Kunnen linkse senatoren voor ‘een heel ander beleid’ zorgen?

Rutte IV dat binnenkort, of over een tijdje, of in elk geval op enig moment aantreedt, kan in de Tweede Kamer rekenen op steun van 77 van de 150 leden. Een meerderheid, zij het geen hele ruime. Maar in de senaat komen de coalitiepartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie niet verder dan 32 zetels, terwijl de Eerste Kamer er in totaal 75 telt. Het nieuwe kabinet heeft daar dus minimaal zes zetels te weinig. Terwijl de senaat toch met elk wetsvoorstel moet instemmen, wil dat het Staatsblad bereiken. Hoe gaat Rutte IV dit aanpakken?

Los van de mogelijkheid dat er met de hoed in de hand langs alle oppositiefracties wordt gegaan (óók denkbaar natuurlijk) staan er straks twee wegen open. Om te beginnen kan het kabinet aankloppen bij PvdA en/of GroenLinks. (Gezien alle stoere taal van de afgelopen dagen zal het wel ‘en’ worden). Die twee partijen hebben in de Eerste Kamer veertien zetels: de PvdA zes en GroenLinks acht. Ruim voldoende om Rutte IV van dienst te kunnen zijn. Alleen: het linkse duo heeft afgesproken zich niet zomaar gewonnen te geven. ‘We gaan het kabinet niet helpen met kleine bijstellingen van plannen,’ liet GroenLinks-leider Jesse Klaver deze week weten. Nee, de twee partijen willen ‘echt een heel ander beleid’.

Dat zou nog wel eens problemen kunnen opleveren. D66 zou het wellicht toejuichen, maar ik denk niet dat VVD of CDA van plan zijn zich helemaal over te leveren aan ‘de linkse wolk’. Maar wat dan? Wat als het kabinet niet van plan is ‘een heel ander beleid’  te presenteren om PvdA en GroenLinks over de streep te trekken?

Gelukkig voor Rutte c.s. is er ook nog een andere optie. Namelijk de hulp inroepen van de zeven senatoren waarover JA21 beschikt. Deze partij is pas eind 2020 opgericht en bestaat voor het grootste deel (of wie weet zelfs geheel, ik heb geen zin het allemaal na te gaan zoeken) uit voormalige leden van Forum voor Democratie. Partijleider Joost Eerdmans van JA21 toonde zich in het verleden altijd zeer soepel als het ging om politieke keuzes. Hij was lid van een stuk of vijf andere partijen vóór hij zijn eigen clubje begon, hetgeen erop duidt dat het denken bij hem bepaald niet altijd stilstaat.

Hetzelfde geldt waarschijnlijk ook voor senaatsfractievoorzitter Annabel Nanninga. Deze uitvindster van het uiterst geestige equivalent ‘dobberneger’ voor bootvluchteling (haha!) is pas aan haar tweede partij toe. Maar dat komt wellicht vooral doordat ze diverse jaren jonger is dan Eerdmans. Mij lijkt dat Nanninga als het erop aankomt nauwelijks minder wendbaar zal blijken dan haar politiek leider.

Ik sluit dan ook allerminst uit dat JA21 bereid is een heleboel water bij de wijn te doen. Misschien slikt die partij zelfs wel het klimaatbeleid, hoewel haar afgevaardigden steeds in allerlei toonaarden verklaard hebben zich over de opwarming van de aarde niet zo’n zorgen te maken. JA21 heeft immers weinig andere keuze dan inbinden. Volgens de polls staat deze partij op zo’n zes zetels. Heel aardig als je er bij de verkiezingen maar drie hebt gehaald, maar toch lang niet genoeg om een betekenisvolle rol te gaan spelen in de Tweede Kamer. Wie weet biedt een toeschietelijke houding de kans om na deze regeerperiode in het kabinet te komen. Eerdmans zou best willen, vermoed ik zo.

Voor PvdA en GroenLinks geen vrolijk vooruitzicht. Misschien is het toch verstandiger om niet steeds ‘een heel ander beleid’ te eisen, maar zo nu en dan genoegen te nemen met wat geringere bijstellingen van de plannen. Tenzij je gelooft dat je vanuit de oppositiebankjes in de Eerste Kamer de hele wereld kunt veranderen, wat me een illusie lijkt.