MBO Raad opheffen, managers voor de klas

Maandag voerde de SP actie voor het kantoor van de MBO Raad, de werkgevers van het MBO.

Leerlingen verdienen het beste onderwijs, maar dit wordt nogal eens door u vergeten. Bestuurders krijgen veel geld, er zijn mooie gebouwen en ideeën over onderwijs, maar tegelijk klagen leerlingen over lesuitval. Sommige leerlingen krijgen een jaar lang geen Nederlands! Niet voor niets voerden leerlingen dit voorjaar actie onder het motto: “wij willen les.” Hoe ver moet het komen als leerlingen actievoeren voor les? Dat is de vraag die beantwoord moet worden.

Er zijn drie grote problemen in het MBO. Ten eerste de schaalvergroting. Door de grote MBO-scholen is er weinig contact meer tussen bestuur en klaslokaal. Een ROC met 20.000 leerlingen is niet goed voor de sfeer en het is niet goed voor het onderwijs. Scholen moeten klein zijn, zodat leerlingen en leraren elkaar kennen. De ideale school is niet groter dan het geheugen van de conciërge.

Ten tweede de financiering. Er is veel onvrede over de besteding van het budget. Er zijn berekeningen waaruit blijkt dat de helft van het budget niet in de klas terecht komt. Het wordt besteed aan dure huisvesting, aan auto’s met chauffeurs of aan papierwerk. Steeds minder geld gaat naar bevoegde docenten. De afgelopen jaren is het percentage docenten op de scholen verlaagd van 68 procent naar 60 procent. Wij willen dat een minimumpercentage naar het klaslokaal gaat.

Ten derde het belangrijkste, het onderwijs. Door alle vernieuwingen in het MBO zijn er veel leerlingen die zich in de steek gelaten voelen. Zij willen geen competentiegericht onderwijs, zij willen les van een goede leraar met een toets aan het eind. Juist voor MBO-leerlingen is dat van levensbelang.

Daarom vragen wij de mensen van de MBO Raad te kiezen. Kiest u voor de kas of voor de klas? We twijfelen er niet aan dat u voor de klas kiest. Maar dat moet dan wel gestalte krijgen. Daarom stellen wij voor dat alle onderwijsmanagers minstens één dagdeel per week voor de klas gaan staan. Zo krijgt u weer binding met het onderwijs. Uiteraard dient u dan wel een bevoegdheid te halen.

Ook vinden wij dat onderwijs een taak van de overheid dient te zijn. Het staat in de grondwet: de minister is verantwoordelijk voor het onderwijs. Het moet dus niet overgeheveld worden naar een schimmige organisatie –  de MBO Raad – die autonoom tussen de minister en de scholen zweeft. Daarom stellen wij voor om de MBO-raad op te heffen en de taken aan de minister te geven. Die wordt immers democratisch gecontroleerd door de Tweede Kamer. 

Hieronder staan tien voorstellen voor het MBO. Kern is dat onderwijs draait om leerlingen en leraren, niet om managers en bureaucratie.

Tien voorstellen voor een beter MBO 1. De MBO-raad wordt opgeheven, de minister neemt de taken over. Op de MBO-scholen wordt de macht van het management teruggedrongen. Besteding van het budget wordt transparant en niet meer dan een maximumpercentage gaat naar overhead. Managers staan minimaal één dagdeel per week voor de klas.

2. Vakkennis en vaardigheden staan centraal. Om lesuitval tegen te gaan, krijgen leerlingen voldoende lesuren van een vakbevoegd docent. Centrale examens garanderen het niveau.

3. Geen nieuwe fusies van MBO-scholen, kleinschaligheid is de norm. Indien gewenst, kan een school uit een groter bestuur stappen. Klassen zijn niet groter dan 24 leerlingen.

4. Bevoegde docenten voor de klas. Onbevoegde docenten krijgen maximaal twee jaar de tijd om een bevoegdheid te halen. Geen structurele inzet van onderwijsassistenten en instructeurs voor de klas.

5. Geen verplichte invoering van het Competentiegericht Onderwijs. Grote onderwijshervormingen worden pas ingevoerd met draagvlak en inspraak van leraren. De overheid legt het eindniveau vast; daarbinnen beslissen leraren  gezamenlijk over het onderwijsproces.

6. Niveau 1 en 2 van het MBO worden met het VMBO samengevoegd tot één 6-jarige vakopleiding. Het vmbo-examen op basisniveau is niet meer verplicht. Leerlingen krijgen les in kleine groepen van vaste teams van docenten.

7. Leerlingen hebben recht op een stageplek die bij hun opleiding past. Er worden afspraken gemaakt met lokale overheden en brancheorganisaties over het toezicht op de leerbedrijven.

8. De inspectie houdt structureel toezicht op de opleidingen, niet alleen na een incident.

9. Het begrip ROC (Regionaal Opleidingscentrum) wordt afgeschaft. Voortaan spreken we van MBO-scholen waar gedegen vakonderwijs centraal staat. We stoppen met het gebruik van onbegrijpelijke afkortingen in het onderwijs.

10. Het geld dat vrijkomt door afschaffing van de MBO-raad wordt in het beroepsonderwijs geïnvesteerd.