Laat Mark Rutte niet ontgroenen

Sindsdien is er slechts sprake geweest van ontgroening van de jongste kandidaatpremier. Zijn afkeer van de bio-industrie moest hij op last van de veehouderslobby binnen de partij inslikken, hij pleitte voor nieuwe kerncentrales, hij aarzelt over nieuwe kolencentrales, kortom, het gewenste groenrechtse imago kwam nog allerminst uit de verf. Toch is Mark Rutte erin geslaagd zich nu een uitgangspositie te verwerven met een historische kans om de groene droom van veel VVD kiezers waar te maken.

Mark Rutte heeft alle kaarten in handen om in de voetsporen te treden van Arnold Schwarzenegger, gouverneur van Californië, en de Britse conservatieve premier David Cameron. Net als zij gelooft hij niet in subsidie als middel om hernieuwbare energie te bevorderen, maar wil hij een groene wijze van produceren en consumeren de nieuwe norm maken. Maatschappelijk verantwoord ondernemen als nieuwe mogelijkheid om Nederland een duurzame voorsprong te geven op andere landen, als alternatief voor marginale en vervuilende bulkproductie. Groenrechtse idealen waar tot voor kort geen meerderheid te vinden was, omdat zowel het CDA, als de PVV en de SGP andere opvattingen hadden over duurzaamheid en de weg daar naartoe.

Als het kandidaatpremier Rutte ernst is een groenrechtse agenda inzet te maken van een nieuw regeerakkoord, kan dat voornemen werkelijkheid worden via Paars+. Duurzaamheid zou weleens de bindende factor kunnen blijken bij het smeden van een coalitie van partijen die het over andere onderwerpen minder snel eens zijn.

In de doorrekening van het programma op milieupunten door het Planbureau voor de Leefomgeving kwam de VVD er niet al te best af. Natuuronvriendelijk, beperkte kansen tot reductie van broeikasgassen. De uitspraken van Rutte dat hij tegenstander was van “het stapelen van varkens op een mensonwaardige manier” en dat hij vond dat “Consumenten die 1 euro betalen voor een pond gehakt de kop in het zand steken als ze menen dat dit vlees diervriendelijk geproduceerd kan zijn” leidden ertoe dat de VVD in het Kieskompas aangaf voor afschaffing van de bio-industrie te zijn.  Maar interne discussie over dit standpunt leidde tot aanpassing van dit standpunt na de deadline van Kieskompas in een ‘neutrale’ positie.

Die ‘neutraliteit’ geeft Rutte nu de mogelijkheid tot het smeden van een groen en diervriendelijk kabinet met steun van PvdA, D66, Groenlinks, SP en PvdD, samen goed voor 97 zetels. Ook in de senaat zou zo’n coalitie kunnen rekenen op een ruime meerderheid, anders dan een CDA, VVD, PVV coalitie.

De bio-industrie zal de kosten voor de door haar veroorzaakte negatieve externe effecten (onlangs voor alleen de varkenshouderij door de VU als becijferd op 80€ per Nederlander) zelf moeten betalen en doorberekenen aan consumenten via een prijsverhoging van tenminste 2€ per kg varkensvlees. In elk geval zouden deze externe kosten niet meer via de belastingbetaler in rekening moeten worden gebracht, een standpunt waarin zowel de VVD als de genoemde partijen zich zouden moeten kunnen vinden. Struisvogelpolitiek kan geen einde  maken aan de bio-industrie.

Over een verbod op onverdoofd ritueel slachten moeten we het snel eens kunnen worden, net als over de instelling van een dierenpolitie en strengere straffen voor dierenbeulen. De plm 200.000 VVD kiezers waarvan Maurice de Hond eerder aangaf dat ze zich aangetrokken voelen tot de Partij voor de Dieren zouden zich er in elk geval zeer in herkennen.

Subsidie op zonnepanelen zou kunnen worden afgeschaft en vervangen door een wettelijk verankerde feed-in regeling  zoals die zich in Duitsland al bewezen heeft. Dat zou de schamele duurzame energie-opwekking in Nederland (3%)  kunnen stimuleren naar het niveau van andere landen zoals Noorwegen (50%).

Kerncentrales hoeven geen probleem te vormen. Indien ze geen overheidssubsidie krijgen zullen ze niet rendabel blijken en komen ze er dus ook niet volgens de ijzeren wetten van  marktwerking.

Stimulering van de vergroening van het wagenpark kan heel goed via de vrijstellingsregeling voor BPM en houderschapsbelasting voor elektrische auto’s en kan een geweldige impuls betekenen voor het bedrijfsleven op het gebied van automotive  en infrastructuur. Datzelfde geldt voor het stimuleren van een goed en gezond openbaar vervoer, waarmee de files doeltreffend kunnen worden verminderd.

De onmogelijkheid van samenwerking tussen partijen die nogal uiteenlopend zijn ingedeeld in het politieke spectrum zou in één klap vergeten moeten kunnen worden op het moment dat we ons realiseren dat we ons aan boord bevinden van een schip dat zwaar slagzij en water maakt, uit koers is geraakt en dringend toe is aan maatregelen om het lek boven te krijgen.

In zulke omstandigheden doen begrippen als bakboord en stuurboord er niet toe, maar is het pompen of verzuipen. In zulke omstandigheden moeten Groenrechts en Groenlinks en alles wat zich daartussen bevindt elkaar kunnen vinden. De semantische schermutselingen over korte-termijn mensenbelangen waren misschien bruikbaar voor de campagneperiode, nu is het de hoogste tijd om in te zetten op duurzaamheid in het belang van mens, dier, natuur en milieu en toekomstige generaties.

Mark Rutte zou een voorbeeld moeten nemen aan Nicolaas. G. Pierson  die van 1897 tot 1901 het ‘kabinet van de sociale rechtvaardigheid’ leidde, waarin conservatieve en vooruitstrevende liberalen in harmonie samenwerkten. Dat was het tijdperk (voor, na en tijdens) waarop liberalen met trots kunnen terugkijken op hun rol in de afschaffing van de kinderarbeid  en het  invoeren van algemeen kiesrecht (ook voor vrouwen).

Zal het bio-industriewetje van Rutte net zo gedenkwaardig worden als het kinderwetje van Van Houten? Wij gunnen het hem van harte, maar dan moet de ontgroeningsperiode nu als afgesloten beschouwd worden.

Marianne Thieme schreef dit stuk samen met Ruud Koornstra, duurzaam ondernemer en lid van de VVD.