Klub Kobalt: dromen én doen

Het was er de ideale tijd voor: de oprichting van een politieke vernieuwingsbeweging binnen GroenLinks. Ik had er al over gelezen, over die acht dertigers die met Klub Kobalt waren begonnen. Zij willen een broedplaats maken voor alle groene en progressieve idealisten van Nederland. Zelf raken dit soort leuzen mij allang niet meer.

Idealisten maken de toekomst Toegegeven, ik smacht naar een geloof in idealisme en de kracht om idealen vorm te kunnen geven in een maatschappij die daar weinig ruimte voor lijkt toe te laten. Maar juist dit realistisch, of pessimistisch maatschappijbeeld houdt me tegelijkertijd tegen om me aan dat verlangen over te geven. Om deze innerlijke tweestrijd te beslechten probeer ik dan maar wat anders. Vrienden helpen, gezonder en bewuster eten en duurzamer leven bijvoorbeeld.

Maar die idealisten, daar moeten we het wel van hebben in de toekomst. We komen anders nooit uit die vastgeroeste systemen die niet meer voldoen. Dus ik probeer op mijn manier idealisten maar zo veel mogelijk te steunen, bij gebrek aan de ballen (of motivatie) om het zelf te doen. Ik heb bewondering voor hen die in plaats van beperkingen juist kansen zien.

Negatief stemmetje Ik ben sinds een paar jaar passief GroenLinks-lid en heb in die tijd aan de zijlijn meer kapot zien gaan bij die partij dan me lief is. Maar toch, ze hebben mijns inziens het beste programma van Nederland en dus stemde ik – als een van de weinigen – op deze partij. Spijt heb ik daar nog steeds niet van, maar het zetelverlies stemde me maanden neerslachtig. Klub Kobalt leek me een positief geluid in een inmiddels groen moeras van waanzin en verwarring.

Toen een vriendin vroeg of ik meewilde naar het Klub Kobalt-event, zei ik daarom direct ja. Wat sceptisch stapte ik aan het begin van de avond op fiets. Onderweg kroop dat negatieve stemmetje in mijn achterhoofd. Die zei dingen als: je denkt toch niet dat het verder iets zal opleveren deze avond? Later bij Klub Kobalt in Pakhuis de Zwijger, nam ik plaats. Ik verwachtte een avond vol loze kreten. Maar hierin werd ik op gelukzalige wijze teleurgesteld. Er was niets loos aan deze avond. Sterker nog: er was zo veel inspiratie, ondernemingslust en daadkracht aanwezig dat je erin kon verstikken.

(Inter)actie! Zeven sprekers van uiteenlopende achtergronden deelden hun idealen c.q. toekomstdromen met het aanwezige publiek. De eerste spreker, Samuel Levie (awarded food trendwatcher), vertelde ons dat 40% van het voedsel wordt weggegooid. Om ons bewust te maken van ons gedrag ten opzichte van voeding zal hij – in navolging van een initiatief dat ook in andere landen wordt georganiseerd – een evenement organiseren op de dam waar vijfduizend mensen gevoed zullen worden met eten dat anders in de prullenbak belandt. Aan het einde van zijn speech werd direct interactie met de zaal gezocht. Wat er hierna gebeurde deed mijn mond openvallen.

In drie minuten tijd wierp zich iemand op die voor een vergunning zou zorgen, bood iemand anders aan om Levie in contact te brengen met grote supermarktketens die in de voeding konden voorzien en liet iemand anders weten dat zij Levie in contact kon brengen met investeerders die het logistieke deel kon financieren.

Het was een mooi opwarmertje voor Carlien Helmink van Studio Jux, die na Levie haar presentatie hield. Helmink runt een duurzaam modelabel en leeft haar idealistische droom. Haar duurzame kleding is te koop in 14 landen en hangt in 70 winkels. Zij kwam op het idee om in Nepal, een land dat anderen links laten liggen, een fabriek op te zetten die aan de productie meewerkt. Dankzij haar kunnen nu 25 families in Nepal rondkomen. Hoe prachtig is dat? In de zaal kwam een discussie op gang over hoe we van ons ‘fast fashion’-gedrag kunnen afkomen. Als scepticus hoorde ik het aan. Ik besefte: bewustwording kan wel degelijk tot daden aanzetten.

Herontwikkeling Van projectontwikkelaar Rudi Stroink leerde ik dat de bevolkingsgroei in Nederland aan het stabiliseren is en dat er helemaal geen sprake is van een gebrek aan ruimte in Nederland. Als we investeren in herontwikkeling is er eigenlijk helemaal niet zo veel aan de hand. Hierop aansluitend wist de oprichter van Mama Cash, Marjan Sax, ons te vertellen dat ook die verhalen over de stroom asielzoekers schromelijk overdreven worden. Slechts 4% van de vluchtelingen komt volgens haar daadwerkelijk naar Europa, met veel moeite overigens, en 96% zoekt zijn heil in een buurland. Nog wat cijfers: in 2011 vroegen 11500 mensen asiel aan in Nederland en hiervan werd slechts 44% toegekend. Zo’n 5000 mensen dus. Wisten jullie dat de emigratiestroom veel groter is? Marjan Sax wist ons ook te vertellen dat asielzoekersprocedures zo mensonterend zijn dat al die asielzoekers die vol ondernemingslust naar Nederland komen in no time worden gebroken.

Rechtvaardigheid Een andere spreker die bleef hangen is Albert Jan Kruiter, de persoon achter publiekewaarden.nl en sociaalhospitaal.nl. Het is zijn overtuiging dat van overheidswege de publieke zaak te veel gericht is op effectiviteit en te weinig op rechtvaardigheid. De verzorgingsstaat trekt zich terug en de controlestaat rukt op. Dus moeten wij het maar zelf doen. Op publiekewaarden.nl staan veel bewonderenswaardige voorbeelden hiervan.

Dreamers who do ‘You have dreamers and doers’, vertelde Nicolas Mansfield van de reisopera het publiek eerder op de avond. Wat we nodig hebben, is ‘dreamers who do’. Ja, dacht ik. We hebben dromers nodig die doen!

Het resultaat van de avond? Veel problemen werden in slechts een paar uur tijd bij Klub Kobalt opgelost. Als we landelijk dit soort avonden wekelijks zouden organiseren op heel veel andere plekken, zou het er dan voor velen niet veel beter uitzien? In plaats van de politiek het voortouw laten nemen in alles kunnen we dit beter zelf doen. De politiek – een log systeem waarin alles heel lang duurt en vaak inefficiënt wordt opgelost – holt ons dan vanzelf wel achterna. Het was er weer even: het gevoel dat het helemaal niet verkeerd is om GroenLinks-lid te zijn.