Leer kinderen falen

Iets goed of zelfs redelijk goed doen lukt ons allemaal wel, maar wat weten we over onze eigen talenten? Om erachter te komen waar onze grenzen liggen en hoe we kunnen groeien, moeten we eerst volop fouten kunnen maken. Helaas worden we opgeleid om nooit te falen. Fout! Vier je mislukkingen.

Fouten maken ons beter, dus we zouden die vaardigheid op school moeten leren. De onderwijssector heeft behoefte aan modernisering, onder meer om jongeren een betere start op de arbeidsmarkt te geven. Starters zijn nu nauwelijks voorbereid op hun werkende toekomst, want opleidingen sluiten niet goed aan op de praktijk.

De afgelopen jaren wordt er geïnvesteerd in modern onderwijs onder meer door gebruik van nieuwe technologieën. De nieuwe Steve Jobsscholen maken gebruik van ipads en apps. Tegelijkertijd ontstaat er op de arbeidsmarkt enige huiver voor nieuwe technologie, want welke banen zijn er nog over tien jaar, na de robotisering?

Maar verbetering zal niet uit ipads of apps, noch uit robots komen. De oplossing zit in mensen. Wij vernieuwen nu niet echt, maar stapelen extra etages op de funderingen van het oude onderwijsmodel, dat opkwam met de industrialisering. Vanaf de basisschool, via het voortgezet onderwijs en hogere en universitaire opleidingen worden jonge mensen nog steeds klaargestoomd in leeftijdstranches en in bulk afgeleverd op de arbeidsmarkt. In zo’n lineaire systematiek streeft iedere pupil in theorie naar de hoogste cijfers en de snelste loopbaantrajecten. Maar talenten gedijen niet in zo’n model en sommige kinderen haken af. De meest briljante mensen komen tot bloei ondanks en niet dankzij hun opleiding.

Zelf ben ik opgeleid tot acteur, maar ik ben nu ondernemer en oprichter van Konnektid. Op de toneelschool in Arnhem leerde ik flinke risico’s te nemen. Ik moest vooral leren om schroom van me af te gooien en op mijn bek te gaan, meerdere malen, op allerlei manieren. De lef die ik zo ontwikkelde staat in geen enkel leerboek, maar geeft me nu wel het vertrouwen en de soepelheid die ik nodig heb bij het verder ontwikkelen van de nieuwe mogelijkheden die de deeleconomie biedt.

De tijd is rijp, want Nederland maakt enorme veranderingen door. Na een huizenbubbel, een mondiale kredietcrisis en meerdere recessies, zien we flexibel werken groeien. In de toekomst waarin bezit minder belangrijk wordt dan toegang en gebruik, is een grote rol weggelegd voor de nieuwe deeleconomie. In al deze ontwikkelingen zijn ervaring, reputatie en kennis veel belangrijker dan een auto, een koopwoning of een vast contract.

De moderne arbeidsmarkt is al niet meer ingericht op behoud en consolidatie, maar is constant op zoek naar verandering en ontwikkeling. Is het dan realistisch om mensen voor één vak op te leiden? Scholen moeten hun pupillen de instrumenten in handen geven om zich continue te ontwikkelen en mee te blijven doen op deze nieuwe arbeidsmarkt.

Naast Engels en wiskunde hoort ook de vaardigheid ‘falen’ in het curriculum thuis. Vanaf de basisschool moeten we voortaan cijfers voor onze mislukkingen krijgen. Laat leerlingen struikelen, stuntelen en schipperen. Verleg de aandacht van de hoogste cijfers en topprestaties naar het kind zelf, zodat het meer ruimte krijgt voor experimenteren met eigen talenten. Falen is het beste fundament voor een geslaagd bestaan.

cc-foto: Sjoerd Wijn