Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Manifest voor vrije woord is zielig stukje victim-blaming

  •  
17-07-2020
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
172 keer bekeken
  •  
49416184022_ba1a08690e_c

© cc-foto: Gerard Stolk

Het staat in schril contrast met het echte geweld en racisme tegen mensen met een migratieachtergrond. Daarover hoor je de ondertekenaars van het manifest niet
Na de open brief van onder andere J. K. Rowling is er nu ook een Nederlands manifest verschenen om het vrije debat te beschermen. Deze zou worden bedreigd doordat ‘er zorgelijke kanten’ zitten aan de discussie over racisme en discriminatie. Antiracisten zouden personen met een onwelgevallige mening het zwijgen doen opleggen. Dit is een nogal heftige beschuldiging, zonder dat er concreet bewijs bij wordt geleverd. Dat is niet zo gek, want de voorbeelden die de auteurs zouden kunnen noemen, zouden direct aantonen dat het manifest is gebaseerd op een waanbeeld dat wordt opgedrongen door de media en persoonlijke ervaringen. Het debat is niet minder vrij. Het wordt breder gevoerd dan ooit. Van politici als Thierry Baudet die zegt een dominant blank Europa te willen, tot Sylvana Simons die het onderwijs wil dekoloniseren , hoe breed wil je het hebben? Ik moet de auteurs van het manifest gelijk geven dat het debat, zeker op sociale media, minder prettig is geworden. Maar dat hoort juist bij een vrij debat, want een vrijheid van meningsuiting zonder consequenties ( kritiek ) is niets waard.
Het is speculeren waar auteurs Bart Collard en Raisa Blommestijn het precies over hebben wanneer ze schrijven dat ‘Deze groepen anderen die niet “de juiste mening” voorstaan, het recht op het geven van hun mening willen ontnemen.’ Wie zijn deze groepen? Door over ‘deze groepen’ te spreken zetten ze wel erg gemakkelijk alle antiracisme-activisten in een kwaad daglicht, wederom zonder ook maar één concreet voorbeeld te noemen. Dus willen ze het recht op het geven van een mening werkelijk ontnemen? Dat komt neer op het bedreigen iemands mond dicht te naaien of zelfs te doden. Als dit het geval is dan zou de politie een dagtaak hebben aan het opsporen van bedreigers, maar dat is nu niet het geval. Het gaat dus niet om bedreigingen, maar eerder om sociale druk.
Verdedig vrijheid van meningsuiting voor beide kanten Ik vermoed dan ook dat de auteurs doelen op de recente stormvloed aan kritiek aan het adres van bekende Nederlanders als voetbalcommentator Johan Derksen, nadat hij een misplaatste grap maakte over rapper Akwasi, of Jort Kelder nadat hij werd aangekondigd als moderator bij het racismedebat op de NPO. Dit zijn voorbeelden waarbij veel kritiek wordt geuit en dat dan leidt tot frictie. We moeten ons echter afvragen of dit niet is zoals het hoort in een vrij debat. De auteurs stellen zelf dat ‘er misschien wel juist meningen geuit moeten kunnen worden waar u het ten diepste niet mee eens bent of die ingaan tegen het huidige maatschappelijk discours.’ Daar ben ik het volledig mee eens. Daarom hebben de antiracisten hun recht om hun kritiek te uiten. Zij zijn het die tegen de communis opinio ingaan. Ik denk dat de auteurs tot zoverre wel mee moeten gaan in mijn redenering. Zij moeten ook tot de conclusie komen dat je als verdediger van de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van meningsuiting aan beide kanten van het debat moet verdedigen.
