Kinderen laten vloggen is kinderarbeid

Het is momenteel één van de populairste bezigheden van kinderen: vloggen. Papa of mama helpt wel met filmen en monteren en zelf kunnen ze binnen no time hun grote voorbeelden nadoen. Maar is dat eigenlijk wel zo goed voor kinderen? Ik denk van niet. Sterker nog: kinderen laten vloggen is een moderne vorm van kinderarbeid, daarom moeten er meer regels komen.

We leven in een tijd waarin iedereen altijd online is. Onze kinderen weten niet anders dan dat dit normaal is. Ze hangen niet meer voor de tv, maar besteden hun vrije tijd door filmpjes te bekijken op YouTube. Urenlang staren ze onderuitgezakt naar hun iPads, waar na slechts enkele klikken Enzo Knol en MeisjeDjamilla verschijnen. YouTube is de plek waar ze hun idolen kunnen volgen, liken en waar ze interactie op kunnen zoeken door te reageren op de video’s.

Over Nederland zijn er geen cijfers bekend, maar uit onderzoek van het Amerikaanse onderzoeksbureau The Harris Poll, afgenomen bij Britse en Amerikaanse kinderen, blijkt dat 30% van hen het liefst later een carrière als YouTuber willen. Het is ook begrijpelijk dat dit beroep zo’n grote aantrekkingskracht heeft: je doet wat je leuk vindt, neemt dit op en miljoenen mensen kunnen je zien! Ook niet onbelangrijk is dat ze zien dat het, naast beroemdheid, ook kan zorgen voor behoorlijk wat inkomsten. Maar hier zit dan wel het eerste en grootste knelpunt: vloggen is werken.

Met vloggen wordt grof geld verdiend, terwijl kinderen volgens de Nederlandse wet geen arbeid mogen verrichten tegen betaling. Het geld wordt binnen gehaald door het aantal views, maar voor een groot deel ook door samenwerkingen met merken. Op het moment dat er deals gesloten worden, gaat het kind een verplichting aan met een bedrijf en moet hij of zij dus leveren. Dit is in principe niet anders dan een arbeidscontract.

Nu zijn er natuurlijk uitzonderingen op de regel. Zo spelen kinderen al decennia lang in films, series en musicals. Het verschil is echter dat er bij deze entertainmentsector duidelijke afspraken zijn gemaakt. Per leeftijdscategorie zijn er strenge regels verbonden aan de maximale werktijd per dag en het maximum aantal werkdagen per week op jaarbasis. Is het dan niet vreemd dat dit soort restricties niet gelden voor jonge vloggers?

Een ander probleem is het distributieplatform. YouTube is een heel open en doorzichtig medium; je kunt heel gemakkelijk zien hoeveel views, likes en reacties iemand krijgt. Het is daardoor eenvoudiger dan ooit om jezelf met anderen te vergelijken. Dit zorgt ervoor dat kinderen onzeker en kwetsbaar worden, op een leeftijd waar dit veel schade aan kan richten. Het streven naar likes en views werkt stress verhogend voor kinderen, stelt neuropsycholoog Erik Scherder in het programma #BOOS van BNNVARA. “Als het niet lukt, denkt het kind te falen en is de teleurstelling groot”. Het is jouw taak als ouder om je kinderen te beschermen en ze zo veel mogelijk te behoeden voor stress. Wanneer je ze op jonge leeftijd blootstelt aan deze factoren, kun je je afvragen of dit wel goed voor hen is.

Daarnaast is het gevaar dat ouders van vloggende kinderen kun kind als een verdienmodel gaan zien. Zij zijn tenslotte degenen die moeten optreden als manager of agent om sponsordeals te sluiten. Hierdoor laveren zij tussen een rol als ouder en die van een werkgever. Zo’n relatie is niet wenselijk, omdat het veel onduidelijkheid brengt. Ook zijn zakelijke afspraken vaak aantrekkelijk voor de portemonnee, maar niet altijd het beste voor het kind.

Vloggen moet leuk blijven en geen bron van stress worden. Om de jeugd te beschermen en hen op de best mogelijke manier te laten opgroeien, moeten we zorgen voor meer regels voor kindervloggers. Dit zal zorgen voor meer duidelijkheid en rust binnen het gezin, doordat ouders beter weten hoe zij hiermee om moeten gaan.