Militaire missie lost conflict in Mali niet op

De Tweede Kamer gaat Nederlandse militairen meesturen op de VN-missie MINUSMA in Mali. Het is goed dat de internationale gemeenschap investeert in Mali, maar het is naïef om te denken dat een militaire missie de problemen in Mali oplost.

In de Nederlandse politiek ging het rond deze missie vooralsnog vooral over de militaire inzet. Van de missie gaat daar ook vrijwel al het budget naar toe. Maar voor duurzame vrede is het nodig dat mensen zich kunnen ontwikkelen in brede zin. Veiligheid omvat meer dan enkel fysieke veiligheid (kan ik veilig over straat). Het gaat om vragen als: kan mijn kind naar school, heeft mijn gezin te eten, is er werk, spreken we vreedzaam met de buren.

Doel missie is eenzijdig 
 De doelstelling van de missie is echter eenzijdig. De Nederlandse bijdrage aan de VN-missie is het vergaren van inlichtingen door militairen, maar hoe dragen die inlichtingen bij aan de veiligheid en ontwikkeling van Malinese burgers? Een gesprek met een Nederlandse militair, hoe onschuldig ook, kan een Malinees zelfs in gevaar brengen. Nederland heeft een ontwikkelingsprogramma in Mali en ook de VN-missie draagt bij aan ontwikkeling, maar deze specifieke Nederlandse bijdrage duurt slechts twee jaar en is bovenal gericht op een militaire oplossing, terwijl dat alleen nooit de oplossing kan zijn. Dit conflict kan alleen worden opgelost als de armoede en de bestuurlijke problemen worden aangepakt.

Wie behartigt belangen gewone Malinees? Het is daarbij essentieel om de lokale bevolking te betrekken bij de zoektocht naar vrede en toekomstperspectief voor Mali. Lokale, maatschappelijke, organisaties kunnen daarin een belangrijke rol spelen. Een van de grootste problemen van het noorden van Mali is armoede en het gebrek aan perspectief. Veel mensen hebben honger, de meeste gezinnen kunnen zich maar net een maaltijd per dag veroorloven, kinderen gaan zonder maaltijd naar school. En de aanwezigheid van MINUSMA drijft de prijzen verder op.

Jongeren hebben weinig kans op een opleiding, laat staan een baan. Deze moeilijke situatie maakt dat zij makkelijker te benaderen zijn door rebellengroepen. Voor een t-shirt en een bord eten sluiten jongeren zich al aan bij gewapende groepen. Maatschappelijke organisaties richten zich op die armoedebestrijding, maar hebben daarbij de steun vanuit de internationale gemeenschap hard nodig, want de Malinese organisaties lijden zelf onder het voortdurende geweld. Het is zaak dat zij hun eigen structuur weer versterken, zodat zij de belangen van Malinezen goed kunnen behartigen.

Focus op economische ontwikkeling 
 Economische ontwikkeling is vereist om niet alleen het noorden, maar heel Mali er bovenop te helpen. ICCO werkt al tientallen jaren samen met lokale organisaties in Mali die mensen steunen in het opzetten van kleinschalige economische initiatieven; denk aan landbouw; het verbouwen van voedsel voor het eigen gezin en afzet op de lokale markt. ICCO investeert in economische ketens met een duurzame productie en verwerking, bijvoorbeeld van shea, dat in veel voedingsmiddelen en cosmetische producten verwerkt wordt. Vernieuwende initiatieven, die zich in Mali vestigen en ten goede komen aan de lokale bevolking. De VN-missie moet de bodem leggen voor economische ontwikkeling van het hele land. Studies, bijvoorbeeld naar de situatie in Afghanistan, tonen aan dat de hulp te vaak alleen naar de conflictgebieden ging waarbij andere gebieden langzaam verloederden. Dat moet ditmaal worden voorkomen. Malinezen pakken corruptie aan De verhalen over corruptie in Mali liggen nog vers in het geheugen. Maar volgens onze partnerorganisaties lijkt de deze zomer gekozen regering serieus werk te maken van goed bestuur en veel beslissingen aan de regio’s zelf over te laten. Het blijft belangrijk dat alle regio’s gehoord worden, want met name het noorden voelt zich al jaren achtergesteld. Er is diplomatie nodig om ervoor te zorgen dat de belangen van het noorden goed behartigd worden in de hoofdstad Bamako.

Een Nederlandse bijdrage aan de VN-missie is succesvol als we de opbouw van de democratie en ontwikkeling serieus nemen. De missie moet meebouwen aan een goede verstandhouding tussen het maatschappelijk middenveld, rechtshandhaving en een goed functionerende Malinese overheid. Alleen zo kan het geweld worden aangepakt.