De auteurs van het manifest trekken echter niet de juiste gevolgtrekkingen uit deze conclusie over vrijheid van meningsuiting. Dit betekent namelijk ook dat je de mening mag uiten dat iemand niet geschikt is als presentator of moderator. Het kan zo zijn dat bijvoorbeeld een presentator als Kelder of Derksen naar aanleiding van kritiek plaatsmaakt door externe druk. Maar ik heb geen enkel bewijs om te geloven dat dit echt regelmatig gebeurt. De organisaties kunnen de kritiek ook gewoon naast zich neerleggen. Zie bijvoorbeeld het geval met Jort Kelder. Daar toonde de NPO vastberadenheid in hun besluit. Dus wat is dan nog het probleem van de druk die de antiracisme-groep uitvoert? Los van of je het eens bent met het besluit van de NPO, laat het wel zien dat wie sterk in zijn schoenen staat geen hinder ondervindt van kritische meningen in zijn of haar handelen. En mocht er echt sprake zijn van vervanging – wat volgens mij zelden voorkomt -, dan zijn de presentatoren elders toch niet direct verboden. Dit liet Clarice Gargard zien. Zij vond dat het racismedebat een gesprek moest zijn met andere deskundigen en organiseerde daarom het Grote Racismegesprek als alternatief op het racismedebat met Kelder. Het is mij dus niet helemaal duidelijk waarom dit soort ontwikkelingen echt erg zijn.
Verwijt angstcultuur is blaming the victim Toch spreken de auteurs van een ‘cultuur van angst’ die wordt gecreëerd door zogenaamd radicale antiracismegroepen. Ze benadrukken hierbij de angst voor tegenreacties op het uiten van een mening. Maar dat hoort bij het uiten van je mening. Isaac Newton wist al: iedere actie roept een tegenreactie op. Ik ben als opiniemaker ook meerdere keren voor verschillende dingen uitgescholden die ik hier liever niet herhaal en daarnaast ook nog uitgemaakt voor bijvoorbeeld riooljournalist, cultuurmarxist en alt-right. Toegegeven, dat soort reacties zijn natuurlijk niet leuk, maar het houdt mij niet tegen mijn mening te verkondigen. Evengoed houdt het anderen ook niet tegen. In plaats van bang te zijn, kunnen we dus beter benadrukken dat een ieder zijn of haar mening kan uiten, al mag dat soms wat fatsoenlijker.
Door de antiracismebeweging zonder goede onderbouwing te beschuldigen van radicalisme en het smoren van het vrije debat, doen de auteurs aan victim-blaming , het beschuldigen van de werkelijke slachtoffers: zij die hun problemen aankaarten. Een dergelijke richting in het debat gaat wat mij betreft eerder tegen de vrijheid van meningsuiting in, dan andersom.
Daarbij komt dat je van de auteurs helemaal niets hoort over de reacties op de antiracisme-demonstranten. Want deze liegen er niet om. Ik vind de uitspraak van Akwasi om een Zwarte Piet in elkaar te trappen geheel ongepast. Hij kreeg er terecht een hoop kritiek op. Dat zijn adresgegevens na die uitspraak werden gedeeld is echter een volkomen verkeerde reactie. Dat is pas een inbreuk op de vrijheid van meningsuiting. Dit komt neer op een concrete dreiging waardoor je daadwerkelijk op geen enkel platform je mening meer durft  te geven. Of neem de gewelddadige inval van enkele propietactivisten bij Kick Out Zwarte Piet. Wederom een voorbeeld van hoe de slachtoffers van racisme op concrete wijze worden bedreigd om hun mening niet te uiten.
Het manifest komt neer op ongefundeerde verwijten zonder voorbeelden door mensen met macht en een podium voor hun mening. De bedreiging voor hun podium maken de auteurs niet concreter dan de uitspraak dat je om het minste of geringste voor racist wordt uitgemaakt. Het staat in schril contrast met het echte geweld en racisme tegen mensen met een migratieachtergrond. Zij ondervinden veel meer en concretere voorbeelden van dreiging. Daarover hoor je de ondertekenaars van het manifest niet. Dat riekt wat mij betreft naar racisme. Maar ja, dat zal ook wel weer maar mijn angstaanjagende mening zijn.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.