Medicijnen en 'wij van WC-eend'

Elke dag een gezond weetje van Ivan Wolffers. Vandaag: advertenties voor medicijnen zijn geen haar beter dan die voor andere producten. Ze zijn net zo misleidend.

Reclame? Het zal toch niet zo snel beter worden dan ‘Wij van WC-eend hebben vastgesteld dat WC-eend het beste middel is voor een schoon toilet in uw huis’. Het is een vorm van geritualiseerde misleiding, maar elke consument heeft dat in principe door. Toch loont het de moeite zo´n advertentie te maken want voor de rekken bij de supermarkt herinner je alleen de naam nog en door je hoofd gaat de associatie ‘O ja dat is de beste’ en dus leg je het gedachteloos in je karretje, tenzij je op een koopje uit bent en de moeite neemt de prijzen te vergelijken. Advertenties voor geneesmiddelen blijken zich niet te onderscheiden van die voor andere producten. Ze zijn misleidend. Daar werd onderzoek naar gedaan.

Het is onderzoek dat aan de andere kant van de oceaan werd gedaan, waar niet alleen reclame voor middelen die je zonder recept bij de drogist kunnen worden gekocht is toegestaan, maar ook voor medicijnen die alleen door de arts mogen worden voorgeschreven. Ze zetten de consument aan tot druk uitoefenen op de arts en die geeft – zo blijkt uit onderzoek – meestal toe aan die druk. Product A of B, dat maakt hem vaak niet uit en hij hoeft het zelf toch niet te betalen. Het blijkt niet alleen te leiden tot bepaalde keuzes, maar ook nog eens tot het duidelijk voorschrijven van meer medicijnen. Het is niet voor niets dat men in Nieuw Zeeland na een periode van goedkeuring van deze vrije promotie van recept gebonden medicijnen de wet weer schielijk veranderde. Het fenomeen is daardoor eigenlijk alleen nog in de Verenigde Staten te zien. Artsenorganisaties in dat land willen er graag van af, maar dat lukt niet meer, ondanks het feit dat is aangetoond dat het tot geldverspilling en meer ongelukken door onnodige bijwerkingen leidt.

De advertenties voor medicijnen die door de arts worden voorgeschreven blijken in 60 procent van de gevallen misleidend en voor receptvrije medicijnen is dat zo in 80 procent van de gevallen. Schokkend? Eigenlijk niet want ze worden door een reclamebureau in elkaar gezet en niet door een ethische commissie. Bovendien is misleiding meestal een subtiel proces. Het zit in kleine verschillen in formulering.

Wanneer kun je het als consument herkennen? Alleen als je zelf goed weet dat het een aperte onjuistheid is. Dat kun je wel bij de WC-eend en niet bij claritine (een middel tegen allergie). In Het gezonde Lifestyleboek heb ik afbeeldingen opgenomen van advertenties uit medische vakbladen uit de jaren veertig. ‘Rook Lucky Strikes, dat is beter voor uw keel’. Ja, dat geloven we in 2013 dus echt niet meer. Zelfs op de basisschool weten de leerlingen nu dat het een ernstige vorm van bedrog is. Maar de advertenties van nu?

 

 

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Het vorige Gezonde Weetje van de Dag:Scheiden doet lijden – voor mannen althans

Het nieuwe boek van Ivan Wolffers is: Het gezonde lifestyleboek