Kunnen we Kinneging nog eens horen over het huwelijk?

Andreas Kinneging, de conservatieve filosoof die in de slag ging met Powneds onbeschaafde methodes, heeft nieuwe voorstellen gedaan voor behoorlijke journalistiek – waarbij hij overigens terecht vaststelt dat Castricum en Co weinig met journalistiek te maken hebben. Ik sympathiseer met Kinnegings woede maar het is jammer dat hij zijn energie daaraan verspilt. Dat is de Telegraafvleugel van de publieke omroep niet waard.

Veel interessanter zou het zijn als we Kinneging nog eens konden horen over het huwelijk, voor conservatieven zoals hij, een hoeksteen van de samenleving. Ik wil Andreas Kinniging niet lastig vallen over zijn privé leven maar door zelf zo onverstandig te zijn aan de borreltafel van Pauw en Witteman te gaan zitten (onbegrijpelijk dat hij daarin trapte – mediageilheid?) heeft Kinneging zich op het publieke podium gezet. Nu hij er nog wat adviezen aan toevoegt voor de journalistiek in Den Haag, geldt dat des te sterker.

Daarmee is een deel van zijn privé leven publiek leven geworden, hij zat uiteindelijk aan de borreltafel met zijn hoogzwangere huisgenote Naema Tahir). Er werd wat afgeneuzeld maar zelf bekroop me de vraag hoe het nou zat met dat huwelijk, die belangrijke maatschappelijke institutie. Ik greep terug op Kinnegings grote werk, Geografie van Goed en Kwaad. Filosofische essays. Een mooi boek met essays over het conservatisme dat in 2005 verscheen. 

Ik meende dat ik daar het een en ander over het huwelijk had gelezen en meende me te herinneren dat Kinneging getrouwd was en met kinderen, en dat mevrouw Tahir van dat arrangement geen deel uitmaakte. Het boek maar eens open geslagen. Jazeker, hoofdstuk 12 en 13 staan in het gedeelte ‘gezinsethiek’. In hoodstuk 12, Haven in een harteloze wereld (zo noemde ook Christopher Lash zijn boek over het gezin) stelt Kinneging vast dat het huwelijk aan betekenis heeft ingeboet, de laatste decennia. Hoe erg is dit alles?, vraagt onze conservatieve denker zich af. Is er iets fundamenteel mis? U raadt het, hij vindt dat er heel veel mis is. Gezin en familie zijn noodzakelijk om kinderen op te laten groeien in een samenleving. Gezin en familie zijn de hoeksteen van ons bestaan, schrijft Kinneging. De crisis wijt hij aan het opkomen van ‘een aantal romantische denkbeelden omtrent huwelijk en gezin’. Deze betreffen, schrijft hij, ‘ten eerste seksuele bevrediging, ten tweede de romantische “versmelting” en ten derde de zelfontplooiing.’

In hoofdstuk 13, ‘En die twee zullen tot één vlees zijn’ gaat Kinneging op dit pad verder. Het hart van het gezin, volgens de klassieken, ‘wordt gevormd door man en vrouw, verbonden ten behoeve van het krijgen, grootbrengen en opvoeden van kinderen’. Geen gay marriage in deze kringen, laat staan een hedonistische relatie zonder kinderen, zoals veel jaren zestig nazaten hebben verkozen. Kinneging, heel Nederland kon het zien, verdedigde als een leeuw zijn voordeur. Logisch want hij vindt dat het huwelijk ‘hiërarchisch’ is: de man is het hoofd van het gezin en hij heerst over zijn vrouw en kinderen. Het huwelijk is ook exclusief en permanent. Samenvattend, zegt hij, ‘huwelijk en gezin [zijn] basisinstituties van de sociale orde.’

So far, so conservatief. Ik heb het optreden van Kinnegings nieuwe gezin (in het boek bedankt hij zijn eerdere gezin – tenminste, ik neem aan dat Yvonne, Lucas en Jacob dat zijn) in ons nationale dagelijkse amusementsprogramma niet gezien. Het leek me heel onverstandig om als conservatief filosoof me zo bloot te geven. Misschien dat Jeroen Pauw indringende vragen heeft gesteld over de staat van Kinnegings denken over het huwelijk, maar ik onderschat zijn inlevingsvermogen niet, denk ik, door te vermoeden dat het daar niet over ging.

Toch zou ik van deze belangrijke Nederlandse conservatief, zo ziet Kinneging in elk geval zichzelf, wel een visie willen hebben op huwelijk anno 2012. Zou die verschillen met dit eerder werk? Of is hij beter in de analyse van conservatieve waarden dan er naar leven? En wat is dan mis met al die andere, niet conservatieve mensen die een huwelijk achter zich laten? Zijn conservatieve waarden niet erg onrealistisch, houden ze geen rekening met het menselijk tekort? Ik ken Kinneging als een gedreven en scherp debater en vind het jammer dat hij zijn intellect verspilt aan de meer onbetekenende kantjes van de Nederlandse samenleving. Maar nu privé publiek is geworden, zou ik over dit onderwerp wat meer willen horen. Ik wacht met spanning af.

Volg Frans Verhagen op Twitter

Frans Verhagen blogt op www.amerika.nl