Mannenemancipatie: een taak voor politiek, werkgevers en uzelf

We zijn nog hard aan het knokken om de emancipatie van de vrouw te vervolmaken. Niet alleen in Nederland, maar ook in het buitenland. Vrijdag en zaterdag vindt in Rotterdam een internationale conferentie plaats op initiatief van de PvdA. Sociaaldemocratische partijen uit alle continenten, verenigd in de Progressive Alliance komen samen om te praten over ‘Gender Equality and Decent Work’. De internationale positie van vrouwen op de arbeidsmarkt is nog steeds zorgwekkend. Om verandering mogelijk te maken werken we samen, wisselen we de beste ideeën uit en wordt er een actieplan vastgesteld. In de Nederlandse praktijk draait de vrouw nog steeds voornamelijk op voor de zorg aan kinderen en ouders. Zo doorbreken we de ingesleten rolpatronen natuurlijk nooit. Die doorbraak moet plaatsvinden op de werkvloer en in huiskamers van mensen zelf. De politiek kan de voorwaarden daartoe scheppen.

Door Keklik Yücel en Agnes Jongerius

Vrouwen zijn de afgelopen decennia met een enorme inhaalslag bezig. Ze zijn inmiddels hoger opgeleid dan mannen en hun plek definitief aan het veroveren. Van de werkvloer tot de politiek, van de redactie tot het toneel: de aanwezigheid van vrouwen is nu vanzelfsprekend. Maar de strijd is nog lang niet gestreden. Traditionele rolopvattingen en stereotyperingen blijken diepgeworteld. Uit een rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt dat vrouwen nog steeds 65 procent van de onbetaalde arbeid verrichten. Terwijl ze inmiddels veel meer uren werken. Dat begint inmiddels zijn tol te eisen: de stress bouwt zich op, ziekteverzuim neemt toe. Dat is een probleem.

Vrije keuze Het is op dit moment nog allerminst vanzelfsprekend dat een man meer voor de kinderen (of voor oma) zorgt. Een vrouw kan er natuurlijk altijd voor kiezen om meer tijd dan de man aan zorg te besteden, maar dat moet dan wel een bewuste en vrije keuze zijn. Dat vergt allereerst een assertieve houding van vrouwen zelf: het is deels een probleem dat vooral thuis aan de keukentafel kan worden opgelost. Maar ook de man moet hierin zijn verantwoordelijkheid nemen: hij moet patronen uit het verleden durven te doorbreken.

Nu is het toch vaak de vrouw die automatisch minder gaat werken. Niet zelden begeleid door argumenten als dat de man niet drie of vier dagen mag werken van zijn werkgever. Hier heeft de politiek een rol en we hebben die handschoen opgenomen: mannen hebben inmiddels veel meer rechten om af te kunnen dwingen minder te werken. Werkgevers moeten bij hun personeelsbeleid een speerpunt maken van de combinatie van zorg en werk. Voor mannen en vrouwen. Haal het uit de taboesfeer, maak het bespreekbaar. Laat vier dagen werken geen belemmering zijn voor verdere promotie. Dat betaalt zichzelf terug in minder overbelaste en meer gemotiveerde werknemers. We moeten toe naar een cultuur waarin het normaal is dat ook de man minder gaat werken en gebruik maakt van de regelingen die er zijn.

Uitbreiding babyverlof In de Tweede Kamer zullen we het debat moeten blijven voeren over hoe we de combinatie werk en zorg mogelijk maken. De Sociaal Economische Raad (SER) komt in het najaar met een advies, onder meer over de vraag of het bijvoorbeeld tijd wordt voor een uitbreiding van het babyverlof, voor moeder én vader. Wat de PvdA betreft gaat het babyverlof op termijn naar zes maanden of zelfs een jaar, verdeeld over beide ouders.

Discussies over het verlof rond zwangerschap worden niet alleen in Den Haag gevoerd: het Europees Parlement heeft in 2010 al ingestemd met een zwangerschapsrichtlijn waarbij vaders twee weken zouden krijgen om met hun nieuwe kroost door te brengen. Helaas vinden nog te veel lidstaten, waaronder Nederland, dat dit het bedrijfsleven te veel kost. Deze lidstaten blokkeren daarom het voorstel. De vraag wat het oplevert voor gezinnen, voor de vergrijzende economie en concurrentiekracht in de toekomst wordt daarbij genegeerd. De sociaaldemocraten in het Europees Parlement blijven echter onverminderd aandringen bij de Commissie en de Raad om een compromis te vinden.

Kortom, het is tijd om de status quo te doorbreken. Tijd voor de mannenemancipatie. Wij gaan komende vrijdag en zaterdag verder in Rotterdam. Voert u ondertussen thuis en op het werk het gesprek over de verdeling van de zorgtaken.

Keklik Yücel is Tweede Kamerlid en Agnes Jongerius is Europarlementariër namens de PvdA