Mark Rutte verrast op de valreep van het jaar met een alternatieve persconferentie

“Goedenavond allemaal, waarde burgers van Nederland. Ik sta hier op Oudejaarsavond met een zwaar gemoed, bijna 2 weken na de laatste persconferentie van 18 december, waarbij we besloten om een nieuwe, harde lockdown aan te kondigen. Toen stonden we met ons drieën, nu sta ik hier alleen. Eigenlijk wist hier niemand iets van, tot ik een uur geleden deze persconferentie aankondigde. Ik sta hier natuurlijk niet voor niets, dat mag duidelijk zijn. Dat is goed overgekomen, want deze zaal zit op dit moment helemaal vol. Nogmaals, ik sta hier met een zwaar gemoed, maar wel anders dan alle persconferenties hiervoor. Want ik heb een belangrijke, persoonlijke mededeling te doen.

Ik merk dat ik bij deze woorden ook volschiet. Het raakt me wat ik u te zeggen heb.

Afgelopen kerst had ik namelijk een droom. In deze droom zie ik Jozef en Maria, die zwanger is van Jezus, vermoeid door het dorpje Bethlehem trekken en proberen ze bij verschillende herbergen onderdak te vinden. Maar telkens wordt gezegd; jullie mogen niet naar binnen, want jullie hebben geen coronapas. Op de een of andere manier kwam dat bij mij binnen, raakte me dat. Totdat ze dus bij mij aanklopte alsof ik een eigenaar was van een herberg en ze vroegen me of ze naar binnen mochten. Dat raakte me, het kwam zo binnen. Raakte mijn hart, ik kon hen gewoon niet weigeren. Ik had namelijk door dat het over Jezus ging en hoe kun je Jezus weigeren? Dat ging gewoon niet. Vanuit mijn hart moest ik hen wel binnenlaten.

En toen werd ik wakker, met deze droom en er kwam direct een zin in me op, als op een soort spandoek; politiek gaat over mensen.

Het heeft een aantal dagen geduurd om deze bijzondere boodschap, die bij mij insloeg als een bliksemschicht, te verwerken. Maar het heeft mij zo wakker geschud, in waar ik al heel mijn politieke carrière mee bezig ben en met name de laatste 2 jaar met het coronabeleid. Ik was niet bezig met mensen, ik was bezig met modellen, met cijfers, getallen, algoritmes, met een papieren werkelijkheid. Met een technocratische wereld.

Als ik dan ook terugdenk aan de Toeslagenaffaire en wat daar gebeurd is, dat ging ook niet over mensen. Dat ging allemaal over technocratische oplossingen zonder de verbinding aan te gaan met de mensen die het betrof. Voor het eerst in mijn leven heb ik nu door dat dat voor mij niet langer gaat, dat dat een doodlopende weg is. En voel ik nu ook in één keer wat al die beslissingen die genomen zijn, wat dat met mensen heeft gedaan. En ik kan op die manier niet meer verder. Dat raakt me ook weer nu ik dit zeg.

Ik kan geen politiek meer bedrijven enkel vanuit een model. Ik moet de verbinding gaan maken met mensen. Wat het hen doet. Ik heb enorm veel spijt van wat ik mensen heb aangedaan met mijn keuzes en neem daar volledig de verantwoordelijkheid voor. Ook al dacht ik op dat moment dat dat goed was, nu zie ik dat dat voor heel veel mensen niet goed is geweest. Dat is nu door deze bijzondere droom met kerst tot mij doorgedrongen. En ik wil een nieuwe start maken, want het kan zo niet langer. Wat namelijk goed lijkt vanuit een model, kan voor heel veel mensen namelijk helemaal verkeerd uitvallen. En daar ben ik me nu bewust van.

Daarom sta ik hier met een zwaar gemoed, maar zo totaal anders. Het doet me ook goed om dit nu naar u uit te spreken. Ik bied mijn oprechte excuses aan voor wat ik u, de burgers van Nederland, heb aangedaan. Het leed dat ik heb veroorzaakt. Met name ook door de scherpe polariteit die in de samenleving door ons eenzijdige en dwingende, op angst gebaseerde beleid is ontstaan. Eigenlijk voor het eerst in mijn leven bied ik mijn oprechte excuses daarvoor aan. En wil ik een nieuwe start maken. Ik wil van nu af aan een minister-president zijn die verbindt.

