Let’s talk about sex

Een discussie over moreel versus grensoverschrijdend gedrag laat zich gemakkelijker voeren aan de hand van voorbeelden. In het nieuws van de afgelopen dagen waren er twee uitersten: een onderzoek van de NOS naar de gang van zaken binnen Telegramgroepen, waar meisjes – vooral met een Turkse of Marokkaanse achtergrond, soms minderjarig – worden bestempeld als slet, compromitterende foto’s van hen worden gedeeld en hun telefoonnummers worden vermeld. En een opinieartikel van strafrechtadvocaat Külcü in NRC , die zich stoorde aan het volgens hem brutale gepraat over seks van tienermeiden in de trein. Alsof hijzelf niet met stoere en vaak problematische sekspraat van jongens om hem heen is opgegroeid.

Waar in de betreffende gemeenschappen en op een app als Telegram onschuldige jonge vrouwen worden kapotgemaakt (zij raken vrienden kwijt, hun werkgevers worden lastiggevallen, hun ouders zijn wanhopig) door jonge mannen, richt Külcü zijn pijlen juist op die vrouwen. De meiden in de trein zijn in zijn ogen degenen die zich misdragen en zouden, aldus de advocaat “als oosters meisje in een treincoupe vol oosterse mensen snel tot de orde zijn geroepen”. Oosterse mensen, oosterse meisjes zegt hij; we vermoeden dat hij bedoelt conservatieve moslims en moslima’s. Ja, als een jonge vrouw zich door haar peers onder druk voelt gezet om op jonge leeftijd seksueel actief te worden, dan is dat verkeerd. Druk in combinatie met seksualiteit is per definitie verkeerd. Voor vrouwen én voor mannen, jong en oud.

Maar in de visie van Külcü lijkt er vooralsnog geen aandacht te zijn voor de nog steeds veelvoorkomende problematische blik van jongens en mannen in onze samenleving op de seksualiteit en positie van de vrouw; noch voor een eigenstandig oordeel van vrouwen zelf. Tegelijkertijd definieert hij in zijn artikel wel de norm voor haar: maagd het huwelijk in. Een norm die in deze gemeenschappen helaas nog steeds bestaat. Zijn pleidooi is in feite een pleidooi voor een wereld waarin de man de norm voor vrouwen blijft bepalen. De maagdelijkheidscultus dient echter doorbroken te worden, niet gelegitimeerd.

We kijken bij voorkeur weg van deze realiteit. Vrouwen die onder sociale en religieuze druk niet zelf kunnen kiezen hoe ze zich kleden. Jonge vrouwen die alleen stiekem verliefd kunnen worden en stiekem daten. Het mechanisme is: hoe vromer je je als dochter of echtgenote gedraagt hoe meer aanzien en respect er is voor de mannen in je omgeving. En met dit mechanisme bewaken deze mannen hun eer, trots en daarmee eigenwaarde – zónder enige eigen prestatie, maar met beknotting van de vrijheid van hun dochters, zussen en vrouwen.

Deze mannen zijn de zelfbenoemde bewakers van de seksualiteit van vrouwen.

Met als gevolg vrouwen die seksueel opgeëist worden, huwelijkse gevangenschap, eergerelateerd geweld, achterlatingen, genitale verminking bij meisjes en kindhuwelijken. En als nieuw wapen een hetze via social media: jonge meiden worden weerloos als hoer weggezet en opgejaagd.

Meisjes en vrouwen moeten veel meer dan nu het geval is bepalen waar de grenzen liggen, ook waar het om seksualiteit gaat. We hebben nog een veel te rooskleurig beeld van de realiteit. Niet alleen in oosterse culturen, ook in het Nederland van niet zo lang geleden en zelfs van nu, is er een schrijnend gebrek aan vrouwelijk zeggenschap op veel gebieden. De feiten die we door de recente gender gap-index weer eens onder onze neus geduwd kregen liegen er niet om: zelfs nu meisjes het in het onderwijs al jaren beter doen, eindigen volwassen vrouwen met minder politieke en economische macht. Jonge vrouwen missen mede daardoor rolmodellen: vrouwen die een voorbeeld zijn en hen trots maken.

Dat die jonge meiden worden aangesproken op seksueel overschrijdend gedrag is op zijn minst gekunsteld en vals. Door in feite onbestraft gebleven uitspraken van Baudet ( “ de nederlaag van de puberjongen die van zijn moeder geleerd heeft dat je meisjes moet respecteren” ) en Trump ( “grab them by the pussy” ) weten we dat er nog een lange weg te gaan is om jongemannen na te laten denken over de manier waarop zij met jonge vrouwen omgaan. Daarin hebben mannelijke rolmodellen een belangrijke taak.

Het feit dat hier weinig politieke aandacht bleek te zijn voor de metoo-discussie was tekenend. Zou het samenhangen met de teruglopende vertegenwoordiging van vrouwen in onze volksvertegenwoordiging? Wordt ons debat sowieso gedomineerd door het mannelijk perspectief? Er waren maar weinig mannen die zich geroepen voelden om naar aanleiding van #metoo het gesprek over de verhoudingen aan te gaan de afgelopen maanden. Er werd vooral gewaarschuwd tegen de te gemakkelijke aanname dat er een algemeen probleem zou zijn – dat zou oneerlijk zijn tegenover onze jongens. Ook dat is waar. Maar het feit is dat de slachtoffers van seksueel geweld significant vaker vrouw zijn.

En toch lijkt Külcü zich uitsluitend druk te maken over meisjes die vrijelijk vertellen hoe zij over seks denken. Niet over de stilte over de  metoo-misstanden, noch de onderdrukking, in conservatief religieuze gemeenschappen. Hij zwijgt over de dubbellevens van moslima’s vanwege de verstikkende patriarchale cultuur of het belang van meer vrouwen met macht. Onze oproep zou zijn: meiden maak lekker zelf je keuzes.

We wilden de jonge advocaat/filosoof erover spreken. Maar hij was niet gecharmeerd van een telefoontje.