Loverboy

Afgelopen donderdag zag ik het tv-programma Zembla, dat ging over de praktijken van loverboys in Nederland. De loverboys-problematiek speelt al jaren en bij de huidige aanpak zal het nog veel meer jaren duren, zo bleek uit het programma.

Als voormalig maatschappelijk werker kwam ik een paar jaar geleden een loverboy tegen op het spreekuur. Dat was mijn eerste kennismaking met iemand die over de rug van minderjarige meisjes geld verdiende. Hij had drie jaar vastgezeten en was net vrij uit de gevangenis. Hij was door de reclassering aangemeld voor nazorg. Hij had schulden gemaakt, woonde nog bij zijn ouders in en wou graag op zichzelf gaan wonen.

Het was een jongen van ongeveer 27 jaar en hij zag er verzorgd uit. Tijdens het gesprek vertelde hij dat hij een loverboy was en daarvoor celstraf had gekregen. Ik was nieuwsgierig naar zijn verhaal en wilde meer van zijn loverboy-identiteit weten. Ik was benieuwd naar zijn motivatie en hoe hij aankeek tegen zijn misdaden als mensenhandelaar.

Ik wilde van hem weten, waarom hij niet net als ik ging werken om zijn geld op een legale manier te verdienen. Of waarom hij anders niet ging studeren. Wat deed het met hem als hij minderjarige meisjes misbruikte om zo zijn geld te verdienen? Wat voor leven had hij als loverboy? Wat vonden zijn ouders en omgeving ervan, dat iemand zoals hij niet werkte of studeerde? Wat vonden zijn ouders ervan als hij met dure spullen naar huis kwam en wat deed hij met het illegale geld wat hij als mensenhandelaar opstreek?

“Waarom zou ik van 9 tot 5 werken voor een paar euro’s als ik als loverboy meer kan verdienen” was zijn motivatie. Hij kwam uit een groot gezin en zijn ouders vroegen nooit hoe hij aan zijn geld kwam. Hij gaf weleens een paar honderd euro aan zijn ouders en dat vonden ze geen enkel probleem. Hij betaalde weleens vakantie voor zijn ouders en niemand vroeg hoe hij dat kon betalen. Integendeel, hij werd als een voorbeeldjongen gezien, die zijn eigen geld verdiende. Maar hoe hij dat deed, dat wisten ze niet of wilden ze niet weten, want tenslotte was hij iemand die geld binnenbracht.

Ik vroeg hem hoe hij het zou vinden als iemand anders over de rug van zijn zus of nichtje zijn geld verdiende. “Dat zou ik nooit accepteren”, reageerde hij. “Heb jij er weleens over nagedacht dat jouw slachtoffers ook familie hebben, ook gevoelens hebben en het recht hebben als volwaardige mensen behandeld te worden. Waarom zou je het nooit van jouw zus of nichtje accepteren en accepteer je het wel dat je zelf ten koste van meisjes jouw geld verdient?”, vroeg ik aan hem. “Zij doen het zelf”, was zijn antwoord.

Daders en slachtoffers Het viel me op dat Zembla geen moment aandacht had voor de daders. Wie zijn deze (jonge)mannen en hoe worden ze loverboys? Uit welke milieus komen ze en hoe kan het zijn dat ze er steeds in slagen nog meer slachtoffers te maken? Wat is er voor nodig om hun praktijken te voorkomen? Dat kwam allemaal jammer genoeg niet aan bod. En je kunt de slachtoffers niet helpen zolang je de problematiek niet bij de kern aanpakt.

Een ander opvallend punt was dat het vaak gaat om kwetsbare slachtoffers. De slachtoffers worden vaak gepest op school en er wordt weinig of niets gedaan tegen het pestgedrag. Het betreft vaak kinderen van ouders die hen weinig of geen aandacht willen/kunnen geven; gescheiden ouders die na een echtscheiding nauwelijks oog meer hebben voor hun dochters. Tijdens een van mijn lezingen over eerwraak zei ik tegen een vader: “Als u geen tijd heeft om aandacht te geven aan uw dochters, dan is de kans groot dat ze van verkeerde mensen wel aandacht krijgen en vanaf dat moment bent u uw eer en uw dochters kwijt.”

Familie Naast een justitiële aanpak zou ik er voor zijn om de familie van de dader bij het hele proces te betrekken en hen op hun verantwoordelijkheid aan te spreken. Ik zou er niet voor terugschrikken desnoods al het vakantiegeld van zijn ouders terug te vorderen. Niemand wordt geboren als een loverboy, maar wordt wel een loverboy. Ik zou de ouders intensiever laten samenwerken met het onderwijs van hun kinderen.

Al het geld dat zo’n dader via zijn slachtoffer(s) heeft verdiend, zou ik terugeisen en aan de slachtoffer(s) geven of aan een instantie die zich voor de slachtoffers inzet. Het is pure noodzaak, willen we de loverboy-ellende ooit terugdringen, veel meer aan preventie te doen en daarvoor moeten we veel meer kennis vergaren over deze vorm van vrouwenmisbruik en over de mannen die erachter zitten.