Maar ik wil u eigenlijk ook eerst de ruimte bieden, want ik bied wel mijn excuses aan, maar ik begrijp ook dat die aan de andere kant aanvaard dienen te worden. Of niet. Ik wil een voorstel doen voor een nieuwe start, maar ik accepteer ook als u niet met mij verder wilt. Dan neem ik daar verantwoordelijkheid voor. Als dat de boodschap is, dan neem ik ook afstand van mijn premierschap en dit kabinet. Dan zullen er nieuwe verkiezingen moeten komen. Excuses moeten namelijk ook aanvaard worden.

Ik wil u wel alvast een inkijkje geven in wat mijn nieuwe richting zal zijn en dan heb ik het even puur over het coronabeleid. Mijn nieuwe plan heeft in ieder geval de consequentie dat ik niet meer wil inzetten op één spoor. Dit eenzijdig beleid met het volledig vaccineren van de bevolking plus de coronapas gaat ons niet uit deze crisis helpen. Wat ik nu zou willen, is op een meerdere, gelijkwaardige sporen inzetten. Dat betekent naast het vaccineren, ruimte voor gezonde mensen om het virus op een natuurlijke wijze te verwerken. Niet voor niets is de beschermingstijd door het RIVM verlengd van een half jaar naar een jaar voor mensen die corona hebben gehad. Zij zijn het langst en best beschermd. Maar daarom ook aandacht voor behandeling tijdens het ziek zijn thuis, zodat wordt voorkomen dat mensen in het ziekenhuis belanden.

Inzetten op preventie, ondersteuning van het immuunsysteem, goede voeding, beweging. Het openhouden van sportscholen en verenigingen bijvoorbeeld door hen aan te bestempelen als een essentieel onderdeel van de samenleving. Serieuze aandacht voor ventilatie, zoals door filters te plaatsen in ruimtes op het werk, in de horeca, thuis.  Ook zal er wat mij betreft substantiële, financiële ruimte worden gemaakt om zorg op te schalen en het ziekenhuispersoneel de waarde te geven die ze verdienen.

Een flexibele opschaling, mogelijk als er crisis is. Daar wil ik me hard voor maken. Er zijn veel mensen in ziekenhuizen weggelopen en die wil ik het aantrekkelijk maken om terug te keren. Ik wil me dus op meer sporen gaan richten om dit virus op een goede en duurzame manier te verwerken en we niet telkens van de ene lockdown in de andere terechtkomen met de grote schade die dit voor mensen heeft.

Dat brengt me bij mijn volgende besluit, namelijk dat ik het huidige OMT wil ontbinden en een nieuw OMT samenstellen. Hierbij zal er, naast de medische kant van het verhaal, veel meer aandacht zijn voor menselijke aspecten in de samenleving, zoals economie, sociologische en psychologische gevolgen, jongeren, onderwijs, mensen aan de onderkant in de samenleving, sport, cultuur, middenstand, horeca. Zij zullen allen vertegenwoordigd zijn om tot een veel bredere balans te komen van beslissingen die worden genomen. Er is nogmaals naast de medische schade immers ook schade op psychisch en economisch gebied met maatregelen die genomen worden. Dat mag goed tegen elkaar afgewogen worden.

Dit zijn punten die ik wil noemen, die zullen later nog concreet uitgewerkt worden. Het belangrijkste van alles is dat ik veel mensgerichter wil gaan werken in de politiek en dus niet meer enkel vanuit modellen en cijfers. Maar voor nu bent u eerst aan zet. Ik ga op korte termijn een bindend referendum organiseren met de vraag of u met mij verder wilt gaan of dat er nieuwe verkiezingen moeten komen. En dat gaat binnen een week gebeuren. Dank u voor uw aandacht en ik wens u allen een vernieuwend 2022.”