneer een redactie er dan toch voor kiest om – bij gebrek aan betere koerscijfers – die peilingen serieus te nemen, is het wel belangrijk dit zo nauwkeurig mogelijk te doen. En de verantwoordelijkheid voor een nauwkeurige weergave is misschien nog wel groter bij het ANP, dat berichten verspreidt die, vaak automatisch, door andere media worden overgenomen. Vandaag ging dat laatste helemaal mis.

Maurice de Hond deed na afloop van het mislukken van de onderhandelingen over Paars Plus onderzoek naar de stemming onder zijn geënquêteerden. Het ANP kopte hierop ‘Kiezers zien gedoogsteun Wilders zitten’ en lichtte dit als volgt toe:

‘Gedoogsteun van de PVV aan een minderheidskabinet van VVD/CDA vindt 63 procent van de Nederlanders een goed plan. Dat blijkt zondag uit een onderzoek van opiniepeiler Maurice de Hond. Onder kiezers van zowel PVV, VVD als CDA ligt dat percentage zelfs boven de 80 procent.’

Wie het onderzoek van De Hond er op na slaat, zal geen cijfers vinden die deze conclusie staven. Er werd wel een vraag gesteld over een VVD-CDA-kabinet met gedoogsteun van Wilders, maar die (Q14) luidt als volgt:

‘Wilders heeft aangegeven dat hij eventueel zal instemmen met een regering van VVD+CDA met gedoogsteun van PVV. Vindt u dat een goede opstelling van Wilders?’ Op die vraag gaf 63% van alle gevraagden  als antwoord ja. Van de PVV-aanhang stemde 83%, van de VVD-aanhang 82% en van de CDA-aanhang 85% in met de stelling. Zou De Hond het mij gevraagd hebben, dan had ik er ook mee ingestemd. De optie voor een kabinet met gedoogsteun openhouden vergroot de kans op invloed op een komend kabinet, dus is dat een goede, ik zou zelf eerder gezegd hebben ‘slimme’ opstelling van Wilders. Steun ik daarmee de vorming van zo’n kabinet? Nee. En dat zal vast ook voor anderen gelden die de vraag instemmend beantwoordden.

Wie daaraan twijfelt moet ook maar eens kijken naar de antwoorden op vraag Q12: ‘Welke regeringscombinatie wilt u het liefst?’ In volgorde van populariteit onder alle gevraagden levert dat de volgende voorkeuren op: VVD+PVV+CDA: 36% VVD+PvdA+D66+GroenLinks: 20% CDA+PvdA+D66+GroenLinks+SP: 13% VVD+CDA+PvdA: 8% Zakenkabinet: 7% Minderheidskabinet van VVD+CDA met gedoogsteun PVV: 5% Minderheidskabinet van VVD+PVV met gedoogsteun CDA: 4% ChristenUnie+PvdA+D66+GroenLinks: 2% Geen mening/geen antwoord: 6% Slechts 5% geeft dus als voorkeur een VVD-CDA-kabinet met gedoogsteun van de PVV op. Steunt men dan wellicht zo’n kabinet ook, wanneer de voorkeursoptie niet haalbaar blijkt? Zelfs Maurice zal het niet weten, want daar is niet gevraagd. Als er al een opmerkelijk feit uit de cijfers naar voren springt, dan is het wel, dat 13% van de gevraagden liever een CDA-PvdA-D66-GroenLinks-SP-kabinet ziet, dan een middenkabinet met VVD-CDA-PvdA (8%). Maar dat wordt in het ANP-artikel dan weer net niet opgemerkt.

Het is vandaag zondag, de online-redacties werken vast op halve kracht of minder, en zo stond het bericht ondermeer bij Nu.nl , de Volkskrant , de Telegraaf , het Financieele Dagblad  en RTL Nieuws op de voorpagina. En zelfs wanneer daar iemand wakker wordt en het bericht aanpast, is de kans groot dat de oorspronkelijke conclusie nog lang nagalmt. Bijvoorbeeld via Twitter , waar vrijwel continu door iemand wordt gemeld: ‘Kiezers zien kabinet met gedoogsteun Wilders zitten’, of iets van die strekking.

Nou, niet dus. Althans, niet voor zover bekend.