Linkse samenwerking moet worden afgetrapt in Amsterdam

Het nieuwe bestuurlijk stelsel van de gemeente Amsterdam biedt kansen voor een progressieve alliantie tussen de PvdA en GroenLinks. Als er een gezamenlijke kieslijst wordt opgesteld voor de stadsdeelcommissies ontstaat een talentvol links netwerk in Amsterdam dat vervolg kan krijgen in de rest van Nederland.

Nadat in 2014 de stadsdeelraden al werden vervangen door bestuurscommissies, wordt de gemeentelijke politiek vanaf 21 maart 2018 nog verder gecentraliseerd met de komst van stadsdeelcommissies. Dit zijn adviesraden met daarin gekozen buurtbewoners, die als instrument van het college worden gebruikt om op buurtniveau naar beleidsoplossingen te zoeken. Hun advies is niet bindend en kan in de wind worden geslagen door een benoemde bestuurder.

De Partij van de Arbeid en GroenLinks, twee partijen die in Amsterdam staan voor transparantie en democratische besluitvorming op een zo laag mogelijk niveau, stemden daarom tegen dit voorstel. Maar nu de invoering van de stadsdeelcommissies een feit is, rest de vraag hoe hiermee om te gaan. Je kan als partij het zeil strijken en tandenknarsend een kieslijst opstellen, of je maakt een statement door deze verkiezingen te boycotten. Beide opties zijn niet wenselijk.

Maar hoe kom je dan tot een oplossing in dit ogenschijnlijke dilemma?

Hiervoor moet out-of-the-box worden gedacht, en het dilemma moet van tafel. Een derde optie is namelijk voorhanden. Als de PvdA en GroenLinks opteren voor een gezamenlijke kieslijst voor de stadsdeelcommissies, kan op dit front progressief gedachtegoed hoogtij vieren en het fundament worden gelegd voor verdere linkse samenwerking.

Binnen de gelederen heerst vertrouwen dat de twee partijen samen een herkenbaar links geluid kunnen neerzetten. Daarnaast ontstaat met het opstellen van de kieslijst een netwerk van progressieve buurtbewoners, een talentpool voor beide partijen. Ik ken veel jonge Amsterdammers die zich in willen zetten voor hun omgeving, maar niet als instrument willen fungeren voor één partij of het college.

Linkse samenwerking is dan ook een brutaal antwoord op de gemeentelijke centralisatie, maar ook op de rechtse tendens in de stad en in het land.

Wie de Amsterdamse politiek volgt, ziet dat sociale huur al enkele jaren in de uitverkoop staat en de tweedeling in het onderwijs niet genoeg aangepakt wordt. En zelfs in Den Haag zijn er kansen voor een progressieve alliantie, nu het ernaar uitziet dat zowel de PvdA als GroenLinks vanuit de oppositiebankjes tegen ‘Rechts met den Bijbel’ gaat strijden.

Toch is de valkuil voor linkse samenwerking helder: zelfzuchtigheid. De partij die het momentum voelt heeft geen baat bij een alliantie. In het verleden heeft de PvdA zich vaak erg arrogant gedragen in gesprekken over het onderwerp. Na het succes van 15 maart bestaat er een grote kans dat GroenLinks op wolken leeft, zeker met het oog op de Amsterdamse resultaten.

Samenwerking op links is al decennialang een heet hangijzer waar niemand zich aan durft te branden als het erop aankomt. De electorale effecten zijn onzeker; de angst regeert. Tegelijk begrijpen veel linkse kiezers niet waarom GroenLinks en de PvdA de krachten niet bundelen in gemeentes groter dan Eersel. De ideeën en idealen zijn immers grotendeels dezelfde. Die kiezers verdienen een serieus initiatief om ervaring op te doen met de linkse samenwerking. De Amsterdamse stadsdeelcommissies vormen het ideale platform om daarmee te experimenteren op lokaal niveau.

Andrée van Es, één van de oprichters van GroenLinks, nam in 2014 afscheid als wethouder van Amsterdam met de volgende woorden: “Het zou mij persoonlijk een zegen zijn als de vrienden van de PvdA en mijn vrienden van GroenLinks elkaar weten te vinden in een partijpolitieke toekomst, waarbij de gedegen sociale basis en de opgewekte groene ambities zullen leiden tot een nieuwe groepering.”

Ik kan het niet beter verwoorden.

Hoewel er nog genoeg obstakels overwonnen moeten worden is dit het moment om de eerste stappen richting concrete linkse samenwerking te zetten.